EAEko aurrekontuen aurreakordioak 2020an eta 2021ean 200 milioi mugitzea dakar

Eusko Jaurlaritzaren eta Elkarrekin Podemosen arteko aurrekontuen aurreakordioak aukera emango dio alderdi moreari bi urteren buruan 200 milioi euroko destinoa erabakitzeko, kontu-sailetako batzuk 2021erako konpromiso-kredituak baitira.
Lander Martinez Elkarrekin Podemoseko bozeramaileak agerraldia egin du asteazken honetan, Jaurlaritzarekin adostutako ekimenetako batzuk aurkezteko; izan ere, 59 milioiko balioa dute hezkuntza publikoaren, berdintasunaren, klima aldaketaren eta enpresen errotzearen eta ludopatiaren prebentzioaren arloetan.
Martinezek azaldu duenez, hezkuntza publikoarekin eta, bereziki, babes sozialarekin lotutako gai gehiago negoziatzen jarraitzen dute, Eusko Jaurlaritzak iragarri zuen % 2tik gorako diru-sarrerak bermatzeko errentaren igoera barne. Gai horren inguruan oraindik akordiorik ez dagoen arren, elkarrizketak "bide onetik doazela" esan du.
Bestalde, bozeramaile morearen esanetan, Elkarrekin Podemosek ez du aurrekontu proiektuaren alde bozkatuko, abstenitu egingo direlako, eta horrek "akordio politikoren bat" izango du bere artikuluetan, alokairuaren prezioei buruzko aipamen bat, adibidez.
Aurreakordio horrek barne hartzen du ezkerreko koalizioak Gobernuaren kontuei osoko zuzenketarik ez aurkezteko eta oposizioko gainerako taldeek aurkez ditzaketenak ez babesteko konpromisoa. Aurreakordioak ez ditu Ezker Anitzako bi legebiltzarkideak lotzen, izan ere, Elkarrekin Podemosen parte diren arren, ez dute Exekutiboarekin negoziatu.
Hezkuntza publikoa
Jaurlaritzak jada onartu dituen Elkarrekin Podemosen proposamenen artean dago hezkuntza publikora bideratutako diru saila hamar milioi eurotan handitzea, errenta baxuak dituzten familietatik datozen ikasleen kontzentrazio handia duten ikastetxeetarako azpiegiturak eta baliabideak hobetzeko asmoz. Gainera, talde horrek Exekutiboarengandik konpromiso handiagoa lortzea espero du, goi-mailako irakaskuntzaren doakotasuna bultzatzeko.
Arrisku kapitaleko funts batera hamar milioi euro bideratzea ere onartu du Jaurlaritzak, "enpresa bideragarrien deskapitalizazioa saihesteko" eta konpainia horiek EAEn duten "errotzea" sustatzeko, Martinezek azaldu duenez.
15 milioi ingurumenerako
Era berean, bi aldeen arteko aurreakordioak 15 milioi euroko gehikuntza jasotzen du ingurumena babestera eta klima aldaketaren aurkako borrokara bideratutako jarduketetan.
Ekarpen horren bidez, ibilgailu elektrikoak erosteko, autokontsumo elektrikoa sustatzeko, uholdeak prebenitzeko eta trantsizio energetiko "justu" bat bultzatzeko neurriak finantzatuko lirateke.
Beste hiru milioi euro berdintasuna sustatzeko jarduketen gehikuntzara bideratuko lirateke, senideen eta etxearen zaintzan sexuen arteko "erantzukidetasuna" zabaltzeko, indarkeria matxista prebenitzeko edo emakumeen enplegagarritasuna "oso maskulinizatuta" dauden sektoreetan bultzatzeko jarduketetara.
Enplegua, 20 milioi gehiago
Martinezek azaldu duenez, Jaurlaritzak enplegua sustatzeko 20 milioi euro gehiago jartzea ere onartu du, eta kopuru horrekin eskualde mailako enplegu-planak finantzatuko dituzte, besteak beste, egoera ahulean dauden edo emakumeen langabezia-tasa altua duten eremuetan, baita soldata-arrakalari aurre egiteko eta 'enplegu berdea' bultzatzeko politikak eta autonomoentzako 'lehen aukera' programa espezifiko bat martxan jartzeko ere.
