Miaketa aplikazioek "oinarrizko askatasunak mehatxatzen" dituztela ohartarazi dute
Munduko Osasun Erakundeak COVID-19ko kontaktuak arakatzeko hurbiltasun bidezko miaketa-teknologiak erabiltzeko kontsiderazio etikoak jorratzen dituen gida bat argitaratu du. Transmisio kateak mozteko baliagarriak izan daitezkeela aitortzen dute agirian, baina erabiltzaileen pribatutasuna urratzea ekar dezakeela ohartarazi dute.
Hurbiltasun-miaketak seinalearen indarra neurtzen du, bi gailu (adibidez, telefono adimendunak) elkarrengandik nahiko hurbil dauden zehazteko, erabiltzaileek infektatutako gizabanako baten birusa infektatu gabeko beste batera zabaldu daitekeen ezagutzeko. Erabiltzaile bat infektatuta badago, gertukoei jakinarazi ahal izango zaie, eta, horrela, neurri egokiak hartu ahal izango dira haien eta besteen osasunerako arriskuak murrizteko.
Hurbiltasun-miaketa hori kontaktuen miaketarekin konbinatu ohi da, nahiz eta kontaktuak arakatzea osasun publikoko diziplina bat den, eta aplikazio mugikorren bidezko hurbiltasun-miaketa teknika berri bat bilakatu den. Hala ere, teknologia berri horrek "mugak" dituela nabarmendu du Munduko Osasun Erakundeak.
"Teknologia horrek ezin ditu COVID-19 eskuratu ahal dituen erabiltzaile batek dituen egoera guztiak bereganatu, eta ezin du ordeztu pertsonatik pertsonara osasun publikoko kontaktuen ohiko miaketa, probak edo normalean telefonoz edo aurrez aurre egiten den dibulgazioa. Egungo osasun publikoko sistema batean eta pandemia bati emandako erantzun nazionalean erabat integratuta daudenean bakarrik izan daitezke eraginkorrak erantzuna ematen lagunduko duten datuak emateko. Sistema horrek osasun zerbitzuetako langileak, proba zerbitzuak eta kontaktuak eskuz arakatzeko azpiegitura barne hartu beharko lituzke", argudiatu du Munduko Osasun Erakundeak.
Muga horiek kontuan hartuta, nazioarteko osasun-erakundeak uste du osasun-agintariek hurbiltasunagatik jarraipen digitalerako tresnak erabil ditzaketela pertsona bati COVID-19 proban positibo eman duen batekin harremanetan egoteko arrisku handiagoa duen jakinarazteko.
"COVID-19ko probetan positibo ematen duen pertsona batekin kontaktu estua izan dezakeen pertsona bati egindako jakinarazpen horrek lehen pertsona probak egitera anima lezake (eskuragarri badaude) edo balizko transmisioa mugatzeko neurriak hartzera, hala nola, autoisolamendua eta urruntze fisikoa, edozein sintoma agertu aurretik ere", ezarri dute.
Hala ere, datuen erabilera horiek "COVID-19ko pandemia bitartean eta ondoren giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak mehatxatu" ditzaketela ohartarazi dute. "Zaintzak azkar zeharkatu dezake gaixotasunaren zaintzaren eta populazioaren zaintzaren arteko lerro lausoa. Ondorioz, beharrezkoa da legeek eta gainbegiratze-mekanismoek muga zorrotzak ezartzea hurbiltasunagatik miaketa digitalerako teknologien erabilerari eta teknologia horiek sortutako datuak erabiltzen dituen ikerketa orori", zehaztu dute.
Era berean, "funtsezkotzat" jotzen dute teknologia horien eraginkortasuna eta eragina neurtzea, publikoak haien fidagarritasunean eta teknologia horiek diseinatu, zabaldu eta kudeatzen dituzten gobernu erakundeengan edo erakunde pribatuengan duen konfiantza sustatzeko. "Haren eraginkortasuna eta ondorioak ebaluatzeak ere lagun dezake zehazten ea pribatutasunaren konpentsazioa proportzionala den osasun publikoan izandako ondorioekiko. Teknologia horiek COVID-19ren aldean eraginkorrak ez badira, teknologia pixkanaka ezabatu behar da", adierazi dute.
