11.700 urteko eskeletoa topatu dute Nafarroan
11.700 urte baino gehiago ditu eta ondoen kontserbatutako historiaurreko eskeletoetako bat da. 'Loizuko gizona' jarri diote izentzat, eta "ezohiko aurkikuntza" dela azpimarratu dute adituek.
Sakon taldeko espeleologoek topatu zuten 2017ko azaroan, Errotalde I leizean, Aintzioa-Loizu kontzejuan, eta harrezkero arkeologoak ingurua aztertzen aritu dira. Atzo hasi zituzten hezurrak handik ateratzeko lanak eta gaur agerraldia egin dute kobazuloaren sarreran aurkikuntzari buruzko xehetasunak emateko. Maria Chivite Nafarroako Gobernuko presidentea eta Receba Esnaola Kultura kontseilaria han izan dira, beste hainbat udal ordezkarirekin batera.
17-21 urte zituen hil zenean. Antza, hilotza nahita hobiratu zuten han. Eskeletoa osorik eta ondo kontserbatuta dago. Alabaina, garezurrean zulo bat dauka, eta jaurtigai batek buruan jo ziola uste dute.
Maitane Tirapu antropologoak azaldu duenez, oihal batekin estali zuten gorpua eta, lehendabiziko analisien arabera, eskeletoa Kristo aurreko 9.700. urtekoa da, Pleistozenotik Holozenora arteko tartekoa.
(Nafarroako gizonik zaharrenaren arrastoak. Argazkia: EFE)
Pablo Arias Kantabriako Unibertsitateko Historiaurreko katedradunak azpimarratu duenez, "horrelako eskeletorik ez da inoiz topatu Espainian, eta garai horretako oso aurkikuntza gutxi izan dira Europan, are gutxiago kontserbazio maila ona kontuan hartuta".
Ariasek zuzendutako 26 laguneko taldeak egingo du ikerketa. Hezurrak aztertuta hainbat datu bildu ahalko dituztela uste dute: pertsona horren informazio genetikoa, nondik nora ibili zen, zer jaten zuen edo zein gaixotasun izan zituen, besteak beste.
Oraingoz, hiru ondorio atera dituzte: nahita hobiratu zutela han, garai hartako klima oso hezea zela eta orduko gizakia arrantzatik, ehizatik eta uzta biltzetik bizi zela.
Mendebaldeko Europan oso informazio antropologiko gutxi dago aipatu aroaz. Asturiasko leize batean egin zuten antzeko aurkikuntza bat, baina eskeleto hura 600 urte geroago bizi izan zen gizaki batena zen. Frantzian ere izan da antzeko beste kasuren bat, Ariasek adierazi duenez.
Lehendabiziko lanak eskeletoa babesteko neurriak hartzea eta leizea arakatzea izan dira, Sakon espeleologia taldearen laguntzarekin. Aurrerantzean ere galeriak miatzen jarraituko dute arkeologoek, baina oraingoz ez dute arrasto gehiagorik topatu.
Eskeletoa leizetik atera ostean, Kantabriako Unibertsitateko laborategiak aztertuko ditu hezurrak, behar beste analisi eginda. Ondoren, 'Loizuko gizona' Nafarroara itzuliko da eta ikusgai jarriko dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Ikusmin handia EITBren Bilboko egoitzan, Olentzero eta Mari Domingi agurtzeko eta azken gutunak emateko
Haurren gutunak jasotzen eta haiekin argazkiak egiten izan dira biak ostiral arratsaldean, Bilboko kaleetan zehar egingo duten kalejiraren aurretik. Abenduaren 23an izango da hori, eta zuzenean jarraitu ahal izango da streaming bidez eitb.eus-en, 18:30etik aurrera, Anabel Arrizaren eta Aritz Mendiolaren kontakizunarekin. Emanaldia asteazken arratsaldean emitituko da ETB1en.
Migrazioa delinkuentziarekin eta zerbitzu-abusuarekin lotzen dutenen kopurua jaitsi da
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak egindako azterlan baten arabera, euskal herritarren % 10ek baino gutxiagok aipatzen du immigrazioa herrialdeko arazo nagusietako gisa, eta % 2,7k baino ez dio modu pertsonalean eragiten diola.
Gipuzkoako Auzitegiak absolbitu egin ditu haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu zituzten gurasoak
Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak absolbitu egin ditu gurasoak, haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu ostean; ondorioztatu du ezin izan dela frogatu, neskatoaren lesioek jatorri traumatikoa zutenik edo kolpe baten ondorio zirenik.
3I/ATLAS kometa Lurrera ahalik eta gehien hurbildu da, eta ezustekorik gabe urruntzen ari da
Zientzialari errusiarrek baztertu egin dituzte, berriro ere, estralurtarren ustezko ontzi bat zela zioten teoriak.
Lau gaztetik batek frankismoari buruzko pertzepzio positiboa du
Egonkortasun ekonomikoa eta gizarte-ongizatea ekarri zituela iritzi diote, azken Deustobarometro Sozialaren arabera. Etxebizitza eskuratzea da euskal gizartearen arazo Nagusia.
Guardia Zibilak erietxera eraman ditu Beloradotik joandakoekin Urduñan bizi ziren mojetako bost, osasun-baldintza kaxkarretan zeudelakoan
Ostegun honetan Santa Klarako monastegitik 87 eta 101 urte arteko bost moja atera dituzte eta Basurtuko erietxera eraman dituzte azterketa egitera, epailearen aginduz. Guardia Zibilak jakitera eman duenez, emakumeak osasun-baldintza txarretan bizi zirela egiaztatu ahala izan dute. Adierazpen horiek gezurtatzeko helburuz, etxeko mojetako batek sareetan zabaldu ditu eraikin barruko irudiak.
Fiskalak erretiratu egin ditu Zestoako akusatu nagusiaren aurkako akusazio guztiak, eta gainerako bostentzat isuna eskatu du
Salatzailearen bikotekide ohiaren deklarazioa entzun ostean, fiskalak frogatutzat jo du gizonarekiko beldur gaindiezina izan zuela eta zigor eskaerak aldatu ditu. Absoluzioa eskatu du akusatu nagusiarentzat eta gainerakoentzat, berriz, espetxe zigorra beharrean isunak eskatu ditu hertsatze delituagatik.
Moto gidari bat zauritu da Donostian, GI-20an hainbat ibilgailuren artean izandako istripuan
08:00ak aurretik izan da ezbeharra eta errepidea itxita gelditu da momentuan, auto ilara luzeak eraginez. Geroxeago zabaldu ahal izan dute erreietako bat.
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.