Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera
Aurreikusita zegoena baino lehenago irits liteke: Artikoaren itsas izotzik —izoztutako itsas ura— gabeko lehen eguna 2030a baino lehen erregistratu daiteke. Nazioarteko zientzialari talde batek ikerketa egin du, eta iragarri du 2027ko abuztuan gerta litekeela.
Artikoko itsas izotzak hamarkadak daramatza urtzen, erritmo kezkagarrian. 1979tik hamarkadako % 12 murriztu da. Munduko potentziek ez dituzte negutegi efektuko gasen isuriak eten, eta, ondorioz, berotze globala azkartzen jarraitu dute.
Egun, itsas izotzak 4,28 milioi kilometro koadroko azalera hartzen du, 1979 eta 1992 urteen artean zuen azaleraren (6,85 milioi kilometro koadro) azpitik. Zientzialarien arabera, izotzak milioi bat kilometro koadro baino gutxiagoko azalera hartzen duenean esan ahalko da Artikoa itsas izotzik gabe geratu dela.
Egindako ikerketan, hainbat emakumezko zientzialarik modelo informatikoak erabili dituzte egun seinalatua noiz izan daitekeen kalkulatzeko. Estimazio ezkorren arabera, hiru urteren buruan jazo daiteke. Gainera, bederatzi modeloren arabera, 2027 eta 2030 urteen artean gerta liteke. Ikerketaren emaitzak Nature Communications aldizkari ezagunean kaleratu dituzte abenduaren 3an.
"Itsas izotzik gabeko lehen egunak ez ditu gauzak drastikoki aldatuko", azaldu du Alexandra Jahn Coloradoko Unibertsitateko (AEB) Zientzia Atmosferiko eta Ozeanikoen Departamentuko irakasleak.
Itsas izotzak berotzetik babesten du Artikoa, eguzkiaren argia bueltan islatzen baitu. Izotz geruza murriztuta, itsasoko urak bero gehiago xurgatuko du, eta Ozeano Artikoaren eta gainerako ozeanoen tenperatura handituko da. Horrez gain, haizearen eta korronte ozeanikoen patroiak alda daitezke, eta, hala, muturreko fenomeno meteorologikoak are larriagoak izango dira.
Bada albiste onik: negutegi efektuko gasen isuria murriztuko balitz, Artikoaren kronograma aldatuko litzateke eta egun seinalatu hori atzeratu, ikerketa beraren arabera. "Isuriak apur bat geldituta ere, posible litzateke itsas izotza mantentzea", azaldu du Jahnek.
Albiste gehiago gizartea
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.
Auroroek Gasteizko Alde Zaharrean barrena abestu dute, Andre Maria Zuriaren jaietarako deia eginez
Igande honetan izandako Arrosarioaren Prozesioak milaka gasteiztar bildu ditu, Andre Maria Zuriaren horma-hobiaren aurrean hasita eta San Migel elizan egindako meza batekin bukatuta.