Azkenik, Munduko Osasun Erakundearen arabera, "desberdintasunak areagotu egin daitezke teknologia horien erabilerarekin". "Hurbiltasun digitaleko miaketa-aplikazioek zeharka baino ez diete mesede egiten telefono adimendunak edo bestelako gailu egokiak erabiltzeko aukerarik ez duten pertsonei, eta, oro har, telefono adimendunak erabiltzearekin jada eroso sentitzen direnei bakarrik egiten diete mesede. Kontaktuak bilatzeko hurbiltasun digitalaren mende egoteak, ikuspegi tradizionalak alde batera utzita, baztertuen sarbidea murriztuko du populazioaren funtsezko zerbitzuetara, bereziki adinekoengana eta pobrezian bizi direnengana", ondorioztatu dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Etxegabetzeen aurkako dekretua luzatzeko eskatu dute, 2026an dozenaka familia kalean ez geratzeko
Donostian egindako prentsaurreko batean, Kaleratzeak Stop elkarteko ordezkariek, EH Bilduko, Podemoseko eta EB-IUko kideekin batera, abenduaren 31n amaituko den "babes soziala" luzatzeko eskatu dute, eta Eusko Legebiltzarrak aste honetan onartutako Etxebizitzaren, Lurzoruaren eta Hirigintzaren arloko Premiazko Neurriei buruzko Legearen kontra agertu dira.
Mitika diskotekako atezain batek kolpatuta hil zen Kerman Villate gaztea omendu dute Gasteizen
Kerman Villateren senideek prozesu judizialaren nondik norakoak salatu dituzte, eta egia eta justiziaren bila jarraituko dutela adierazi dute. Ehunka pertsona bildu dira Kermanen omenez egindako ekitaldian.
UEMAren esanetan, 2026ak “hizkuntza politika berriaren orubeak sendotzeko urtea” izan behar du
Urdiain eta Zeberio sartuta, 120 udalerrik osatzen dute jada Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea (355.000 biztanle). Euskararen kontrako oldarraldia dela eta, “euskarak benetako lege-babesa izan dezan akordioak adosteko ahalegin guztiak” egingo dituela esan du Martin Aramendi UEMAko lehendakariak.
Zorteak irribarre egin dio Barakaldori: loteriaren bigarren sari batek 1,2 milioi euro utzi ditu
Larunbat honetako Espainiako Loteriaren zozketak 1,2 milioi euro utzi ditu Barakaldon. Loteriaren 17. administrazioak oso-osorik saldu du bertan 54299 zenbakia.
Adingabe batek Getxoko talde batean jasandako erasoak eta jazarpena salatu ditu horren familiak
Biktimak bi urtez jaso ditu ezkutuko deiak, irainak, jazarpena sare sozialetan eta eraso fisikoak. Eraso larriena udan jaso zuen, erasotzaileek inguratu eta jo egin baitzuten. Konortea galduta, lurrera erori zen, eta erasoa grabatu egin zuten.
1932an Eibarrek Niceto Alcala Zamorari oparitutako pistola berreskuratu dute Frantzian
Pistola 1931 eta 1936 artean II. Errepublikako presidente izan zen Alcala Zamorari oparitu zioten Eibarko elkarte errepublikarreko emakume talde batek. Frantziako poliziak urtarrilean berreskuratu zuen legez kanpo bildumagile frantziarren eskuetan zegoen arma.
Aita Marik 56 pertsona erreskatatu ditu 2025eko azken misioan
Erreskatea gaur goizean egin dute, Lampedusatik 34 mila nautika hegoekialdera. Erreskatatutakoen artean 7 haurtxo eta 16 adingabe daude. Bi hilabeteko haurra eta bere gurasoak Aita Maritik eraman behar izan dituzte haurrak muturreko desnutrizioa eta deshidratazioa zituelako.
Iruñeko Irabia ikastetxeko ikasle ohi batek salatu du Opus Deiko apaiz batek sexu erasoak egin zizkiola nerabezaroan
Opus Deik, bere aldetik, gertatutakoa onartu du, bai eta Donostian eta Madrilen ere antzeko bi kasu izan zirela argitu ere. Lehenengoa, adingabe batekin jazo zen; bigarrena, berriz, 45 urteko emakume batekin.
VacaPop, ganadua erosi eta saltzeko aplikazioa: “Edadekoak ere hasi dira, pixkanaka, erabiltzen”
Inora joan beharrik gabe abereak saldu eta erosteko helburuarekin sortu da VacaPop mugikorrerako aplikazioa. Azoken zain egon barik, Internet bidez behiak, zaldiak, ahuntzak, landako makinaria eta bazka saldu eta erostea posible da honezkero. Oier Aizpuru eta Aitzol Gorospe abeltzain gazteek adierazi dutenez, oso erraza eta azkarra da. Nabarmendu dute, halaber, tratuak era tradizionalean ixten direla, alegia, aurrez aurre.
“Gure hezkuntza, euskalduna” lelopean, milaka ikasle kalera atera dira
Hego Euskal Herriko ikasleriak bat egin du Ikamak deituriko greba egunarekin. Manifestazio jendetsuak egin dira Iruñean, Gasteizen, Bilbon eta Donostian. Euskara oldarraldi judizial eta politiko bat jasaten ari dela eta indarrean dagoen hezkuntza ereduak euskara mesprexatzen duela salatu dute.