Ihes gelak: mundu osoko turistak Euskal Herrira erakartzen dituen fenomenoa
Aste Santua garai egokia izan ohi da, gure lurretatik urrun joan gabe, familiako kideekin edo lagunekin aisialdiko plan bereziak egiteko. Ihes gelak (ingelesez escape-room deituak) aukera ona izan daitezke. Euskal Herrian 70 areto inguru ditugu, mota guztietakoak eta arrakasta handia dutenak; besteak beste, Europako ihes gela onenaren eta munduko bigarren onenaren saria eskuratu duen Gasteizko 'Una aventura de leyenda'.
Ihes gelen kontzeptuak bilakaera handia izan du azken urteotan. Hasiera batean, helburua giltzapetutako areto batetik denbora mugatuan irtetea zen eta, horretarako, era guztietako asmakizunak eta probak gainditu behar ziren taldean lan eginez. Gaur egun, jokoaren izpiritua berbera den arren, gainditu beharreko probak garatuagoak dira, areto askotan aktoreek parte hartzen dute, argi eta soinu efektuak sartu dira, probak aire librean ere egin daitezke, kutxa formatua sortu da, eta abar.
Ihes gelak Japonian sortu ziren eta jatorrian 90eko eta 2000ko hamarkadetan arrakasta handia izan zuten ihes egiteko bideo-jokoak daude. Lehen areto fisikoa Tokion zabaldu zuten 2007an, eta, berehala, Europara eta Amerikara zabaldu zen fenomenoa. Euskal Herrira 2014ko udan iritsi zen, Mad Mansion Games enpresak 'Mansion Crowell' izeneko aretoa zabaldu zuenean Bilbon. Bertaratzen ziren parte-hartzaileek misterioak argitu, puzzleak egin eta igarkizunak asmatu behar zituzten jauregitik irten ahal izateko.
Esperientzia honek arrakasta itzela izan zuen eta hilabete gutxitan areto ugari zabaldu ziren, batik bat hiriburuetan. Covid-19aren pandemiak ekarri zuen itxialdiak horietako batzuk ixtea eragin bazuen ere, sektorea indarra hartzen ari da berriz ere. Gaur egun, 70 ihes gela inguru daude Euskal Herrian sektorean espezializatuta dauden webguneen arabera.
Gustu guztiak asetzeko moduko gaiak eta estiloak jorratu dituzte gure inguruko ihes gelek. Batzuk pedagogikoak ere izan daitezke eta historian barrena eraman gaitzakete, Getarian dagoen 'Elkano'-k kasu, edota euskal mitologian murgilduko gaituzte Donostiako 'Mitologik'-ek bezala. Beste batzuetan, Gasteizko 'Lautada' izenekoan esaterako, naturan murgildu gaitezke eta klima-aldaketaren ondorioetatik mundua salbatzen saiatu gaitezke.
Eskari handiena izaten dutenak, alabaina, abenturazkoak, akzioa dutenak eta beldurrezkoak izan ohi dira. Parte-hartzaileei begiratuta, berriz, aukerak asko dira: pertsona helduei zuzendutakoak, haurrekin eta familian egitera bideratutakoak…
Ihes gelak sortzen aritzen diren enpresek ere bilakaera itzela izan dute. Gaur egun, ekintzaren beraren diseinu osoari erreparatzen diote eta xehetasun ugari jartzen dituzte; aretoaren dekorazioak, efektuak, mekanismoak eta ikus-entzunezkoak garrantzia handia hartu dute. Hori dela eta, ihes gela on bat eraiki ahal izateko aurrekontuak asko handitu dira eta proiektuak garatzeko behar diren langile motak ugaritu egin dira. Gaur egun, diseinatzaileekin batera aritzen dira ingeniariak, eszenografiako profesionalak, arotzak, elektrizistak, soinuan eta irudian adituak direnak, aktoreak eta abar luze bat.
Itxaron zerrendak
Euskal Herriko ihes geletako batzuetan erronka erreserba egiteko orduan hasten da. Izan ere, horietako batzuk, batik bat webgune espezializatuetan ongien baloratzen dituztenak, arrakasta handia dute eta itxaron zerrendak dituzte.
