2024/04/16 - 09:55

Albiste izango dira: Hauteskunde eztabaida EiTBn, Ekialde Hurbileko gatazka eta Food 4 Future

Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.

2024/04/09 - 23:20

Higgs bosoiaren, 'Jainkoaren partikula'ren, aurkitzailea hil da

Peter Higgsek partikula berriaren existentzia iragarri zuen, nahiz eta ez baieztatu ia mende erdi beranduago arte, 2012an, CERNen egindako esperimentuen bidez. Fisikako Nobel Saria jaso zuen 2013an, Francois Englertekin batera egindako lanagatik.

2024/04/08 - 09:30

Eguna gau bihurtuko du gaur eguzki-eklipse oso batek Mexikon, AEBn eta Kanadan

Iluntasunik ez da nabarituko Euskal Herrian. Eklipsea ikusiko den eremuetan, iraganeko eklipseetakoak baino zabalagoak eta populatuagoak izanik, turista oldeak espero dituzte. Kanadan, Niagara eskualdean, esaterako, larrialdi-egoera ezarri dute inguruko segurtasuna bermatze aldera.

2024/03/31 - 23:01

Alemaniak dio Iberiar penintsularen ekialdetik igaro zen bolidoa Elon Musken satelite bat zela

Frantziatik sartu eta Kataluniako, Balear Uharteetako eta Valentziako zerua igaro zuen bolidoak ostiraleko 22:59 aldera, Mediterraneo itsasoan erori arte. Astronomia zale ugarik grabatu eta argazkiak atera zizkioten, baita Euskal Herritik ere.

2024/03/31 - 15:36

Zergatik transformatzen gara gauez?

Gauak erakarpen adina beldur eragiten dio jendeari eta hori zergatik gertatzen den argitu digu Juan Aldaz soziologoak.

2024/03/27 - 20:09

Izotz-urtze polarra Lurreko errotazioa moteltzen ari da, eta horrek eragina izan dezake orduaren koordinazioan

Ikerketa baten arabera, Groenlandiako eta Antartikako izotz-urtzeak Lurraren abiadura angeluarra moteldu dezake, lehen baino azkarrago.

2024/03/22 - 18:42

Zientzialariek pausoa eman dute alboko esklerosi amiotrofikoaren aurkako sendagaiak sortzeko

CNIOko ikertzaileek jakinarazi dutenez, esklerosi honen jatorria mugimenduaz arduratzen diren neuronetan 'zabor-proteinak' pilatzea izan daiteke.

2024/03/05 - 17:52

Satlantis enpresa bizkaitarrak arrakastaz jaurti du Horacio satelitea

Satlantisek, lurra behatzeko teknologia aurreratuen hornitzaileak, arrakastaz jaurti du Horazio satelitea, dagoeneko zabalduta eta orbitan dagoena.

2024/02/20 - 17:55

'Antiquity' aldizkariak Irulegiri buruzko ikerketa osoena argitaratu eta berritasunak ekarri ditu

Artikulua nazioarteko aldizkarian argitaratzeak bultzada berria eman dio ikerketa arkeologikoari eta Mattin Aiestaran Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoaren taldeak erabilitako metodologia "zorrotza" balioan jartzen du.

2024/02/11 - 14:26

EAJk zientzian ''hesiak gailendu'' eta ''emakumezko erreferenteak'' sortzeko konpromisoa agertu du

Maitane Ipiñazar hautagai jeltzaleak esan du politika feministak sustatuko dituela emakumeen "ahalduntzea" indartzeko eta zientziaren arloan "protagonistak" izateko.

2024/02/09 - 12:40

Emakumeak dira nagusi osasun arloko ikasketetan, baina ingeniaritzan gutxiengoa dira

Matrikulen % 78 emakumezkoenak dira Osasun zientzietako ikasketetan, baina ingeniaritzan eta arkitekturan ez dira % 29ra iristen. Emakumezko ikertzaileen kopurua % 35,7 hazi da hamarkada batean.

2024/01/30 - 18:24

Elon Muskek iragarri du lehen aldiz txipa ezarri dutela gizaki baten garunean

Muskena den Neuralink enpresaren arabera, mugikortasuna galdu duten pertsonei pentsamenduen bidez gailu elektronikoak kontrolatzeko modua emango die produktuak. Tximinoekin egindako esperimentazio fasean, animalia batzuen heriotza eragiteagatik ikerketapean dago Neuralink konpainia.

2024/01/23 - 19:57

Odol-analisi batek alzheimerra % 95eko zehaztasunez diagnostikatzeko aukera ematen du

Ikerketa honek baieztatu du fosforilatutako TAU 217 proteinak (p-tau217) patologia identifikatzeko zehaztasun handia erakusten duela. Suedian batez beste 66,3 urte dituzten 786 pazienteren laginetan oinarritzen da azterketa.

2024/01/19 - 09:52

Ikerketa batek covid iraunkorra eragiten duen sistema immunologikoaren akatsa atzeman du

'Science' aldizkariak kaleratutako ikerketaren arabera, gaixoek disfuntzioak dituzte proteina kopuruan, eta horren eraginez, euren erantzun immunologikoa ez da berdina. Aurkikuntzari esker, eritasun horren diagnostikoa eta tratamendua hobetzeko gai izango direlakoan daude zientzialariak.

2024/01/18 - 20:24

Izotz biltegi handiak aurkitu dituzte Marten

Europako Espazio Agentziaren Mars Express zundak 20 urte daramatza Marte esploratzen, eta baieztatuko balitz, planeta gorriaren ekuatorean aurkitutako ur kantitate handiena litzateke.

2024/01/17 - 19:05

Inoiz ikusitako zulo beltz zaharrena atzeman dute, James Webb teleskopioaren bitartez

Big Bangetik 400 milioi urtera detektatutako zulo beltzak, gainera, orain arte ezagututako erritmoa baino askoz azkarrago jaten du materia.

2024/01/12 - 14:35

''Gure hondartzetan jasotako plastikozko pinportak ez dira Galiziakoak''

Oihanek Cabezas AZTIko ikerlariak baieztatu du gure hondartzetan jasotako pelletak ez direla Toconao ontziak galdutakoak. Hurrengo lau egunetako aurreikuspenen arabera, ez du uste plastiko hondakin haiek gurera iritsiko direnik.

2024/01/11 - 08:00

Behi eta ardientzako pentsu merkeago eta jasangarriago bat sortu dute kafe hondarrak erabilita

AZTI teknologia zentroak ikerketa egin du kafe hornitzaile, biltzaile eta abeltzainen partehartzearekin. Frogatu dutenez, kafe hondarrak ganaduaren dietan sar daitezke. % 100ean euskal pentsua izango den hori 1-2 urteren buruan egon liteke merkatuan, sustatzaileen arabera.

2023/12/15 - 13:48

Minbiziaren aurkako botika donostiar bat gizakiengan probatzea onartu du Txinak

Sendagaiak aldaketa kimikoa eragiten du zeluletan, minbizia hedatzea saihestuta. Quimatryx enpresa donostiarrak garatu du eta, horren ustez, 2028-2029an egon daiteke salgai Asiako herrialdean. Dena dela, konpainiak ez du baztertu AEBn, Europan edo Japonian merkaturatzea.

2023/12/15 - 10:16

Gizentasunaren aurkako botikak, urteko aurrerapen zientifiko garrantzitsuena 'Science' aldizkariaren arabera

2023an hainbat saiakuntza klinikok erakutsi dute argaltzeko ez ezik, bihotzeko gutxiegitasuna, bihotzekoa edo iktusa izateko arriskua gutxitzeko balio duela.