Plazenta artifizial batek ahalbidetu du ardi fetu batek umetokitik kanpo 12 egun bizirautea
Ardi fetu batek umetokitik kanpo 12 egun bizirautea ahalbidetu du Bartzelonan garatutako plazenta artifizial batek. Oraingoz prototipo bat da eta animalietan baino ez dute probatu, baina azken helburua da sei hilabete baino gutxiagoko ume goiztiarren bizi itxaropena eta garapena hobetzea.
Bartzelonako BCNatal zentroaren CaixaResearch Plazenta Artifizala proiektua oraindik fase esperimentalean dago. Prototipoa animalietan probatu dute lehenik eta, aurreikuspenak betetzen badira, bi edo hiru urtean gizakietan egingo dituzte azterketa klinikoak.
"Oso mugarri garrantzitsua da", nabarmendu du BCNataleko zuzendari eta proiektuaren buru den Eduard Gratacosek astelehen honetan. Azaldu duenez, helburu nagusia da "fetuak amaren sabeletik kanpo ere fetu gisa bizitzen jarraitzea lortzea, eta hori oso zaila da, natura ahalik eta gehien engainatu behar delako".
Europan, urtero, 25.000 haur jaiotzen dira haurdunaldiko seigarren hilabetea baino lehen. Kasu horien pronostikoa "errotik" aldatzeko, Gratacosek zehaztu du fetuen biziraupena lau astera (28 egun) luzatu nahi dutela, gero haurtxoek plazenta horretatik kanpo bizitzen jarrai dezaten, inkubagailu batean.
"Jaiotzaren puntu teorikoa mugitu eta (fetua) plazenta horretan lau astez mantenduta, hilkortasuna eta ondorioak erdira baino gutxiagora murriztu ahal izango genituzke; beraz, onura izugarria izango litzateke", azaldu du Gratacosek.
Bigarren fasea
Lehen fasea amaituta, bigarren fase bat egingo da (2023-2025) fetuaren biziraupena lau astera luzatzea helburu duena. Halaber, segurtasun maila "muturrera" eramatea eta esparru bioetikoa garatzea espero dute. Aurreikuspenen arabera, "bizpahiru" urtetan azterketa kliniko bat egin ahalko da gizakiengan, oso kasu zehatzetan eta beti ere ume goiztiarretan (inoiz ez enbrioietan).
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango dira: Saretzen txostena, PSNren krisia eta Errefuxiatuen Mundu Eguna
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Atzerritarrei buruzko Legearen Erregelamenduaren azken erreformak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.