Nobel sariak jarraitzeko gida
1901etik ematen dituzte Nobel sariak Fisika, Kimika, Medikuntza eta Fisiologia, Literatura, Bakea eta Ekonomia (1968tik ematen da) arloetan, gizakiaren aurrerakuntzan edo ongizatean lagundu duten pertsona edo erakundeak nabarmentzeko. Sarituen izenak urriaren 7a eta 14a bitartean emango ditu ezagutzera Alfred Nobel Fundazioak.
Sariak abenduaren 10ean ematen dira, Alfred Nobelen (1833-1896) heriotzaren urtemugan. Asmatzaile, ingeniari, kimikari eta enpresari suediarra izan zen Alfred Nobel. Dinamita asmatu zuen, eta dirutza handia egin zuen horri esker. Hil aurretik, Nobel sariak sortu zituen, historiak luzaroan gogoan izan zitzan.
Peter J. Ratcliffe ikertzaile britainiarrak eta William G. Kaelin eta Gregg L. Semenza ikerlari estatubatuarrek irabazi dute 2019ko Medikuntzako Nobel saria, medikuntza molekularraren alorrean egindako ikerketengatik, Stockholmeko Karolinska Institutuak astelehen honetan jakinarazi duenez.
Zehazki, “geneen jardueraz arduratzen den prozesu molekularra” identifikatzea lortu dute hiru zientzialariek, “zelulak oxigeno maila aldakorretara nola egokitzen diren argituz”, Karolinska Institutuaren hitzetan.
Bestalde, James Peebles AEBko zientzialariak eta Michel Mayor eta Didier Queloz suitzarrek irabazi dute 2019ko Fisikako Nobel saria, Suediako Zientzia Akademiaren arabera. Unibertsoaren garapenaren eta Lurrak kosmosean duen lekuaren ezagutzan hirurek egindako ekarpena saritu du Akademiak horrela.
John B. Goodenough estatubatuarrak, Stanley Whittingham britainiarrak eta Akira Yoshino japoniarrak, berriz, 2019ko Kimika Nobel saria irabazi dute, ioi-litioko baterien garapenagatik.
Suediako Akademiak Literatura Nobel sari bi iragarriko ditu: 2018koa eta 2019koa. Urriaren 10ean egingo du, 13:00etan.
Bakearen Nobel saria urriaren 11n, ostiralean, iragarriko dute, 11:00etan, eta Ekonomia alorreko Nobel saria, urriaren 14an, astelehenean, jakinaraziko dute, 11:45 aldera.
Sarituei golardoa eta diploma ematen dizkiete, eta baita dirua ere, Fundazioak urtean izandako finantzen araberako kopurua. Golardoa ezin da hil ostean irabazi, ezta hiru lagun baino gehiagoren artean partekatu ere.
Stockholmen egiten dute sarien banaketa, eta Carl XVI.a Gustaf Suediako erregearen eskutik jasotzen dute golardoa.
Bakearen Nobel sariak, ordea, Oslon ematen dituzte, Harald V.a Norvegiako erregearen aurrean.
Zure interesekoa izan daiteke
Donostiako Ospitaleko sukaldean sartu gara: honela prestatzen dituzte otorduak
120 pertsona aritzen dira gosariak, bazkariak eta afariak eltze erraldoietan prestatzen, eta plater bakoitza pazientearen beharretara egokitzen dute. Sukalde bereizi bat dute alergiak eta intolerantziak dituzten gaixoentzat. Logeletatik bueltan datozen erretiluak hustu eta gero, dena garbitzen dute hurrengo otordurako.
Ehun ibilgailu baino gehiago identifikatu dituzte Buesa Arena ondoan hainbat pertsonak egindako hitzordu masibo batean
Guztira 23 ibilgailu salatu eta 124 pertsona identifikatu dituzte.
Surflari bat hil da Donibane Lohizuneko uretan
Ezbeharra atzo gertatu zen, lau metrotik gorako olatuak zeudenean. Beste surflari batzuk hari laguntzen saiatu ziren, baina itota hil zen.
Gizon bat atxilotu dute Sevillan, emaztea hiltzea egotzita
Hilotzak arma zuriz egindako indarkeria zantzuak zituen.
Talde kriminal bat desegin du Ertzaintzak, Oiartzungo eta Leaburuko etxebizitzetan lapurtzeagatik
Atxilotuak, 20, 23 eta 24 urtekoak, ertzain-etxean daude, epailearen esku uzteko zain.
Gizon bat atxilotu dute Gasteizen, giza hilketa saiakera egotzita, gizon bati puntzoi batekin eraso egin ondoren
Manuel Iradier kalean jazo da erasoa, inguruko taberna batean liskarra izan ostean. Zauritua, 33 urtekoa, Txagorritxuko Ospitalera eraman dute.
78 urteko gizon bat hil da Kasedan, traktore bat iraulita larri zauritu ostean
Ostiralean eraman zuten Nafarroako Unibertsitate Ospitalera, helikopteroz, larri, eta bertan ingresatu zuten, politraumatismo ugari zituela. Biharamunean hil da.
Belateko eta Almandozko tuneletako zirkulazioa berriro ireki dute iparraldeko noranzkoan
Zirkulazioa Iruñerako noranzkoan bakarrik ari dira desbideratzen, goizeko seietan kamioi batek su hartu ondoren.
Gabonak iritsi dira Gasteizera
Ostiral arratsaldean ireki dute La Florida parkeko Gabonetako azoka tradizionala. Gainera, etxeko txikienek Zulueta jauregian eman diezazkiekete gutunak Olentzerori eta Mari Domingiri, lorategiak pertsonaia mitiko horien etxe bihurtu baitira.
Formakuntza gehiago, baliabide hobeak eta babestuta egoteko laguntza eskatu dute polizia sindikatuek
Ertzainen eta udaltzainen kontrako 500 eraso inguru zenbatu dituzte, eta neurriak eskatu dituzte “ahaztuta genituen gauzak” bueltan etor daitezkeelako.