Goodenough, Whittingham eta Yoshino, Kimika Nobel saridunak ioi-litioko bateriengatik
John B. Goodenough estatubatuarrak, Stanley Whittingham britainiarrak eta Akira Yoshino japoniarrak irabazi dute 2019ko Kimika Nobel saria, ioi-litioko baterien garapenagatik, Zientzietako Suediar Errege Akademiak asteazken honetan jakinarazi duenez.
Izen handiko sari hauen 2019ko irabazleak aste honetan ari dira jakitera ematen; izan ere, astelehenean Medikuntza Nobel saridunak nortzuk diren esan zuten, eta asteartean, aldiz, Fisika Nobel saridunen izenak. Ondorengo egunotan, hauek jakinaraziko dituzte: Literatura, Bakea eta Ekonomia.
Ioi-litioko bateriek errendimendu handia dute, eta gaur egun, kontsumo handiko industrian, ohikoa da erabiltzea. Binghamtoneko Unibertsitatean dabilen M.S. Whittingham kimikari ingelesak proposatu zituen lehendabiziko aldiz; Whittinghamek titanio sulfuroa eta litio metala erabili zituen elektrodo gisa.
1985ean, Akira Yoshino japoniarrak bateria-prototipo bat muntatu zuen; elektrodo moduan, ondorengoa erabili zuen: batean, litioko ioiak txertatu ahal ziren karbonoa zuen materiala; bestean, airean egonkorra den kobalto litioko oxidoa. Litio metalikorik gabeko materialak erabili zituenez, segurtasuna asko hazi zen, litio metala erabiltzen zuten baterien gainean. Kobalto litioko oxidoa erabiltzeak ahalbidetu zuen aise erdiestea eskala industrialeko ekoizpena. Horixe izan zen gaur egungo Li-ioi bateriaren sorrera.
John Bannister Goodenough estatubatuarrak, gerora, litioko ioietako solido-egoerako bateria bat garatzen lagundu zuen; hori litioko ioietako bateriei gailentzen zaie, dentsitate energetikoan, tenperatura operatiboaren tartean, eta segurtasunean.
Albiste gehiago gizartea
Bilboko Konpatsek eraso sexisten aurkako elkarretaratzea egin dute
Arriaga Antzokiaren aurrean egindako elkarretaratze jendetsu batean, Bilboko Konpartsek azken egunetan izandako eraso sexisten aurka egin dute. Aste Nagusiaz gozatzeko gonbitea luzatu diete herritarrei, baina erasotzaileei etxean geratzeko eskatu diete.
Antonio Aretxabala, geologoa: "Mendia ustiatzen duen jendeak zaindu behar du"
Antonio Aretxabala geologoak adierazi du bereizi egin behar direla basoa ekosistema gisa eta mendia industria-ustiapen gisa, hortxe baitago arriskua. Ohartarazi du hurrengo uholdeak okerragoak izango direla inguruan, lurra higatuta dagoelako. Ohartarazi du, gainera, norbaitek baso-sute batetik onura ateratzea arriskutsua dela.
Txupinerek ere egun handia dute Aste Nagusian!
Bilboko Aste Nagusiko txupinerak gaur eguerdian bildu dira, urtero bezala, Areatzako ohiko ongietorria egiteko. Guztiek txupinak bota dituzte berriro, euren uniformea jantzita, Malu Crespok duela 40 urte jantzi zuen jaka gorri tipikoarekin.
Gizon bat atxilotu dute Gasteizen, bikotekidea etxeko hozkailuaren kontra bultzatu eta mugikorra botatzeagatik
Eraso matxista asteazken arratsaldean jazo zen, Pilar auzoko etxe batean. Emakumeak hematoma bat zuen aurpegian.
Carlos Uriagereka (Bizkaiko Baso Zerbitzua): “Suteen mehatxupean zegoen herri bat salbatzeko aukera izan dugu”
Bizkaitar profesional ugari izan dira Leongo Casasuertes herrian, astelehenetik Gaztela eta Leonen penintsulako ipar-mendebaldea kiskaltzen duten suteak itzaltzen laguntzen. Carlos Uriagereka, Bizkaiko Aldundiko Baso Zerbitzuaren buruak adierazi du gogorra izan dela, baina pozik itzuli direla Euskal Herrira, lortu dutelako suebakiak eginez sutea kontrolatu eta bizilagunak etxera itzultzea.
Rozalen musikariak liluratu egin ditu Bilbon bildutako zaleak
Albaceteko artistak kontzertua egin du, bart, Europa Parkeko eszenatokian.
Gizon bat ikerketapean, autoa mozkor eta gidabaimenik gabe gidatzeagatik, bi bidaiari gorputza sabaitik ateratzen ari zirela, Iruñean
23 urteko gidaria bide-segurtasunaren aurkako delitu batengatik ikertu dute. Autoan zihoazen bi bidaiariak ere salatu dituzte, segurtasun-uhalik gabe zihoazelako, mugikorrarekin grabatzen.
Baso-suteek 350.000 hektarea baino gehiago erre dituzte abuztua hasi denetik, Espainian
Oraindik, hogei bat su daude aktibo Gaztela eta Leonen, Galizian eta Extremaduran, eta haizea sua itzaltzeko lanak zailtzen ari da hainbat tokitan. Bien bitartean, azken orduetan Leongo iparraldean botatako euriak garrak kontrolatzen lagundu du Europako mendien inguruan. Bestalde, EAEtik sua itzaltzera joandako suhiltzaileek etxerako bidea hartu dute.
11 pertsona atxilotu dituzte Bilboko Aste Nagusiko bosgarren gauean; batek osasun-langileei eraso egin die
Atxiloketa gehienak indarkeriaz egindako ebasketekin eta lapurretekin lotuta daude. Dena dela, beste delitu batzuk ere jazo dira, eta gizon bat ere atxilotu dute emakume bati ukituak egitea leporatuta.
Hona hemen Faltzesko Piloneko bosgarren entzierroko irudiak
Faltzesko Piloneko bosgarren entzierroak minutu bat eta 11 segundo iraun du, orain arteko bigarren entzierro luzeena izan da eta Eulogio Mateo de Carcarren zezenak izan dira protagonista. Hainbat eroriko eta estropezu izan dira ibilbidean zehar.