Gaur egungo uda 80ko hamarkadakoa baino bost aste luzeagoa da
Espainiar estatuko 32 milioi herritar, hau da, biztanleen % 70, klima aldaketaren ondorioak pairatzen ari dira. Klima aldaketaren ondorioz, udak luzatzen ari dira, azken hamarkadan oso urte beroak izaten ari dira eta gau tropikalen maiztasuna igotzen ari da, Espainiako Meteorologia Agentziaren (AEMET) Open Data Klimatikoak emandako daten arabera.
Urtaro guztietako batez besteko tenperaturak gero eta altuagoak dira. Igoera hori udaberrian eta, batez ere, udan nabaritzen da. Uda da klima aldaketak gehien eragindako urtaroa, gero eta luzeagoa eta beroagoa bihurtzen ari baita.
Zehazki, uda bederatzi egun ari da luzatzen batez beste, hamarkada bakoitzean. Beraz, gaur egungo uda 80ko hamarkadako hasierakoa baino bost aste luzeagoa da. Orokorrean, orain, tenperaturak beroagoak dira apirila eta urriaren artean; hau da, lehenago hasi eta beranduago bukatzen da uda. "Denok nabaritzen dugu hori, eta orain datuek konfirmatu digute", azpimarratu du Aemeteko bozeramaile Ruben del Campok.
Datuen arabera, klima erdiaridoko azalerak gero eta zabalagoak dira Espainian. 1961-1990 aldian baino % 6 zabalagoak dira, hau da, 30.000 kilometro baino gehiago dituzte. Hori hedakuntza "nabarmena" da Beatriz Hervella bozeramailearentzat. Gaztela-Mantxa, Ebroko harana eta penintsulako hego-ekialdea dira inguru kaltetuenak.
Tenperaturei dagokienez, ikerketak baieztatu du 1971tik gero eta tenperatura altuagoak daudela, batez bestekoetan zein maximoetan eta minimoetan. Horrek zuzenean eragiten die biztanleei heriotza-indizean. Urterik beroenak XXI. mendean erregistratu dira.
Aztertutako 58 behatokietatik 37tan zera gertatu da: 2011tik bost urtetan batez besteko tenperaturak erreferentziazko aldiko (2011-2018) % 20 beroenen artean izan dira. Anomalia hauek erakusten dute gutxienez bost urte oso beroak izan dira. Bartzelonan izan da "kasurik muturrekoena".
Mediterraneo itsasoa, gero eta beroago
Hamarkadako 0,34ºC igotzen ari da Mediterraneo itsasoaren azalaren tenperatura. Horrek itsasoaren maila igotzera laguntzen du. Izan ere, 1993tik Mediterraneoaren maila 3,4 milimetro igo da urtean.
Open Data Klimatikoaren emaitzen arabera, Mediterraneoa gero eta beroagoak izatea eragina dauka gau tropikalen kopuruan. Tenperatura minimoak 20 gradutik gorakoak direnean izaten dira gau tropikalak.
'Bero uhartea' deituriko fenomenoaren ondorioak anplifikatzen ditu horrek. Hirietako erdiguneko tenperatura minimoak igotzen ditu, eta horrek herritarren erosotasuna kaltetzen du.
Hiri handiak eta Mediterraneoko kostaldea dira klima aldaketaren eraginpean egon litezkeen inguruak.
Azkenik, bero boladak eta hotz boladak ere ikertu dira. Hotz boladak gero eta laburragoak dira, eta bero bolada gehiago daude azken urteetan. Tenperatura altuen eta heriotzen arteko lotura nabarmendu Hervellak.
Albiste gehiago gizartea
Zizurko Mugimendu Feministak indarkeria matxistaren aurkako egiturazko neurriak eskatu ditu
Talde feministak elkarretaratzea deitu du Zizur Nagusian udalerriko emakume baten hilketa gaitzesteko. Berdintasun Ministerioak gaur baieztatu du genero indarkeria kasu bat dela.
Zikloturista bat harrapatu eta ihes egin zuen gidari bat atxilotu dute Erandion
Istripua eragin ondoren, ihes egin zuen eta ibilgailuari su ematen saiatu zen, atxiloketa oztopatzeko.
Williams anaiek ukatu egin dute "inolako deliturik egin izana" luxuzko auto bat erostean
Erosketarekin lotutako ustezko iruzur bati buruz Agoitzeko epaitegi batean jarritako salaketa asteazkenean zabaldu zuten hedabide batzuek, Iñaki Williams Athleticeko kapitainak ultraeskuinari buruz egindako adierazpenen biharamunean.
Tigre-eltxoek kutsatzen duten chikungunya gaitzaren kasu bat agertu da Lapurdin
Hendaian bizi den gizon bat da gaixoa. Azken 15 egunetan ez du bidaiatu eta, beraz, bertan kutsatu dela susmatzen dute. Ez dago larri. Hendaiako Udalak iragarri du desinfekzio lanak egingo dituela larunbat gauean. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak kontrol neurriak areagotzeko eskatu die Bidasoaldeko udalei.
Zaramagak horma-irudi berri batekin gogoratuko du 1976ko martxoaren 3a
30 pertsonako artista taldea ari da Gasteizko auzo horretan zegoen aurreko murala ordezkatuko duen irudi berria prestatzen.
42 urteko gizon bat atxilotu dute Gasteizen, bikotekide ohiari botilaz mehatxu egiteagatik
Biktimaren arabera, biek eztabaida izan zuten, haren etxebizitzan, eta elkarrekin borrokatu ziren. Gizonak mehatxu egin zuen eta liskarrak kalean jarraitu zuen, oinezko batzuek gizonari alde eginarazi zioten arte.
Berdintasun Ministerioak baieztatu du Zizur Nagusiko hilketa genero indarkeria kasu bat dela
Aldez aurretik ez zegoen indarkeriagatiko salaketarik ustezko erasotzailearen aurka. Espainiako Estatuan indarkeria matxistak aurten hildako emakumeak 23 dira dagoeneko, eta, guztira, 1.317 dira biktimak zenbatzen hasi zirenetik, 2003tik.
Sei haur gazatar artatuko dituzte Euskal Herriko ospitaleetan
Horietatik hiru Gurutzetako Ospitalera eramango dituzte, bi, Donostiako Ospitalera, eta seigarren bat Nafarroako Ospitalean artatuko dute. Zaragozako aireportu militarrera iritsiko dira arratsaldeko 18:00ak inguru, gaur goizean Jordaniako hiriburutik, Amanetik atera den hegaldi batean.
Amaitu egin da EuskarAbentura, Getxon, Euskal Herrian zehar hilabete eman ondoren
15 eta 17 urte bitarteko ehun gaztek baino gehiagok Euskal Herria oinez zeharkatu dute, euskararen erabilera sustatu, kultura ezagutu eta hizkuntzaren etorkizunarekin konprometitutako hiztun sarea eraikitzeko.
Jacob Elordi aktorearen aitona Ondarroatik Australiara joan zen, azukre-kanabera plantazioetan lan egiteko
1958 eta 1963 artean, Espainiako pasaportea zuten ia 8.000 langile Australiara joan ziren, azukre-kanaberaren plantazioetan lan egitera; 2.500, euskal herritarrak. Gaur egun, migratzaile haien ondorengoek eta harrezkero iritsitakoek komunitate sendoa osatzen dute Queenslanden. Joaquin Elordiren kasua da, Jacob Elordi aktore ospetsuaren aitona.