Zergatik ospatzen da martxoaren 8a?
Emakumeen Nazioarteko Eguna, jatorriz Emakume Langileen Nazioarteko Eguna, urtero ospatzen da martxoaren 8an, eta emakumeek gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna lortzeko egindako borroka du atzean. XIX. mende erdialdean du jatorria emakumeen aldeko egunak, baina ez zuen data ofizial eta zehatzik izan 1975. urtean Nazio Batuen Erakundeak (NBE) martxoaren 8a finkatu zuen arte.
Historialarien iritziz, 1908an New Yorkeko ehungintza industriako emakumeek egin zuten greba izan zen Emakumeen Nazioarteko Egunaren jatorria, 15.000 emakume hiriko kaleetara atera baitziren lan-baldintza duinen eske.
1909ko otsailaren 28an, AEBko Alderdi Sozialistak lehen aldiz erabaki zuen Emakumeen Eguna egitea, urtebete lehenago greba egin zuten emakume langileen omenez. Hori izan zen Emakumeen Nazioarteko Egunaren aurrekari zuzena.
Urtebete geroago, 1910ean, Emakume Sozialisten Nazioarteko II. Konferentzia egin zuten Kopenhagen (Danimarka).
100 emakume baino gehiago bildu ziren, eta horietako batek, Clara Zetkin politikariak, emakumeen nazioarteko egun bat ezartzea proposatu zuen, emakumeen eta gizonen arteko eskubide-berdintasuna sustatze aldera. Ondorioz, emakumeen nazioarteko egun bat egitea adostu zuten bertan, eta martxoa aukeratu zuten egun hori ospatzeko.
Zergatik martxoaren 8a?
Konferentziaren ondorengo urteetan, martxoan jarraitu zuten ospatzen, eta hala jarraitu zuten 1975era arte.
NBEk hiru gertaera historikorengatik aukeratu zuen martxoaren 8a Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatzeko.
Horietako lehena da New Yorkeko ehungintza industriako emakume langileek 1857an egin zuten greba, lan-baldintza duinen eske. Poliziak, baina, isilarazi eta erreprimitu egin zituen. Gertaera hori hurrengo urteetan izan ziren mugimendu sindikal eta sozialen hazia izan zen.
1911ko martxoan, Emakumeen Egunaren lehenengo urteurrenarekin batera, borroka feminista betiko markatuko zuen gertaera tragiko bat jazo zen. 123 emakume langile hil ziren, New Yorkeko Triangle Waist Co. jantzigintza fabrikak su hartu ostean.
Lantegiko jabeek eraikineko ateak ixtea erabaki zuten, eta emakumeak bertan giltzapetuta geratu ziren, sugarretatik ihes egin ezinik.
1917ko Errusiako Iraultza gertakari garrantzitsuenetakoa izan zen Emakumeen Nazioarteko Eguna martxoaren 8an ezartzeko. NBEk dioenez, emakume errusiarrek grebari ekin zioten “ogia eta bakea” lelopean, gerran 2 milioi gizonetik gora hil ostean. Errusiako tsarrak abdikatu egin zuen eta Gobernuak bozkatzeko eskubidea aitortu zien emakumeei.
Juliotar egutegiaren arabera, igande historiko hori otsailaren 23a izan zen, baina gregoriarrari erreparatuz gero, istilu horiek martxoaren 8an jazo ziren.
Emakumeen Nazioarteko Eguna martxoaren 8an ospatzeko arrazoi nagusiak hiru gertakari horiek izan ziren, hirurak martxoan izan baitziren.
Albiste gehiago gizartea
Beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina suhiltzaileek egonkortzea lortu dute
Sutea 18:13an hasi da, eta ez du zerikusirik astearte honetan piztu ziren biekin. Sutea garagar eta gari uzta jasota dagoen galtzu soroen eremu batean hasi da, baina gertu du basoa.
EHUk Bakearen aldeko Adierazpena sinatu du Hiroshiman, eta Bengoetxea errektoreak Gazako sarraskia salatu du
Joxerramon Bengoetxeak "memoria ariketaren garrantzia" azpimarratu du. "Unibertsitateok gure esku dagoena egitera behartuta gaude, errepika ez dadin eta gertatutakoa ahaztu ez dadin", erantsi du.
Osasun alerta gorria Nafarroan eta abisu horia EAEn eta Ipar Euskal Herrian datozen egunetako beroagatik
Ostegunetik aurrera tenperatura altuak espero dira, eta Nafarroako Erriberan 40 gradura iritsiko dira. Balio horiek igandera arte behintzat mantenduko direla aurreikusten da. Gainera, ostiralean tenperatura maximoak 35 gradutik gorakoak izan daitezke, ez bakarrik Arabako hegoaldean, baita Kantauri aldeko barnealdean ere.
Paketatzeko makina batek eragin zuen Izarbeibarko sutea
Sua kontrolpean dute jada suhiltzaileek. Bilakaera onari esker, Nafarroako Gobernuak malgutu egin du nekazaritzako lanak debekatzen zituen agindua.
Gidari batek mugikortasun-agente bat aurretik eraman du, 5 metro arrastaka eraman ere, aparkalekura sartu nahi zuelako, Donostian
Agentea hiriburuko geltokian dagoen aparkalekuko sarreran zegoen, autoei sartzea galarazten, beteta baitzegoen. Une horretan azeleratu eta parkingera sartzen saiatu zen, eta aurretik eraman du agentea. Atxilotu egin dute autoaren gidaria.
Uda honetako beroak 41 heriotza utzi ditu orain arte Euskadin
Abuztu honetan, oraingoz, pertsona bakarra hil da Euskadin tenperatura altuen ondorioz. Heriotza hori udako bigarren bero-boladaren hasierarekin batera gertatu da, eta beroak luze joko du. Segurtasun Sailak hainbat abisu hori aktibatu ditu.
Jaurlaritzak diskoteketan atezain izateko betekizunak aldatzeko prozesua hasi du, Gasteizko Mitikan gazte bat hil ondotik
Gasteizko Mitika diskotekaren aurrean atezainak kolpea jota hil zen gaztearen gurasoek eskatuta, Eusko Legebiltzarreko gehiengo zabal batek Jaurlaritzari eskatu zion gaueko aisialdiko segurtasun pribatua arautzen duen legedia azter eta molda dezan, atezainek dituzten "jarrera oldarkorrak" saiheste aldera.
Bilbori Aste Nagusi usaina dario! Hasi dira txosnak muntatzen
Aurten, "Txosnak. Gureak, denonak" kanpainaren kolore arrosa izango da nagusi txosnaguneko dekorazioan, konpartsak eta txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izenda ditzaten aldarrikatzeko. Bilboko Konpartsek azpimarratu dute txosnagunean ez dutela inolako erasorik onartuko.
"Erraz sar daiteke Cotolinon, ikuspegia polita da, baina arriskutsua da gauean"
Endika Martinez Kantabriako DYAko larrialdietako teknikari eta itsasoko operatiboen arduradunak Castro Urdialesko itsaslabarretik erori eta ospitalean hil den 12 urteko mutilaren erreskatearen nondik norakoak azaldu ditu.
Hiru gizon atxilotu dituzte Donostian, biltegi batean indarra erabiliz lapurreta egiteagatik
27 urteko bi gizon eta 29 urteko bat hartu ditu atxilo Ertzaintzak asteazken goizaldean, Intxaurrondo auzoan.