Iraileko ekinokzioak uda eraman eta udazkena ekarriko du larunbat honetan
Meteorologian, udazkena irailaren 1ean hasten da, baina iraileko ekinokzioak udazken astronomikoa ekartzen du ipar hemisferiora, eta udaberria hegoaldekora.
2023ko udazken astronomikoa larunbatean, irailaren 23an, hasiko da ipar hemisferioan, 08:50 minutuan zehazki, Espainiako Astronomia Behatokiak zabaldu duenez. Urtaroak 89 egun eta 21 ordu iraungo du, abenduaren 22an neguari hasiera emateko.
Oso beroa eta normalean baino euritsuagoa izango dela aurreikusi dute. Horrek eremu lehorrenetako ur faltari aurre egiteko balio izan dezake.
Udazken astronomikoa
Ipar hemisferioko udazkenari hasiera emateko, Lurra orbitaren puntu jakin batetik igaro behar da, Eguzkiaren erdigunea zeruko ekuatorearen parean jartzen den unean, hain zuzen ere. Hori gertatzen denean gauak eta egunak ia berdina irauten dute, eta horri deitzen zaio udazkeneko ekinokzioa.
Ipar hemisferioan udazkena hasten denean, hegoaldekoan udaberria iristen da.
2023ko udazkenean bi eklipse izango dira, bat eguzkiarena eta beste bat ilargiarena. Eguzki eklipsea urriaren 14ean izango da, baina Amerikatik soilik ikusiko da. Ilargi eklipsea, berriz, urriaren 28an izango da, eta Europatik ikusi ahal izango da.
Interes astronomikoa duten beste fenomenoetako batzuk drakonidak (urriak 8), orionidak (urriak 21), leonidak (azaroak 17) eta geminidak (abenduak 14) izango dira. Ilargi beteak irailaren 29an, urriaren 28an eta azaroaren 27an izango dira.
Udazkenaren hasieran laburtzen da azkarren egun argiaren iraupena. Gure latitudean eguzkiaren irteera egunero minutu batetik gora atzeratzen da, eta beste hainbeste aurreratzen da iluntzea. Hala, egunero ia 3 minutu eguzki argi galtzen ditugu.
Ordu aldaketa
Europako Parlamentua eta Batzordea ordu aldaketen aurka agertu diren arren, ez dago oraindik erabaki irmorik. Hala, 2023an ere urriko azkeneko igandean izango da ordu aldaketa: urriaren 29an, goizaldeko 3etan ordulariak ordubete atzeratu beharko dira eta ordu biak izango dira.
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango dira: Andre Maria Zuriaren jaiak, abisu horia beroagatik eta enpleguari buruzko datuak
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.