Hauteskunde-erroldaren erreformak protestak piztu ditu Kaledonia Berrian, bost hildako eta 200 atxilotu utziz
Frantziako agintariek gaur iragarri dutenez, segurtasun indarretako 1.000 kide gehiago jarriko dituzte Kaledonia Berrian (hiru artxipelago eta 270.000 biztanle inguru ditu), azken egunetako protestetan bost pertsona hil eta beste 200 atxilotu ostean. Parisek hautesle-errolda zabaltzeko erreforma jarri du abian, eta horrek kaledoniar askoren haserrea eragin du.
Horrela, azken egunotan milaka pertsona kalera atera dira Kaledonia Berrian Konstituzioaren erreformaren aurka protesta egiteko. Artxipelagoak Emmanuel Macron presidenteak iragarritako larrialdi egoeran daude, eta Numea hiriburuan gaur sartu da indarrean.
Astelehenean areagotu zen gatazka, Frantziako Parlamentuan frantziarrei boto eskubidea ematen dien hauteskunde-erreforma eztabaidatu ondoren. Indigena kanako askok, independentistek bereziki, euren eskubideen murrizketa baten beldur dira.
Azkenean onartutako testuak, Macronek datorren hilean berretsi nahi duenak, boto eskubidea ematen die gutxienez hamar urte lurraldean bizi diren frantziar herritarrei.
Kanakoek, eta bereziki Askapen Nazionalerako Fronte Sozialistaren (FLNKS) aliantza independentistak, Frantziarekiko harremanen une bereziki kritikoan egindako proposamena salatu dute, 2021eko independentziari buruzko azken erreferenduma boikotatu ostean. Galdeketa unionistek irabazi zuten.
Gabriel Attal Frantziako lehen ministroak adierazi duenez, mila poliziak inguru horretan dagoeneko dauden segurtasun indarretako 1.700 kideei gehituko zaizkie. Attalek elkarrizketaren garrantzia azpimarratu du, eta protestetan bosgarren pertsona bat hil izana deitoratu du. Polizia bat hil da, beste polizia batek tiro egin ostean.
Guztira, hiru zibil (17 eta 36 urte bitartekoak) eta bi polizia hil dira mobilizazioak hasi zirenetik. Gainera, gutxienez 64 jendarme zauritu dira.
Gainera, orain arte 206 pertsona atxilotu dituzte, Gerald Darmanin Barne ministroak gaur goizean telebistan adierazi duenez.
Bestalde, gaur egitekoa zen Macronen eta Kaledonia Berriko buruzagien arteko bilera bertan behera utzi behar izan dute, aldeek "elkarrizketarako borondaterik ez dutelako", Eliseotik azaldu dutenez.
Polemika Azerbaijanekin
Gainera, Kaledonia Berrian izandako istiluek polemika piztu dute Azerbaijanekin ere; izan ere, Bakuk Frantziaren kaltetan jardun duela adierazi du Eliseok, baina Azerbaijanek "oinarririk gabeko" akusazioak leporatu dizkio Parisi.
"Azerbaijani buruz, ez da fantasiazko zerbait, errealitate bat da", esan du Darmaninek France2 katean, eta "Kaledoniako buruzagi independentisten zati batek Azerbaijanekin akordioa itxi izana" deitoratu du. Azerbaijango erregimena herritarren zati bat "sarraskitzen duen diktadura" dela gaineratu du.
Azerbaijanek errefusatu eta funtsik gabekotzat jo ditu Frantziako Barne ministroaren hitzak. "Azerbaijango Estatuaren eta Kaledonia Berriaren independentzia defendatzen duten buruzagien arteko ustezko loturen funtsik gabeko beste akusazio bat da", adierazi du Aykhan Hajizade Azerbaijiako diplomaziaren bozeramaileak.
Albiste gehiago politika
Albiste izango dira: EAEko aireportuen kudeaketa, Palestinaren aldeko manifestazioa Zinemaldian, eta NBEren Batzar Orokorra
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Autobus batek Nafarroa eta Gipuzkoa zeharkatuko ditu, Mikel Zabalzaren oroimenez
Gazte nafarra hilik agertu zen Bidasoa ibaian 1985ean, Guardia Zibilak atxilotu eta 20 egunera.
