Transexualitatea ez da buruko eritasuna, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera
Transexualitateak buruko eritasuna izateari utzi diola erabaki du Osasunaren Mundu Erakundeak (OME). Bestalde, bideo-jokoen gehiegizko erabilera jokabide desordenen artean sartu du. Ia hiru hamarkadetan lehen aldiz eguneratu du OMEk Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena.
11 urte lanean eman ondoren, transexualitatea buruko eritasunen zerrendatik atera du OMEk. LGTBI elkarteek urteak eman dituzte bertatik ateratzea eskatzen. Horrela, genero-identitate desordena sexu jokabideen zerrendan sartu du erakundeak.
Sailkapenaren barruan mantentzen da, pertsona batek laguntza medikoa behar eta bilatzen duenean jaso dezan; izan ere, herrialde askotan diagnosia zerrendan ez badago, sistema publikoak edo pribatuak ez du tratamendua ordaintzen.
Sailkapeneko beste aldaketa esanguratsua hauxe da: bideo-jokoak desordena berri bat dira, “joko” kaltegarria, hain zuzen ere. Apustu egitearen maila berean jarri du OMEk.
Bideo-jokoekin jolasten dutenen % 2-3k jokabide kaltegarria edo gehiegi jolasten dutela uste du OMEk, baina ziurtasun zientifikoa izan nahi du.
Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena gaitz, desordena, baldintza eta heriotzaren arrazoi guztien kodifikazio estandarizatu bat da; herrialdeek datu estatistiko eta epidemiologikoak lortu ahal izateko, ondoren programak martxan jarri ala baliabideak bideratzeko.
Sailkapenaren azken eguneraketa duela 28 urte egin zuten, eta azken 11 urteetan informazio zientifikoa aztertu dute, estandar berri bat sortzeko. Horrela, mundu osoko osasun-langileek estandarra erabili dezakete. Hala ere, Estatuek egokitzeko denbora dute oraindik, 2022ko urtarrilaren 1era arte, hain zuzen ere.
Kasu askotan zaharkiturik zegoen sailkapena eguneratzeko balio izan du prozesuak, ez baitzuen errealitatea islatzen edo orain gaixotasunak ala desordenak diren jokabideak ez zituen jasotzen.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.