Gasteizko 'Una aventura de leyenda' eta 'Tu también soñarás' gelak dira egoera honetan daudenetako bi. Biak Mayto Kingdom enpresako aretoak dira eta sektoreko sarietako batzuk eskuratu dituzte. 'Una aventura de leyenda' gelak Terpeca sarietako (ihes geletako Oscarrak) garaileetako bat izan da; Europako eta Estatuko areto onenaren eta munduko bigarren onenaren saria eskuratu du 400 mila aretoren artean.
Mayto Kingdomeko lantaldea duten arrakasta sinistu ezinda dago. Jaso dituzten sarien eta jendearen balorazio onen ondorioz, mundu osotik etortzen zaizkie bezeroak, hala nola, AEBtik, Japoniatik, Alemaniatik, Australiatik… Asko eta asko ihes gela hauetan aritzeko helburu soilak erakarrita iristen dira Gasteizera.
Zure interesekoa izan daiteke
Negu astronomikoa igande honetan hasiko da eta bi eklipse izango ditu
Urtaro berria 16:03an hasi eta 2026ko martxoaren 20an amaituko da, udaberria hastearekin batera. Eklipseak ez dira ikusgai izango Euskal Herritik.
Bizileku irtenbide bat eskatu dute Gasteizen asilo bila dauden Maliko pertsonentzat
Gaur egin duten protestako bozeramaileetako batek manifestu bat irakurri du, eta gogorarazi du maliar horiek gerratik eta pobreziatik ihes egiteko atera zirela beren herrialdetik, eta itxaron egin behar dutela asilo eskaera izapidetzeko, "gehienetan, urteak atzeratzen direlako gestioak".
Ireki dute berriro AP-1 errepidea, kamioi baten istripuagatik itxita egon ostean
Kamioi batek su hartu du AP-1 errepidean, Iruraiz-Gaunan (Araba), eta errepidea itxi behar izan dute Irungo noranzkoan.
Hemen da San Tomas, urteko feria nagusia
Bilbok eta Donostiak urteko azokarik garrantzitsuenetako bat ospatuko dute igande honetan. Aterkia ezinbestekoa izango da egunean zehar, fronte batek prezipitazioak utziko baititu.
Gabonetako azokak, bogan: zergatik dute horrenbeste arrakasta?
Gabonetako merkatuak ugaldu egin dira eta tokiko testuingurura egokitu dira. Nola azaltzen da boom hori eta zer esaten digu Gabonetako tradizioen eta erritualen eraldaketari buruz? Hainbat aditu eta profesionalekin hitz egin dugu eta jendearen iritzia jaso dugu.
Ikusmin handia EITBren Bilboko egoitzan, Olentzero eta Mari Domingi agurtzeko eta azken gutunak emateko
Haurren gutunak jasotzen eta haiekin argazkiak egiten izan dira biak ostiral arratsaldean, Bilboko kaleetan zehar kalejira egin aurretik. Abenduaren 23an izango da, eta zuzenean jarraitu ahal izango da streaming bidez eitb.eus-en, 18:30ean, Anabel Arraizaren eta Aritz Mendiolaren kontakizunarekin. Emanaldia asteazken arratsaldean emitituko da ETB1en.
Migrazioa delinkuentziarekin eta zerbitzu-abusuarekin lotzen dutenen kopurua jaitsi da
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak egindako azterlan baten arabera, euskal herritarren % 10ek baino gutxiagok aipatzen du immigrazioa herrialdeko arazo nagusietako gisa, eta % 2,7k baino ez dio modu pertsonalean eragiten diola.
Gipuzkoako Auzitegiak absolbitu egin ditu haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu zituzten gurasoak
Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak absolbitu egin ditu gurasoak, haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu ostean; ondorioztatu du ezin izan dela frogatu, neskatoaren lesioek jatorri traumatikoa zutenik edo kolpe baten ondorio zirenik.
3I/ATLAS kometa Lurrera ahalik eta gehien hurbildu da, eta ezustekorik gabe urruntzen ari da
Zientzialari errusiarrek baztertu egin dituzte, berriro ere, estralurtarren ustezko ontzi bat zela zioten teoriak.
Lau gaztetik batek frankismoari buruzko pertzepzio positiboa du
Egonkortasun ekonomikoa eta gizarte-ongizatea ekarri zituela iritzi diote, azken Deustobarometro Sozialaren arabera. Etxebizitza eskuratzea da euskal gizartearen arazo Nagusia.