Bilbok Blas de Otero oroituko du, idazlearen jaiotzaren mendeurrenean
El Gallo de Oro argitaletxeak “Historias fingidas y verdaderas / Istorioak, alegiazkoak nahiz egiazkoak” Blas de Otero bilbotar poetaren lanaren euskara eta gaztelaniako edizio elebiduna argitaratu du, poetaren jaiotzaren mendeurrena betetzen den honetan.
Edizio berri honen hitzaurrea José Manuel Caballero Bonald Cervantes saridunak egin du, eta Andres Urrutia euskaltzainburuak, bilbotar poetaren lanean adituak, egin du itzulpena.
Hitzaurrean Caballero Bonaldek “agortezin eta eder”tzat deskribatutako Blas de Oteroren lan hau publikatu zenetik 45 urte bete direnean merkaturatu dute liburua ostera ere.
Argitaletxeak ohar baten bidez zabaldutakoaren arabera, “idazketa liriko eta prosaikoa, samur eta ironikoa” sortu zuen Blas de Oterok testu honetan, “etikan eta estetikan errotutakoa”.
Itzulpena
Andres Urrutia euskaltzainburuak azaldu digunez, jatorrizko testuaren “indar poetikoa, barne muineko poesia”, euskaraz ematen saiatu da itzulpenean, hitzez-hitzezko itzulpena egin beharrean, tresna gisa “euskarak berezkoak dituen baliabideak” erabiliz: “aliterazioak, euskalkietako hitz adierazkorrak…”.
Oterok euskararekin izan zuen kezkak ez du orain arte oihartzunik izan euskarazko testuetan, Gabriel Arestik bere garaian eginiko itzulpen solte batzuez haraindi, eta Urrutiak euskararen eta poeta bilbotarraren lanaren arteko zorra kitatu du itzulpen honekin.
“Itzultzaileena funtsezko lana da, eta horrelako testu klasikoen itzulpenak eman ahal izatea aurrerapen galanta da. Duela 20-25 urte pentsaezina zen itzulpengintzan gaur egungo panorama izatea, eta horretan jarraitu behar dugu, literatura unibertsalaren lanak euskarara ere ekartzen”, esan du Urrutiak.
"Poeta soziala"
Blas de Otero (Bilbo, 1916ko martxoaren 15a – Majadahonda, Madril, 1979ko ekainaren 29a) 50eko hamarkadako gaztelaniazko poesia sozialaren ordezkari nagusietakoa izan zen, eta “beti jardun zuen edertasunaren eta justiziaren alde, behar gorritik abiatuta idatziz”.
Espainiako Gerra Zibilak Bilbon harrapatu zuen De Otero, eta gudari talde batean borrokatu zen bertan. Gero, “arazketa eremu batean” hainbat denbora egon eta gero, “nazionalek” Valentziako frontera bidali zuten.
Gerraren ondoren, sormen lana eta bizirauteko beste lan batzuk tartekatu zituen: eskolak eman zituen, hitzaldiak eta ikastaroak eskaini, eta Bizkaiko meategi batean ere jardun zen.
“Hemen duzue, kantu eta arima, maitatu zuen eta bizi izan zen, barrutik hil zen gizona / eta egun batean kalera jaitsi zen: orduan ulertu egin zuen: eta bertso guztiak hautsi zituen”. Hori idatzi zuen Blas de Oterok “A la inmensa mayoría” lanean.
Zure interesekoa izan daiteke
Euskadi Literatura sariak banatu dituzte, Donostian
Irabazleen izenak iragarrita zeuden arren, gaur banatu dituzte, Donostiako San Telmo museoan, Euskadi Literatura sariak. Zazpi aitortza banatu dituzte, horrenbesteko ataletan. Euskarazko Literaturan, Unai Elorriaga saritu dute; gaztelaniazkoan, Garazi Albizua. Karmele Mitxelena, Maite Rosende, Koldo Biguri , Markos Zapiain eta Itxaso del Castillo izan dira beste arloetako sarituak.
Jon Arretxe: "Aldatzeko beharra sumatzen nuen"
Jon Arretxe idazleak Toureren istorioak alboratu, eta Txerriak eta loreak eleberri beltza argitaratu du. Durangoko Azokan izango da salgai.
Karmele Jaio: "Errealitatearen definizio intimo bat egin dut"
Gasteiztar idazleak Harrizko bihotza liburua aurkeztu du, denetariko testuak (hausnarketak, oroitzapenak, aforismoak, poemak...) Atik Zra sailkatuta biltzen dituen lana edo "taupaden alfabeto bat".
Jon Kortazarrek "Gabriel Aresti. Poesia eta gizartea" liburua idatzi du
Irakasle eta ikertzaileak Bilboko poetari eskaini dio bere lan berria (Pamiela, 2025), aurten bertan Lauaxetari buruzko beste liburu bat argitaratu eta gero.
Mikel Santiagok "La chica del lago" eleberria aurkeztu du Bilbon
Istorioa Arabako herri txiki batean girotuta dago. Gai orokorrak landu ditu idazleak, ahalik eta irakurle gehienengana iristeko. Jende asko bildu da liburua aurkezteko ekitaldian, eta, ondorioz, guztiak ezin izan dira aretora sartu.
Idazleak, Gabriel Arestiren ispiluari begira
Ostiralean, azaroak 14, Edorta Jimenezek, Sonia Gonzalezek, Tere Irastorzak, Harkaitz Canok, Iñigo Astizek eta Leire Vargasek galdera honi erantzungo diote, Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzan: “Zer ikusten duzu Arestiren ispiluan zeure burua islatzen duzunean?”.
Bakardadea eta nortasuna hartuko ditu hizpide Literaktum letren jaialdiak
Donostiako literatura jaialdiak Juan Jose Millas, Eider Rodriguez, Javier Cercas, Laura Chivite, Arantxa Urretabizkaia, Juan Manuel de Prada, Julen Apella, Belen Gopuegui, Harkaitz Cano eta Ignacio Martinez de Pison gonbidatu ditu, besteak beste.
Anjel Lertxundi sarituko dute Irun literatura sarietan
Azaroaren 22an, Irun literatura sarien 46. edizioko banaketa ekitaldian, omenduko dute Lertxundi. Sariok Garazi Kamio Anduagak, Karlos Linazasoro Izagirrek, Mario Marínek eta Marina Casadok jasoko dituzte.
Bernardo Atxaga: "Pertsonaiarik gabe ez dago nobelarik"
Bernardo Atxaga idazleak Enarak eleberria (Pamiela argitaletxea) aurkeztu du gaur Arte Ederren Bilboko museoan.
Lourdes Oñederra: “Isiltasuna zentsura edo auto-zentsura bada, bakerik gabe bizitzera kondenatzen gaitu”
Donostiar idazleak “Azken batean” liburua argitaratu du, bere hirugarren eleberria. Ama-alaba heldu batzuen bizitzan sakonduz, absentzia, isiltasuna eta indarkeria kartografiatu ditu Oñederrak.