Iñaki Martinez de Lunak jasoko du 2023ko Manuel Lekuona Saria
Iñaki Martinez de Luna (Vitoria-Gasteiz, 1950) soziologo eta soziolinguista arloko ikertzaileak jasoko du 2023 Manuel Lekuona Saria, urte luzez euskal kulturaren alde egindako lanagatik, 1983tik sari hau ematen duen Eusko Ikaskuntza erakundeak ostiral honetan iragarri duenez.
Martinez de Lunak 40 urtean euskara biziberritzeko prozesuaren ezagutza zientifikoan sakontzeko eta euskal gizartearen errealitateari buruzko hainbat ikerketa garrantzitsu zuzendu ditu. Hala, "jarduera zientifikoa eta Euskal Herriaren garapenarekiko konpromiso aktiboa uztartu ditu" bere ibilbide profesionalean.
Eusko Ikaskuntzaren arabera, Martinez de Lunaren curriculum zabalak "berrikuntzaren aldeko bokazio argia erakusten du, eremu ezezagunei heldu eta sinergiak sortzeko grina. Zentzu horretan, bere ekarpena euskara biziberritzeko prozesuaren inguruko egungo lankidetza-giroaren baitan kokatzen da".
Epaimahaiak nabarmendu duenez, "Iñaki Martinez de Lunak aparteko dedikazioa du gure hizkuntzak gainditu behar dituen erronkei eta bere biziraupena bermatzeko baliatu behar dituen aukerei buruzko hausnarketan eta ekintzan", mundu osoko hizkuntza gutxituekin duen konpromisoaren baitan, bai eta "ikuspegi ireki eta mugarik gabea" ere.
Epaimahai instituzionala ondorengo erakundeetako ordezkariek osatu dute: Jose Miguel de Barandiaran Fundazioa, Eresbil-Musikaren Euskal Artxiboa, Euskal Kultur Erakundea, Etxepare Euskal Institutua, Euskalerriaren Adiskideen Elkartea, Euskarabidea-Euskararen Nafar Institutua, UNESCO Etxea eta Eusko Ikaskuntza bera.
Bizitza bat euskarari emana
Iñaki Martinez de Luna Soziologian doktore da Deustuko Unibertsitatean. Halaber, tokiko eremuan egindako lanak nabarmentzen dira, baita azterketa eta ikerketa taldeetan egindakoak: Eusko Ikaskuntzan, Euskaltzaindian, Euskal Herriko Unibertsitatean, Garabiden eta Soziolinguistika Klusterrean. Azken horretan, haren sortzaileetariko bat eta lehen lehendakaria izan zen, eta baita Bat aldizkariaren zuzendaria ere. Azpimarratzekoa da, halaber, Euskaltzaleen Topagunearen baitan sortutako Topalabe hausnarketa-taldean izandako lekua, balio handiko ekarpenak egin dituena, hala nola "Berrikasi eta Berrikusi" (2015) eta "Berrindartu eta jauzi" (2020) txostenak.
Eusko Jaurlaritzako Lehendakaritzako Prospekzio Soziologikoen Kabineteko arduraduna izan da 1986tik 2015era, eta UPV/EHUko irakasle ondokoa 1989tik 2015era. Euskararen Erakunde Publikoa-Office Public de la Langue Basque erakundeko Euskararen Aholku Batzordeko kide izan zen, eta egun Arabako Foru Aldundian eta Eusko Jaurlaritzan da, baita Euskara Sustatzeko Ekintza Plana (ESEP) azpibatzordearen zuzendaria ere. Euskaltzain urgazlea da, eta gaur egun "Euskararen Biziberritza Araban" proiektua koordinatzen du horren baitan. Araban lan handia egin du euskararen alde, Gasteizko GEU elkarteak egindako jarduerak horren erakusle, elkarte horretako presidente izan baitzen 2013 eta 2015 artean.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.