Jaurlaritzak bere gain hartu duen beste konpromisoetako bat 436.000 euro ludopatiaren prebentziorako eta tratamendurako funts batera bideratzea da. Nolanahi ere, Martinezek zehaztu du bere taldeak espero duela neurri horiei Jaurlaritzaren konpromiso berriak gehitzea datozen egunetan, aurrekontuen negoziazioan oraindik gai garrantzitsuei aurre egiteko baitaude.
Oraindik adostu ez den gaietako bat DSBEaren igoera da, Gobernuak datorren urtean % 2 handitzea aurreikusten baitu; E-Podemosek, berriz, % 8ko igoera eskatu zuen hasieran. Martinezek ez du zehaztu zein den bere taldea onartzeko prest legokeen igoera portzentuala, baina ohartarazi du DSBE "justu eta nabarmen" igotzea lortu nahi duela.
Albiste gehiago ekonomia
Jaurlaritzak onartu egin du Araban bi eguzki-parke eraikitzea, bata Agurainen eta bestea Arespalditzan
Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariak ostegun honetan argitaratu du bi proiektuek ingurumen baimena lortu dutela. Instalazioek 32 hektareako azalera eta 20 megawatteko potentzia izango dute.
EHNE sindikatuak salatu du Nafarroako Gobernuak urratu egin duela suteei aurre egiteko hitzartutako protokoloa
Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko lehen sektoreko hainbat jarduerei ezarri dien murrizketa-sortak hautsak harrotu ditu. Hala, EHNE laborarien sindikatuak protesta egin du astearte honetan, salatzeko Barne Departamentuak urratu egin duela hitzartua zuten suteen kontrako protokoloa.
Trumpen muga-zergek 400 milioi inguruko eragina izango lukete Euskadin, eta 73 milioi ingurukoa, Nafarroan
Bi lurraldeek dituzten esportazio-kopuruak direla eta, merkataritza-gerrak hainbat ondorio utziko lituzke Hego Euskal Herrian. Sektore kaltetuenak automobilgintza, makina-erremintagintza, altzairugintza eta ardogintza dira.
Udan egiten dira dendetako lapurreten % 26, eta ardoa, hestekiak eta aurpegiko kremak lapurtzen dira gehien-gehien
Jan-edatekoak daude Nielsenek egindako Estatu mailako rankingaren buruan. Horien atzetik zaintza pertsonalerako produktuak daude.
Debekatu egin dituzte zenbait nekazaritzako lan Nafarroan, sua dela eta
Nafarroako lurralde osoan debekatuta egongo da lurzoru urbanizaezinean nekazaritzako, basogintzako eta beste edozein motatako jarduerak egitea, baldin eta sua, makinak edo ekipoak erabiltzen badituzte eta horien funtzionamenduak baso-suteak eragin baditzake leherketen, txinparten edo deskarga elektrikoen bidez.

Etxebizitzen salerosketa-kopurua % 29 igo zen ekainean Euskadin
2.314 da eragiketen zenbatekoa. Interes-tasek behera egin dute, eta horrek finantzaketa merkatzea eragin du.
Euskadiko etxebizitza berrien prezioa, maximo historikoetan: 3.450 euro metro koadroko
Nafarroa aurretik (% 6,4) dago etxebizitza berrien prezioaren urtebeteko igoerari erreparatuta. Hiriburuei banan-banan begiratuta, batez besteko preziorik altuena Donostian dago, gero, Bilbon, eta azkenik, Gasteizen.
Iazko datuekin alderatuta, 3.074 langabe gutxiago zenbatu dira Euskadin uztailean, eta 78.743 kontratu sinatu dira
Ekainean baino 1.600 langabe gehiago daude, 104.991 guztira. Nafarroan duela urtebete baino 801 langabe gutxiago zenbatu dira, eta Espainiako Estatuan, oro har, 1.357 langabe gutxiago daude, eta 21.865.503 kotizatzailera iritsi dira. Kotizatzaile-kopuruaren gaineko datua maximo historikoa da.
Kutxabank, Espainiako bankurik kaudimendunena Europako Banku Zentralaren arabera
Erakundeak aise gainditzen du Europako batezbestekoa erresistentzia-testetan, eta Espainiako finantza-sektoreko kapital- eta palanka-adierazle nagusien buru da.
Ardo-ekoizleek AEBko muga-zergen eragin handiaz ohartarazi dute: "Ardoa % 50 garestituko da"
Mariasun Saenz de Samaniegok (Ostatu) Europako ardoaren garestitzeaz ohartarazi du, eta merkatu berriak bilatzeko deia egin du, Estatu Batuetan salmentak galduko direlako.