Google eta Apple ez daude COVID-19ari buruzko aplikaziorik instalatzen mugikorretan
Ez Google ez Apple ez dabiltza COVID-19ari buruzko aplikaziorik instalatzen mugikorretan, erabiltzaileei ezer jakinarazi gabe, nahiz eta WhatsAppetik zabaldu den mezu batek kontrakoa iradokitzen duen. Mezuak ohartarazten duenez, "Google Covid-19 aplikazio bat instalatzen ari da isilpean", Android sistema eragilearen barruan, "erabiltzaileei jakinarazi gabe".
Aitzitik, bi erraldoi teknologikoek elkarrekin garatutako sistema berri bat da. Sistema horren bidez, osasun-agintari eskudunek koronabirusaz kutsatutakoen arrastoa jarraitzeko xedearekin garatutako aplikazioek ez dute arazorik izango haien sistema eragileetan (Android eta IOS) ibil daitezen. Alabaina, erabiltzaileek horretarako baimena eman beharko dute, eta, gainera, arakatze-aplikazio jakin horiek euren kabuz jaitsi eta instalatu beharko dituzte.
Zenbait erabiltzaile #Koronabuloak ekimenarekin jarri dira harremanetan 600 900 454 zenbakiaren bitartez, mezu horren berri emateko. Telefono hori da koronabirusaren inguruan sortzen diren albiste faltsuei aurre egiteko asmoz EiTBk martxan jarritako WhatsAppari dagokiona, hain zuzen ere. Horrez gain, VOST Euskadi Euskadiko Boluntario Digitalen Elkarteak ere abisu eman digu aipatu mezuari buruz.
Honela dio mezuak (jatorrizkoa, gaztelaniaz):
"Google está instalando secretamente una aplicación de Covid-19 en los móviles
¡Android, el sistema operativo de Google para móviles, está instalando en secreto una aplicación de Covid-19 en los móviles, sin informar a los usuarios!
Si quieres saber si tu móvil está infectado, sigue los siguientes pasos:
Dale a:
1. "Ajustes"
2. "Google"
Si te pone abajo de SERVICIOS "Notificaciones de exposiciones al COVID-19" te la han instalado.
Bienvenido al estado de vigilancia
¿Por qué no sale esta información en los medios españoles?
Si encuentras esta información importante, compártela con tus contactos. Es la única manera de que podamos cambiar algo.
http://t.me/anticensura24
No se puede eliminar, lo he probado y no deja.
¿Nos pidieron permiso?
Comparte por favor."
COVID-19ari buruzko buloei aurre egiteko egitasmoan, Euskal Irrati Telebistak Maldita.es webgunearen laguntza ere badu, besteak beste, eta ekimen horrek dagoeneko landu ditu aipatu mezuan esandakoak Maldita Tecnologia atalaren barruan.
Jakinarazpen-sistema
Horrela, Maldita Tecnologiak azaldu duenez, Googleren Android sistema eragilea daramaten telefonoak ezaugarri berri batekin eguneratzen ari dira. Ezaugarri horren oinarrian jakinarazpen-sistema bat dago, "COVID-19 gaitzaz kutsatutako pertsonen kontaktuen arrastoa jarraitzea helburu duten aplikazioak instalatzeko aukera ematen duena". Funtzionalitate berriari "COVID-19arekiko esposizio-jakinarazpenak" deitu diote, eta haren helburua da "gure mugikorrak abisatu ahal izatea koronabirusa duen pertsona batekin harremanetan egon garela, dagozkion neurriak har ditzagun".
Maldita Tecnologiak esanetan, Googleren kasuan, eguneratzea "Google Play Services izeneko zerbitzu baten bidez egiten da", eta "automatikoki egin daiteke". Ondorioz, gerta liteke erabiltzailea "ez konturatzea esposizio-jakinarazpenen sistema ezarrita duela mugikorrean", zehaztu dute.
Applek, ordea, ohartarazi egiten ditu bere erabiltzaileak sistema eragilearen eguneratzearekin batera jakinarazpen-sistema hori instalatuko zaiela, koronabirusaren eraginpean egon ote diren abisu emateko balio duena.
