Hondartzetako eta igerilekuetako uretan infekzioa "zaila" dela adierazi du CSIC-k
Zientzia Ikerketan Kontseilu Nagusiko (CSIC) ikertzaileek Covid-19 gaitza eragiten duen SARS-CoV-2 birusaren transmisioaren egungo ezagutza jasotzen duen txostena idatzi dute, bainurako eta uretako beste jarduera batzuetarako espazioetan.
Haien lanean, gune horietan jende asko kutsatzeko fokua izan daitekeela ohartarazi dute, baina uretako ingurunean kutsatzea "oso gutxitan" gertatzen dela diote, eta hondartzen ezaugarriek arriskua gutxitzea eragin dezaketela.
Hondartzetan edo erriberetan dagoen hondarreko birusaren prebalentziak ere kezka eragin dezake. "Horri buruzko ikerketa esperimentalik ez dagoen arren, itsasoko uraren gatzaren ekintza bateratua, eguzki erradiazio ultramorea eta hareara irits daitekeen tenperatura altua eragile patogenoen inaktibaziorako mesedegarriak dira. Era berean, hondartzako harea desinfektatzeko edozein moduak ingurumena errespetatu behar duela azpimarratzen da, eta ez da komeni hiriko espazio publikoetarako ohiko prozedurekin desinfektatzea", jasotzen dute.
"Igerilekuetan eta hondartzetan gerta daitezkeen aglomerazioek, baita erabilera komuneko objektuek ere, kutsatzeko mekanismo izaten jarrai dezakete. Aztertu diren beste kutsatze bide batzuk hondakin uretan egotetik bainatzeko ur-masetara irits daitekeen birusa eta ur, harea eta azalera mugakideetako bainularietatik datorren birusaren biziraupenetik eratorritakoak dira", ikertzaileek adierazi dutenez.
Txosten honetan aipatzen diren inguruneetan (igerilekuak, hondartzak, ibaiak, etab.) kutsatzeko egon daitezkeen bideetatik, SARS-CoV-2 kutsatzeko bide nagusia "eztularekin eta doministikuekin sortzen diren arnas jariakinen bidez eta pertsonatik pertsonara kontaktuan egotea" dela argudiatzen dute.
Orain arte eskuragarri egon den literatura zientifikoan oinarritu dira ikertzaileak, uretako jardueretarako espazioetarako jarraibide eta gomendio batzuk emateko. Aisialdiko jardueretan, bainurako baldintza estandarrak dituen urarekin kontaktua izateagatik SARS-CoV-2 birusak eragindako infekzioa "ez da oso gertagarria", argudiatu dute. "Hala ere, jarduera horiek, oro har, urruntze sozialerako gomendatutako neurrien galera dakarte", ohartarazi dute.
Igerilekuetan eta span, agente desinfektatzaileen erabilera "oso hedatuta" dagoela adierazi dute, erabiltzaile kopurua dela eta urak mikrobioen bidez kutsatzea saihesteko. Hala, neurri horrek "birusa ezabatzeko nahikoa" izan beharko lukeela uste dute.
Itsasoko urari dagokionez, gaur egun SARS-CoV-2aren iraunkortasunari buruzko daturik ez dagoela baieztatzen duten arren, diluzio efektua eta gatzaren presentzia "karga birala gutxitzen eta analogiaz inaktibatzen lagunduko duten faktoreak dira, antzeko birusekin gertatzen denari dagokionez".
"Hala ere, ibaietako uretan, aintziretan, ur gezako putzuetan eta tratatu gabeko uretan SARS-CoV-2aren biziraupena handiagoa da igerilekuekin eta ur gaziarekin alderatuta. Beraz, arreta handiz ibili behar da pilaketak saihesteko, horiek baitira gomendagarriak ez diren uretako inguruneak, beste aukera batzuei dagokienez", gaineratu dute.
Zure interesekoa izan daiteke
2026ko txertaketa egutegia eguneratu du Osasun Sailak, helduentzat arnas birus sintzitialaren aurkako txertoa sartuz
34,5 milioi euro bideratuko ditu Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak txertoetara 2026an, Euskadiko Txertoen Aholku Batzordearen gomendioak aintzat hartu, eta txerto berriak sartuz heldu zein haurren egutegietan, herritarren immunitatea indartzen jarraitzeko.
Barakaldoko 54 urteko emakumearen heriotza hilketa matxista izan dela baieztatu dute
27 urteko gizon bat atxilotu dute ustezko hiltzaile gisa. Agintariek hilketa gaitzetsi eta elkarretaratzea deitu dute biharko: 12:00etan, Barakaldoko Herriko Plazan.
Auto baten gidaria hil da GI-636 errepidean, Lezon, kamioi batekin aurrez aurre talka eginda
Errepidea itxita dago bi noranzkoetan, eta lau kilometrorainoko auto-ilarak sortzen ari dira Irunerako noranzkoan. Donostiarako norabidean ere auto-ilara luzeak sortu dira.
Abadiñoko bizilagunak, hunkituta, sari nagusiko dezimoak kultur elkarte bati esker eskuratu dituzte eta
79432 zenbakiari egokitu zaio Gabonetako Loteriaren zozketa bereziaren sari nagusia, seriko lau milioi euroko saria dakar (dezimo bakoitzeko 400.000 euro).
Bimba y Lola saltokiko langileei bigarren saria egokitu zaie
Bigarren sariak (70.048) zoriona banatu du Bilboko eta Donostiako Bimba y Lola moda kateko saltzaileen artean, zenbaki horrekin jokatzen baitzuen enpresak. 125.000 euro jasoko dituzte dezimo bakoitzeko.
Lau bosgarren sarik (23112, 60649, 77715 eta 41716) 400.000 eurotik gora utzi dituzte Euskal Herrian
Lehenak, 23112ak, 180.000 euro banatu ditu Usurbilgo Urbil merkataritza-gunean eta Bilbon. 60649aren serie bat Gasteizen, Leclerc saltokian, jausi da, eta 41716ren beste bat, Donostian . 77715 zenbakia oso banatua egon da eta Iruñean, Bilbon eta Leioan jausi da.
Igorreko errugbi taldeak 14 milioi banatu ditu hirugarren sariarekin (90693)
Hirugarren saria (90.693) oso txoko askotan banatu da. Zenbakia toki askotan saldu da. Igorren, adibidez, 14 milioi euro baino gehiago utzi ditu. Arratiko Zekorrak errugbi taldeak eskuratu zituen saritutako hirugarren zenbaki horretako serie guztiak.
Honela ospatu dute Leioan Gabonetako Loteriaren laugarren eta bosgarren sariak
Leioako Artea merkataritza-gunean 2025eko Gabonetako Loteriaren zozketa bereziko bi sari banatu dituzte, zehazki, laugarren sari bat (78477) eta bosgarren bat (77715).
2025eko Gabonetako Loteriaren hirugarren sariak (90693) 14 milioi euro banatu ditu Igorren
Kasu horretan, irabazle bakoitzak 50.000 euro jasoko ditu dezimoko (500.000 euro serieko), baina % 20 Zerga Agentziara bideratu behar da, eta, beraz, dezimo bat dutenek 48.000 euro inguru jasoko dituzte.
79432, Loteriako sari nagusia
Gabonetako Loteriaren lehen sariak 400 000 euro emango dizkio dezimoari, 4 milioi euro serieari.