Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera
Aurreikusita zegoena baino lehenago irits liteke: Artikoaren itsas izotzik —izoztutako itsas ura— gabeko lehen eguna 2030a baino lehen erregistratu daiteke. Nazioarteko zientzialari talde batek ikerketa egin du, eta iragarri du 2027ko abuztuan gerta litekeela.
Artikoko itsas izotzak hamarkadak daramatza urtzen, erritmo kezkagarrian. 1979tik hamarkadako % 12 murriztu da. Munduko potentziek ez dituzte negutegi efektuko gasen isuriak eten, eta, ondorioz, berotze globala azkartzen jarraitu dute.
Egun, itsas izotzak 4,28 milioi kilometro koadroko azalera hartzen du, 1979 eta 1992 urteen artean zuen azaleraren (6,85 milioi kilometro koadro) azpitik. Zientzialarien arabera, izotzak milioi bat kilometro koadro baino gutxiagoko azalera hartzen duenean esan ahalko da Artikoa itsas izotzik gabe geratu dela.
Egindako ikerketan, hainbat emakumezko zientzialarik modelo informatikoak erabili dituzte egun seinalatua noiz izan daitekeen kalkulatzeko. Estimazio ezkorren arabera, hiru urteren buruan jazo daiteke. Gainera, bederatzi modeloren arabera, 2027 eta 2030 urteen artean gerta liteke. Ikerketaren emaitzak Nature Communications aldizkari ezagunean kaleratu dituzte abenduaren 3an.
"Itsas izotzik gabeko lehen egunak ez ditu gauzak drastikoki aldatuko", azaldu du Alexandra Jahn Coloradoko Unibertsitateko (AEB) Zientzia Atmosferiko eta Ozeanikoen Departamentuko irakasleak.
Itsas izotzak berotzetik babesten du Artikoa, eguzkiaren argia bueltan islatzen baitu. Izotz geruza murriztuta, itsasoko urak bero gehiago xurgatuko du, eta Ozeano Artikoaren eta gainerako ozeanoen tenperatura handituko da. Horrez gain, haizearen eta korronte ozeanikoen patroiak alda daitezke, eta, hala, muturreko fenomeno meteorologikoak are larriagoak izango dira.
Bada albiste onik: negutegi efektuko gasen isuria murriztuko balitz, Artikoaren kronograma aldatuko litzateke eta egun seinalatu hori atzeratu, ikerketa beraren arabera. "Isuriak apur bat geldituta ere, posible litzateke itsas izotza mantentzea", azaldu du Jahnek.
Zure interesekoa izan daiteke
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.