Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera
Aurreikusita zegoena baino lehenago irits liteke: Artikoaren itsas izotzik —izoztutako itsas ura— gabeko lehen eguna 2030a baino lehen erregistratu daiteke. Nazioarteko zientzialari talde batek ikerketa egin du, eta iragarri du 2027ko abuztuan gerta litekeela.
Artikoko itsas izotzak hamarkadak daramatza urtzen, erritmo kezkagarrian. 1979tik hamarkadako % 12 murriztu da. Munduko potentziek ez dituzte negutegi efektuko gasen isuriak eten, eta, ondorioz, berotze globala azkartzen jarraitu dute.
Egun, itsas izotzak 4,28 milioi kilometro koadroko azalera hartzen du, 1979 eta 1992 urteen artean zuen azaleraren (6,85 milioi kilometro koadro) azpitik. Zientzialarien arabera, izotzak milioi bat kilometro koadro baino gutxiagoko azalera hartzen duenean esan ahalko da Artikoa itsas izotzik gabe geratu dela.
Egindako ikerketan, hainbat emakumezko zientzialarik modelo informatikoak erabili dituzte egun seinalatua noiz izan daitekeen kalkulatzeko. Estimazio ezkorren arabera, hiru urteren buruan jazo daiteke. Gainera, bederatzi modeloren arabera, 2027 eta 2030 urteen artean gerta liteke. Ikerketaren emaitzak Nature Communications aldizkari ezagunean kaleratu dituzte abenduaren 3an.
"Itsas izotzik gabeko lehen egunak ez ditu gauzak drastikoki aldatuko", azaldu du Alexandra Jahn Coloradoko Unibertsitateko (AEB) Zientzia Atmosferiko eta Ozeanikoen Departamentuko irakasleak.
Itsas izotzak berotzetik babesten du Artikoa, eguzkiaren argia bueltan islatzen baitu. Izotz geruza murriztuta, itsasoko urak bero gehiago xurgatuko du, eta Ozeano Artikoaren eta gainerako ozeanoen tenperatura handituko da. Horrez gain, haizearen eta korronte ozeanikoen patroiak alda daitezke, eta, hala, muturreko fenomeno meteorologikoak are larriagoak izango dira.
Bada albiste onik: negutegi efektuko gasen isuria murriztuko balitz, Artikoaren kronograma aldatuko litzateke eta egun seinalatu hori atzeratu, ikerketa beraren arabera. "Isuriak apur bat geldituta ere, posible litzateke itsas izotza mantentzea", azaldu du Jahnek.
Zure interesekoa izan daiteke
Lehen aldiz ikusi dute ibis eremita hegaztia Nafarroan
"Giselbert 916" izena duen hegazti-alea bere espezieko lehena da eskualdean, eta Eremita Proiektuari esker dokumentatutako migrazio-ibilbide baten barruan kokatzen da.
Euskal Herriko saharar diasporak bere gaitzespena adierazi du Marokoko autonomia planaren aurrean
Euskal Herriko saharar diasporak elkarretaratzea egin du gaur Gasteizen, Mendebaldeko Sahararen autonomia plana gaitzetsi, eta Marokoren subiranotasunaren pean jarriko lukeen plana errefusatzeko. Sahararren hitzetan, Espainiako Estatua da "gure lurra abandonatu behar izatearen erantzulea", eta, hori dela eta, Espainiako Gobernuari exijitu diote autonomia plana publikoki baztertzeko, independentzia erreferenduma bat egin ahal izateko.
Argentina euskal giroan murgildu da: 2025eko Euskal Aste Nazionala hartu du Tandilek
Hiria Argentinako euskal diasporaren topagune bihurtu da. Dantza, herri kirol eta kalejira artean, mila lagun baino gehiago bildu dira euskal kultura aldarrikatzeko.
AP-8ko sarbidea bost gauez itxiko dute Zarautzen, ordainlekuetan lanak egiteko
Mozketak astelehenetik ostiralera egingo dira, 22:00etatik 06:00etara.
Ertzaintzak dagoeneko identifikatu eta salatu du Zumarragan kontrol batetik ihes egin duen gidaria
Ikerketak lehen emaitzak eman ditu, agenteek 48 urteko gizonezkoa identifikatzea lortu baitute. Dena den, ez dute oraindik aurkitu, ezta atxilotu ere.
Hegoaldeko haizearekin eta 20 gradu inguruko tenperaturekin hasiko da astea
Asteazkenera arte, behintzat, ez da aldaketa handirik espero. Eguzkia eta udaberriko tenperatutak izango dira jaun eta jabe Euskal Herri osoan.
Zerbitzua etengo dute Bizkaia Zubian astelehenetik hilaren 22ra, ontziaren kableak aldatzeko
Zerbitzuak funtzionatzen ez duen bitartean, itsasadarra zeharkatzen duen txalupa-zerbitzua indartu egingo da, eta bi ontzi aldi berean ibiliko dira 06:00etatik 22:00etara, astelehenetik ostiralera.
"Niño Juan" askatu dute, ostiralean Madrilen bahitu ostean
Juan Maria Gordillo Plaza bizirik agertu da Madrilen, jipoia jaso izanaren zantzuak zituela.
Gizon bat atxilotu dute Sarrigurenen bere bikotekidearen alabari sexu-erasoa egitea egotzita
Eguesibarreko Udaltzaingoak atxilotu du ustezko erasotzailea.
"Niño Juan" bahitu dute Madrilen, 10 ertzain zauritu zituen lapur talde baten burua
Poliziaren esanetan, kontu-garbitze bat medio bahitu dute "Niño Juan", nahiz eta ez duten baztertu beste arrazoi batzuk ere egotea. Iaz, Garbera merkataritza-gunean lapur talde batek egindako lapurretaren buru izan zen bera.