Ezkerrean, Android gailu batean instalatuta dagoen 'COVID-19arekiko esposizio-jakinarazpenak' funtzioa. Eskuinaldean, iOS sistema eragilea duen telefono baten eguneratzea, beharrezkoa den APIa instalatuko dela jakinaraziz. Argazkia: EiTB
Appleren eta Googleren arteko "ahalegin bateratua"
Google eta Apple multinazional estatubatuarrek apirilaren 10ean aditzera eman zutenez, "ahalegin bateratu" batean zeuden murgilduta, Android (Google) eta iOS (Apple) sistema eragileenpean dabiltzan mugikorrek Bluetooth teknologian oinarritutako aplikazio bereziak instalatzeko gaitasuna izan zezaten. Aplikazio horiek COVID-19az kutsatutakoen kontaktuak bilatzeko balio dutenak dira, hain justu ere.
Tim Cook Apple enpresako zuzendari exekutiboaren txioa, apirilaren 10ekoa, Googlerekin egindako akordioari buruz hitz egiten:
Hartara, maiatzaren 20an, mundu osoko osasun agintariei euren arakatze-aplikazioak abiarazteko aukera ematen dien teknologia aurkeztu zuten bi konpainiek ohar baten bidez bat.
Aplikazioen programazioetako interfaze bat da (API), Androiderako eta iOSerako bateragarria dena. API horiek sistema informatikoak aritzen diren ingurua dira, eta Androideko eta iOSeko APIak haien artean bateraezinak izan ohi dira orain arte.
API berri honek, baina, ahalbidetzen du bien artean komunikazio erraza egotea; horren asmoa da osasun-agintariek sortutako aplikazio ofizialak iOSen zein Androiden deskargatu ahal izan daitezela, eta bildutako informazioa gailuaren informatika-lengoaia guztietan erantsi ahal izan dadila.
Helburua da Appleren eta Googleren mugikorretarako sistema eragileen nonahikotasuna baliatzea, mundu osoko osasun-agintarien esku uzteko mugikortasun- eta herritarren arteko kontaktu-datuak. Hala, koronabirusaren kutsadurak hobeto jarraitu eta iragarri ahal izango dituzte.
Hala, pertsona batek positibo eman duen beste pertsona batekin topo eginez gero, edo interakzioa horren ostean positibo ematen badu, abisua jaso ahalko du telefonoan, eta koarentena egin ahalko du, kutsatzerik izan den ala ez zehazteko.
Maiatzaren 20an, hauxe txiokatu zuen Googleko CEO Sundar Pichaik, Appelerekin batera garatutako teknologia hizpide:
Bluetooth teknologia
Zerbitzuak Bluetooth teknologia erabiltzea du oinarri (geolokalizazioa bezain inbaditzailea ez den teknologia da hori), bai eta programetako izaera boluntarioa ere; izan ere, erabiltzaileek deskargatu eta aktibatu beharko dituzte osasun-erakundeen aplikazioak. Eraginkorrak izate aldera, erabiltzaileek beti eraman beharko dute aldean telefono mugikorra, eta Bluetooth sistema aktibo izan beharko dute uneoro. Azken horrek normalean bateriaren gastua handia eragiten badu ere, bi konpainiek garatutako teknologia berriak bateriaren erabilpena txikia izatea aurreikusten du.
Halaber, Googlek eta Applek azaldu dutenez, sistemak behar du "erabiltzaileak esplizituki ematea baimena", eta gehitu dute ez duela biltzen "erabiltzailearen identifikazio pertsonaleko informaziorik, ezta kokapen-daturik ere".
Androideko gailuetan azaltzen den deskribapenaren arabera, erabiltzailearen telefonoak "Bluetooth-a aktibatuta izatea behar du, gertu dauden telefonoekin ausazko IDak modu ziurrean bildu eta partekatzeko". ID horiek automatikoki desagertuko lirateke 14 egunen buruan.
Horrez gain, kokapena aktibatuta izan beharko du ere, gertu dauden gainerako Bluetooth gailuak detektatzeko. Dena den, aipatu desbribapenean aintzat hartuta, "COVID-19arekiko esposizioaren jakinarazpenek ez dute gailuaren kokapena erabiltzen".
Hartara, jakinarazpen-sistema aktibatuta eta erabiltzaileak aukeratu eta bere borondatez instalatutako arakatze-aplikazioa martxan dagoela, azken horrek ahalmena izango erabiltzaileari oharrak bidaltzeko, baldin eta COVID-19aren proba batean positibo eman duen norbaitengandik gertu izan bada.
