8.000 milioi biztanle Lurrean: ba al dago planetan behar adina baliabide natural?
Asteartean, hilak 15, Lurrak 8.000 milioi biztanleko muga gainditu du; hala kalkulatu du NBEk "Munduko Biztanleriaren gaineko Ikuspegiak 2022" txostenean. Ildo horretan, eitb.eus-ek jakin nahi izan du ea gure planetak biztanleria kopuru horri aurre egiteko adina baliabide natural dituen, ala, alderantziz, baliabide horiek agortzen ari diren, eta Lurrarentzat ezinezkoa den biztanleriaren gorakadari eustea.
Erantzuna Stefano Balbi jasangarritasunaren gaineko ikertzaileak eman digu. Balbi Ikerbasqueko ikertzailea da BC3n, alegia, Basque Centre for Climate Change zentroan. Esan digunez, biztanleriak planetan duen eragina aztertzeko, kopurua kontuan izan behar da, bai, baina ez hori bakarrik, beste bi eragile ere daudelako: bata, kontsumo maila, eta bestea, teknologia.
1) 8.000 milioi biztanle gara, baina % 10 aberatsenak CO2 emisioen ia % 50 sortzen ditu
"Gehieneko puntura ari gara iristen", dio Stefano Balbik, biztanleria hizpide; izan ere, "askoz gehiago ere haz zitekeen", azaldu digu, grafiko bat erakutsiz. Kalkulua da 2050erako 2.000 milioi biztanle gehiago izatea, hau da, 10.000 milioi, eta 10.400 milioi, handik 30 urtera, 2080an.
"Biztanleriak zerikusia du: zenbat eta ugariagoa, orduan eta eragin handiagoa", azaldu du ikertzaileak, "baina kontsumo mailari eta teknologiari ere erreparatu behar zaie". Kontsumo maila handiagoa izango da herrialdea aberatsa bada, eta teknologiak iturri berdeak erabiltzen lagundu ahal du; azken hori ere mesedegarria izango litzateke, planetaren jasangarritasunari dagokionez.
2) Elikadura: 10.000 milioi pertsona elikatzeko erronka, iturri fosilik erabili gabe
"10.000 milioi pertsonari jaten ematea erronka da", nabarmendu du Stefano Balbik, 2050erako aurreikusita dagoen egoeran kokatuta (urte horretarako, kalkulua da orain baino 2.000 milioi biztanle gehiago izatea). Teknologia, alegia, hasieratik zehaztutako hiru eragileetako bat, gakoa izan liteke lan horretan: "Nitrogenoa, fosforoa, eta potasioa, industria ekoizpenean, iturri fosiletatik datoz", ohartarazi du. Ondorioz, baliteke agroekologia izatea egoera zuzentzeko moduetako bat: "Hidrogeno berdea erabiliz sortutako ongarriak" ere, dio, beste aukera bat izan litezke.
3) Garapen jasangarria: zer egin ahal dugu gure egunerokoan?
"Gure ikuspuntua aldatu behar dugu", azpimarratu du ikertzaileak: "Ongizateak ez du zertan ekarri gauzak kontsumitzea", dio. Garraio publikoaren aldeko apustua egin ahal dugu, eta orokorrean, gutxiago kontsumitzen ahalegindu beharko ginateke. Balbiren esanetan, laburbilduz, "bizitzaren kalitatea bilatu behar dugu, ez horrenbeste kantitatea".
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.
Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.
Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.