Pertseidak, abuztuko argi-tantak ikusteko gida
Done Laurendiren malkoak edo Pertseidak izenekin ezagutzen dugu normalean urtez urte astronomiak eskaintzen digun fenomeno ikusgarria. Orduko 100 meteoritoko maiztasunarekin zeharkatuko dute zerua izar iheskorrek. Halere, aurreikusi dutenez, abuztuaren 11ko eta 13ko gauetan ikusi ahal izango da argien. Ikuskizunaz gozatu ahal izateko gida eskaintzen dizugu eitb.eus atarian.
Zergatik Pertseidak?
Izar iheskorrak ikustean Perseus izar-multzotik datozela ematen du, eta horregatik Pertseidak izenez ezagutzen dira. Sasoi honetan, Lurrak, urtero bezala, Swift Tuttle kometaren orbita zeharkatzen du. Kometa hori 133 urtean behin pasatzen da Eguzkitik hurbil, eta bertatik gertu 1992an igaro zen.
Topaketa horretan, kometak hauts partikulak uzten ditu bere atzetik; horiek dira atmosferan sartu eta gero, abiadura handian, izar iheskor bihurtzen direnak.
Izar-jasa uztailaren 17an hasten da berez, baina abuztuaren 24ra bitartean izaten da ikusgai, eta ipar hemisferioan gehien ikusten dena da.
Zergatik 'Done Laurendiren malkoak'?
Erdi Aroan eta Errenazimentuan Pertseiden fenomenoa ikusten zen egunean egiten zuten santuaren omenaldia.
Done Laurendi eguna abuztuaren 10ean ospatzen da, eta santua erre zutenean hark bota omen zituen negar-malkoekin lotzen dute izar-jasa.
'Pertseidak' ikusteko lekurik egokienak
Ortzira begiratzeko lekurik onenak hirigune edo herriguneetatik urrun eta eraikin eta zuhaitzik gabekoak dira.
Astronomoek eta zaleek, edonola ere, fenomenoa elkarrekin ikusteko ekimen bereziak antolatzen dituzte urtero.
Bizkaiko Astronomia Elkartea, Arabako Astronomia Elkartea edo Eureka! Zientzia Museoa dira urtero-urtero irteerak antolatzen dituzten elkarteetako batzuk.
Zer eraman behar da izar-jasa ikusteko?
Done Laurendiren malkoak ondo ikusteko ez da gailu berezirik behar; hau da, gora begiratu besterik ez da egin behar.
Izarrak eta izar-jasa ikusteko, baina, primeran etorriko zaigu izarren mapa bat eskura izatea, besteak beste, Perseus izar-multzoa errazago topatzeko.
Pertseidei argazkiak ateratzeko
Izar iheskorren argazkiak egin nahi izanez gero, hiru gauza behar ditugu: zerua oskarbi egotea, tripode bat eta argazkia ateratzeko kablea (kamera ez mugitzeko).
Halaber, kontuan hartuta ordu asko emango ditugula zerura begira, kamerarekin probak egiten, ezinbestekoa da bateriak nahikoa kargatuta egotea.
Done Laurendiren malkoei argazkiak egitera animatu, eta eitb.eus-era bidali, gustura jarriko baititugu gurean zuek zeuek Pertseidei ateratako irudiak.
Albiste gehiago gizartea
"Mugak Zabalduz" karabana abiatu da Irundik, migranteen errealitatea ikusarazi eta Europako migrazio politikak salatzeko
Irungo Etorbideko zubian omenaldi berezia egin diete Bidasoa gurutzatzen bizia galdu dutenei. Hurrengo geldialdiak Baionan eta Uztaritzen egingo dituzte, eta ondoren Paris, Dunquerke edota Toulouse zeharkatuko dituzte datozen asteetan.
Zenbait adin txikiko atxilotu dituzte Hondarribian, hainbat ibilgailutan kalteak eragiteagatik
Udalak jakinarazi du kalteak jasan dituzten herritarrek Udaltzaingoaren egoitzara jo dezaketela salaketa jartzera.
Aemetek Kataluniara zabaldu du GOIDIa dela eta ezarritako alerta gorria, eta kendu egin du Aragoin
Estatuko Meteorologia Agentziaren arabera, GOIDIak eragindako euri zaparradek metro karratuko 90 litro utz ditzakete ordubetean.
Urte osoan zehar santua zaintzeaz eta babesteaz arduratzen da Hornacina kuadrila
Santuaren irudia udaletxean izaten da sanferminetan, baina urtean zehar bere etxean izaten du santua Maribi Esparzak, eta 47 urte daramatza lan horretan. Sanferminetan, goizero hartu eta horma-hobira eraman du taldeak, eta ezinbestekoak diren osagaiekin batera (zapiak, kandelak) atontzen dute santua.
Intentsitate handiko sexu-eraso bat salatu dute Iruñeko etxebizitza partikular batean
San Fermin jaietan goizero egiten den segurtasun-batzordean, intentsitate txikiko emakumeen sexu-askatasunaren aurkako bi indarkeria-kasuren berri eman dute (ukituak), eta pertsona bat atxilotu dute. Mugimendu feministak eta konpartsek elkarretaratzea deitu du uztailaren 13rako, 21:00etan, Gaztelu plazan, jaietan izan diren eraso sexistak gaitzesteko.
Kokapena partekatzea: segurtasuna edo kontrola?
Geroz eta pertsona gehiagok beren kokapena partekatzen dute une oro, aplikazio baten bidez edota sare sozialetan, adibidez. Adituek ohartarazi dutenez, dinamika horiek kontrolarekin lotuta egon daitezke, bereziki bikoteen kasuan, kontrola eta indarkeria lotuta egon daitezkeelako kasu askotan.
'Parar la Guerra' plataformak Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu Euskal Herriko hainbat udalerritan
Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu gaur 'Parar la Guerra plataformak' Euskal Herriko hiriburuetan eta hainbat udalerritan. Bilbon, ehunka lagun bildu dira Areatzan, eta "behin betiko su-etena" eskatu dute bertan.
Hegazkin baten aurrean eroritako tximista bat grabatu dute, Loiuko aireportuan lur hartzen ari zela
Ostiral honetako 23:00ak aldera, Valentziatik zetorren Vueling konpainiako hegaldiaren bidaiariak ekaitz elektrikoaren lekukoa izan dira, Bilboko Aireportuan lurreratzen ari zirela.
Euri zaparrada handiak bart Araban
Eltziegoko eta Guardiako irudi hauetan argi ikus daiteke ekaitzak denbora gutxian nolako arazoak eragin zituen.
58 urteko gizon bat zauritu da entzierroaren aurretik balkoi zati bat gainera erorita
Santo Domingo aldapan, etxebizitza bateko balkoi batetik erlaitz zati bat askatu da, eta gizonaren sorbalda gainean erori da. Suhiltzaileek etxebizitzako aurrealdea garbitu eta segurtasun neurriak jarri behar izan dituzte eta, horren ondorioz, entzierroaren hasiera pixka bat atzeratu da.