Israeli arma enbargoa ezartzea onartu du Espainiako Gobernuak
Edonola ere, errege dekretuak klausula bat aurreikusten du, eta, horren arabera, salbuespen kasuetan eta Estatuaren interesaren eta interes orokorraren izenean, Ministroen Kontseiluak Israelekin merkataritza harremanak baimendu ahalko ditu.
Goiak Donostiako autobus geltokiko kafetegia lekuz aldatzea proposatu du, itxarongunea handitzeko
Donostiako alkatearen arabera, "garai batean aurreikusi zen gaur egun instalazio hori erabiltzen duten autobus askok, Gasteiz eta Bilbo jatorri-helmuga dutenek, desagertuko zirela 'euskal Y' abiadura handiko trenaren zerbitzua martxan jartzean", baina "asko atzeratzen" ari da. "Ez dakigu zein urtetan erabili ahal izango dugun abiadura handiko trena", deitoratu du.
Eusko Jaurlaritzak adierazi du Txiki eta Otaegi biktimak direla, eta eskatu du urteurrena ez dezatela instrumentalizatu
"'Txiki' eta Otaegi gobernu frankistak fusilatu zituen, biktimak dira, eta giza eskubideen urraketa onartezina jaso zuten, baina urteurren hau ezin da instrumentalizazio gisa erabili", adierazi du Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea gobernu bilareraren osteko prentsaurrekoan.
Jon Goikolea, Arkautiko akademiako zuzendari berria
Goikolea Juan Mari Atutxaren eskuineko eskua izan zen Segurtasun sailburu izan zen urteetan. Miren Dobaranek abuztuan utzi zuen kargua, Amaya Angulo zuzendariordearekin batera. Biek urtebete eskas egin zuten postuan.
"Txiki eta Otaegi ez ziren heroiak ezta martiriak izan": Fernando Buesa Fundazioak eta Covitek fusilamenduen urteurrenean ETA goratzea salatu dute
Bi elkarteek, halaber, ohar bateratu bidez, erakunde publiko, lokal, autonomiko eta estatuko guztiei eskatu diete "pertsona horien omenezko ekitaldiak ez sustatzeko eta ez babesteko".
Pirinio Atlantikoetako Prefeturak Ipar Euskal Herriko lau udal auzitara eraman ditu, Palestinako bandera zabaltzeagatik
Funtzio publikoak jokatu behar duen neutraltasunaz ez jardutea leporatzen die Urruña, Ozaze, Izura eta Itsasuko udalei. Ipar Euskal Herriko beste lau herriko etxek ere zabaldu dute Palestinako bandera, eta ikusteko dago Prefeturak horien aurkako auzibidea hasten duen ala ez.
Imanol Pradales lehendakariak jarrera "irmoagoa eta batuagoa" eskatu dio Europar Batasunari Gazako sarraskiaren aurrean
Gazako sarraskiaren aurrean, Europak “jarrera irmoagoa eta batuagoa” behar duela esan du gaur goizean Imanol Pradales lehendakariak, Europar Batasunak Espainian dituen enbaxadoreei egindako harreran. Tartean, Alemania, Italia, eta Herbehereetako enbaxadoreak zeuden, Palestinako estatua aitortu ez dutenak. Lehendakariak dioenez, jarrera irmoagoa ez izateak “sinesgarritasuna kentzen dio” Europar Batasunari.
Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik Palestinako bandera eskegi dute, debekuaren gainetik
Pirinio-Atlantikoko prefekturak Palestinako bandera udaletxetik kentzera behartu zion Mauleko udalari, Frantziako Errepublikako printzipioak urratzen zituela argudiatuz. Debeku horren aurrean, Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik bandera eskegi dute elkartasunez. Horien artean daude, Urruña, Itsasu, Izura, eta Baigorri.