Azkenik, erabiltzaileak berak test batean positibo emango balu, baimendutako aplikazioaren bidez partekatu ahal izango luke, "beste erabiltzaile batzuek jakinarazpena jaso dezaten, datu anonimoekin".
'COVID-19arekiko esposizio-jakinarazpenak' funtzioaren deskribapena, Android gailu batean (azalpenak, gaztelaniaz). Argazkia: EiTB
Euskal Irrati Telebista Maldita.es atariarekin, VOST Euskadirekin eta Eva Caballerok Radio Euskadin duen La Mecanica del Caracol dibulgazio-saioko komunitate zientifikoarekin ari da elkarlanean, koronabirusaren inguruan azaltzen diren albiste faltsu eta zurrumurruei aurre egiteko asmoz.
Albiste gehiago gizartea

Baso-suteak sortzeko arrisku "handia" eta "oso handia" Nafarroan
Horren aurrean, tenperatura altuak diren bitartean, sua eragin dezakeen edozein jarduera saihesteko gomendatu du SOS Nafarroak.
Suhiltzaileek lanean jarraitzen dute Gasteizko LEA lantegian, sutea kontrolpean baina itzali gabe baitute
Suhiltzaileek lantegira ura botatzen jarraitzen dute, su txiki gehiago izan ez dadin.
EITBk aitortza jaso du EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko graduazio ekitaldian
Dozenaka ikaslek jaso dute diploma, eta ekitaldia aprobetxatuz, EITBri saria eman diote gizarteari egiten dion ekarpenagatik. Bertan egon dira Andoni Aldekoa EITBko zuzendari nagusia, Arantza Ruiz Albistegietako zuzendaria eta Lontzo Sainz EITBko Estrategia eta Ikerketa burua.
Gasteizko LEA enpresaren lantegiko sutearen aireko irudiak
Gaur arratsaldean izandako sute handia kontrolatutzat jotzen da, ez baita zabaltzerik espero, baina erabat itzaltzeko "denbora" beharko da. Suteak ez du zauriturik utzi, baina bi auzo konfinatu behar izan dituzte bi orduz, ke handia dela eta. Sutea 13:45 inguruan hasi da, eta litekeena da enpresara produktu kimikoak eramaten ari zen zisterna-kamioi batek eragitea ezbeharra.
"6 edo 7 leherketa izan dira, baina bat oso handia izan da eta eraikin osoa dardarka jarri du"
Abetxuku eta Arriaga auzoetako bizilagunek ez dakite oraindik noiz itzuli ahalko diren etxera. Gasteizko Udalak iragarri du Arriaga Gizarte Etxera eramango dituztela Aramangelu kaleko atarietan, ezbeharraren ingurutik gertu, bizi diren hainbat pertsona.
Sutea piztu da LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea
Sute handia piztu da Gasteizko LEA lantegian, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea. Langileak barrutik atera, eta suhiltzaileak bertaratu dira. Sua bertan dagoen oxigeno biltegira ez heltzeko lanean ari dira. Segurtasun Sailak etxeko leihoak itxita izateko gomendatu die inguruko bizilagunei.
LEAko langilea: "Shock egoeran gaude, eta ez dakigu zer gertatuko den gure lanpostuekin"
Ana Esther Condek ia 20 urte daramatza Lascaray-LEA enpresan lanean. EITB Mediari adierazi dionez, 13:30ean suteen aurkako alarma jotzen hasi da, eta alde egin behar izan dute, korrika. "Irtetean, sugarrak ikusi ditugu, eta beldurtu egin gara", gaineratu du.
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzagan
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzaga inguruan, Baso-suteetarako larrialdi plana (INFOBI) osatzen duten taldeen prestakuntza, koordinazioa eta erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
Yazan, gazatarra eta paziente onkologikoa Euskadin: "Handitan medikua izango naiz, beste ume batzuk artatzeko"
Gaixotasun onkologikoak dituzten Gazako 5 ume artatzen ari da Osakidetza Gurutzetako Ospitalean eta Donostiakoan. Horietako bat, Yazan, duela bi hilabete dago Donostian, amarekin, tratamendua jasotzen.
Kontrolpean dute Gasteizko LEA fabrikan piztutako sutea
Orduak edo egunak beharko dira oraindik sua erabat itzaltzeko. Ez da inor zauritu, industrialdea jendez hustu dutelako. Abetxuku eta Arriaga auzoak normaltasunera itzuli dira.