Drogen kontsumoak % 20 egin du gora azken hamarkadan
292 milioi pertsonak kontsumitu zuten drogaren bat 2022an munduan, orain hamar urteko datuekin alderatuta % 20 gehiago. Kalamua da gehien kontsumitzen dena (% 78), baina oso deigarria da, covid-19aren pandemiaz geroztik, kokainaren produkzioak eta kontsumoak izan duten gorakada, inoizko handiena.
Ondorio horiek utzi ditu, besteak beste, Nazio Batuen Erakundearen Drogen eta Delituen Bulegoak gaur zabaldu duen Drogei buruzko Munduko Txostena 2024 ikerketa-lanak. Ohiko droga kontsumitzaileak eta lehen aldiz probatu dutenak hartu dira kontuan, datu-bilketan. Datu orokorren arabera, kalamuak ditu kontsumitzale gehien (228 milioi), eta atzetik daude opioideak (60 milioi), anfetaminak (30 milioi), kokaina (23,5 milioi) eta estasia (20 milioi).
Ondorengoak dira azterlanaren lerroburu nagusiak:
- 292 milioi pertsonak kontsumitu zuten drogaren bat mundu osoan 2022an. Aurreko urteko (2021) datuekin alderatuta % 1,3 jaitsi bazen ere kopurua, azken hamarkadan % 20 egin du gora kontsumoak.
- Drogen ondorioz osasun-nahasmendua duten 64 milioi pertsonetatik soilik % 9 ari dira tratamendua jasotzen, eta horietatik gehienak gizonezkoak dira. Oro har, emakumeek zailtasun handiagoak dituzte terapia egokiak jasotzeko.
- Droga kontsumitzaile guztien % 75 gizonezkoak dira, eta % 25, emakumeak. Halere, azken horiek GIB birusa kutsatzeko duten aukera % 1,2 handiagoa da, gizonek baino.
- Alde handiz, kalamua da gehien kontsumitzen den droga, % 78, eta ondoren daude apioideak (% 20), anfetaminak (% 10), kokaina (% 8) eta estasia (% 7).
- Koka-hostoaren produkzioa % 12 hazi zen 2021 eta 2022 urteetan; 2.757 milioi tonara iritsi zen ekoizpena, 2021an baino % 20 da hori. Orain arteko markak hautsi ziren.
- Estupefazienteen kontsumitzaileen kopurua nabarmen hazi dela dio ikerketak, eta, bereziki, opioide sintetikoak aipatzen ditu, "osasun publikoarentzat arrisku larria" direla ohartaraziz.
- Droga psikodelikoen "berpizkunde" baten aurrean dago mundua, txostenaren arabera. Droga horien erabilera legeztatu den herrialdeetan substantziok "osasun tratamenduetarako eta esperientzia espiritualetarako" erabiltzen badira ere, NBEk nabarmendu du ez dagoela baieztatuta osasunerako medesegarriak direnik.
- Tramadola eta fentaniloa bezalako opiazeoen kontsumoa nabarmen hazten ari dela ere badio azterlanak, bereziki, Afrikan eta Estatu Batuetan.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.