Hondartzetako eta igerilekuetako uretan infekzioa "zaila" dela adierazi du CSIC-k
Zientzia Ikerketan Kontseilu Nagusiko (CSIC) ikertzaileek Covid-19 gaitza eragiten duen SARS-CoV-2 birusaren transmisioaren egungo ezagutza jasotzen duen txostena idatzi dute, bainurako eta uretako beste jarduera batzuetarako espazioetan.
Haien lanean, gune horietan jende asko kutsatzeko fokua izan daitekeela ohartarazi dute, baina uretako ingurunean kutsatzea "oso gutxitan" gertatzen dela diote, eta hondartzen ezaugarriek arriskua gutxitzea eragin dezaketela.
Hondartzetan edo erriberetan dagoen hondarreko birusaren prebalentziak ere kezka eragin dezake. "Horri buruzko ikerketa esperimentalik ez dagoen arren, itsasoko uraren gatzaren ekintza bateratua, eguzki erradiazio ultramorea eta hareara irits daitekeen tenperatura altua eragile patogenoen inaktibaziorako mesedegarriak dira. Era berean, hondartzako harea desinfektatzeko edozein moduak ingurumena errespetatu behar duela azpimarratzen da, eta ez da komeni hiriko espazio publikoetarako ohiko prozedurekin desinfektatzea", jasotzen dute.
"Igerilekuetan eta hondartzetan gerta daitezkeen aglomerazioek, baita erabilera komuneko objektuek ere, kutsatzeko mekanismo izaten jarrai dezakete. Aztertu diren beste kutsatze bide batzuk hondakin uretan egotetik bainatzeko ur-masetara irits daitekeen birusa eta ur, harea eta azalera mugakideetako bainularietatik datorren birusaren biziraupenetik eratorritakoak dira", ikertzaileek adierazi dutenez.
Txosten honetan aipatzen diren inguruneetan (igerilekuak, hondartzak, ibaiak, etab.) kutsatzeko egon daitezkeen bideetatik, SARS-CoV-2 kutsatzeko bide nagusia "eztularekin eta doministikuekin sortzen diren arnas jariakinen bidez eta pertsonatik pertsonara kontaktuan egotea" dela argudiatzen dute.
Orain arte eskuragarri egon den literatura zientifikoan oinarritu dira ikertzaileak, uretako jardueretarako espazioetarako jarraibide eta gomendio batzuk emateko. Aisialdiko jardueretan, bainurako baldintza estandarrak dituen urarekin kontaktua izateagatik SARS-CoV-2 birusak eragindako infekzioa "ez da oso gertagarria", argudiatu dute. "Hala ere, jarduera horiek, oro har, urruntze sozialerako gomendatutako neurrien galera dakarte", ohartarazi dute.
Igerilekuetan eta span, agente desinfektatzaileen erabilera "oso hedatuta" dagoela adierazi dute, erabiltzaile kopurua dela eta urak mikrobioen bidez kutsatzea saihesteko. Hala, neurri horrek "birusa ezabatzeko nahikoa" izan beharko lukeela uste dute.
Itsasoko urari dagokionez, gaur egun SARS-CoV-2aren iraunkortasunari buruzko daturik ez dagoela baieztatzen duten arren, diluzio efektua eta gatzaren presentzia "karga birala gutxitzen eta analogiaz inaktibatzen lagunduko duten faktoreak dira, antzeko birusekin gertatzen denari dagokionez".
"Hala ere, ibaietako uretan, aintziretan, ur gezako putzuetan eta tratatu gabeko uretan SARS-CoV-2aren biziraupena handiagoa da igerilekuekin eta ur gaziarekin alderatuta. Beraz, arreta handiz ibili behar da pilaketak saihesteko, horiek baitira gomendagarriak ez diren uretako inguruneak, beste aukera batzuei dagokienez", gaineratu dute.
Zure interesekoa izan daiteke
"Zailena hau dena egia bihurtzeko testuingurua sortzea izan da"
Albaola Itsas Kultur Faktoriako arduradun Xabier Agotek esan duenez, Albaola "dimentsio horietako proiektu bati ekiteko beharrezko testuingurua da". "Ezagutza berreskuratzea, azpiegitura sortzea eta zerotik hastea izan da zailena", azaldu du.
Horrela eragingo dio Behobia-Donostia lasterketak trafikoari
Igandeko lasterketa herrikoiak eragina izango du trafikoan, autobusen ibilbide eta geltokietan, TAO zerbitzuan eta lurrazpiko aparkalekuetan. Garraio publikoa erabiltzea gomendatu du Donostiako Udalak.
Albiste izango dira: San Juan baleontziaren uretaratzea, Euskadiko anguleroen egoera eta kontrol saioa Eusko Legebiltzarrean
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Osakidetzak Casillako txertaketa-zentroa itxiko du gaur, Bizkaian gripeak gora egiteari utzi baitio
Kutsatzeen kurba egonkortu da txertaketa-ahaleginari eta immunizazio-maila altuari esker. 447.000 pertsona baino gehiagok hartu dute txertoa azken asteetan EAEn, eta horri esker Bilboko txertodromoa itxi ahal izango da, aurreikusita zegoen bezala.
Bilketa Nagusian ezinbestekoak diren 5 elikagaiak, eta eman zenitzakeenik ez zenekien beste batzuk
Elikagaien Bilketa Nagusia azaroaren 7an eta 8an izango da “Kilo bat enpatia” lelopean. Ekimen horretan, donazio guztiek garrantzi handia dute, eta elikagai jakin batzuk urriak dira.
San Juan baleontzia uretaratuko dute ostiral honetan Pasaian, kroskoa eraikitzeko lanak amaituta
Duela hamarkada bat baino gehiago hasitako proiektua, XVI. mendean Kanadan hondoratutako euskal baleontziaren erreplika fidela da. Jarraitu zuzenean, 15.30etik aurrera, uretaratzea orain.eus-en.
San Juan baleontzia: Atlantikoko uretan berpiztu zen euskal altxorra
XVI. mendean Pasaian eraikitzen ziren ontzi ugarietako bat da San Juan itsasontzia. 1565eko udaberrian, Kanadako kostaldearen aurrean hondoratu zen, eta itsaspean egon zen 400 urtez baino gehiagoz. 1978an ontzia aurkitu zuten, eta, harrezkero, euskal merkataritzari eta itsas ondareari buruzko historiaren adierazgarria da. 12 urteko lanen ostean, Pasaiako Albaola ontziolak baleontzi mitikoaren erreplika uretaratuko du gaur arratsaldean.
Itsasadarrak gainezka egin du Zorrotzaurren, marea biziak direla eta
Bilboko itsasadarrak gainezka egin du berriro ere ostegun honetan Zorrotzaurreko zenbait tokitan, marea biziak direla eta. Euskalmeten abisu horiak, itsasaldeko arriskuagatik, larunbatera arte iraungo du.
Forondak Madrilekin eta Bartzelonarekin lotzen dituen hegaldiak estreinatu ditu
Astean lau izango dira Gasteiz eta bi hirien artean, baina aldi baterako astean bi izango dira urtarrilean.
Euskaltzaletasunaren giharra indartu, euskararen pizkunde berri bat abiarazteko
“Euskaltzaleon garaia da” izenburuko adierazpena aurkezteko agerraldia egin du Euskalgintzaren Kontseiluak, Arantzazuko Santutegian. Euskararen pizkunde berri baterako abiapuntua jarri nahi da, eta horretarako, abenduaren 27an Bilbao Arena milaka euskaltzalez betetzeko deia egin dute berriro.