Pandemiak baztertuta daudenen eskubideak higatzen ditu, AIren arabera
Covid-19aren pandemiak handitu egin ditu munduan jada bazeuden desberdintasun sozialak eta baztertuta zeuden kolektiboen eskubideak higatzen ditu, tartean gutxiengo etnikoenak, errefuxiatuenak eta emakumeenak, Amnistia Internazionalak (AI) gaur argitaratu duen urteko txostenean agertzen denez.
Erakunde humanitarioak 149 herrialdetako egoera aztertu du 2020 osoan, eta salatu du hainbat gobernuk osasun krisia erabili dutela agenda propioetan aurrera egiteko eta herritar talde ahulenak baztertzen jarraitzeko, Agnes Callamard idazkari nagusiak Efe albiste-agentziari azaldu dionez.
"Koronabirusari aurre egiteko neurriek handitu egin dituzte desberdintasunak", azpimarratu du Aik.
"Jendeari etxean geratzeko esan zaio, baina nola geratuko zara etxean ez baduzu? Nola geratuko zara etxean baztertutako inguru batean biziz gero? Nola geratuko zara etxean familia elikatu behar baduzu eta egunerokoaren mende bizi bazara? Ez da posible, beraz, arriskatu eta kanpora ateratzen zara", adierazi du Callamardek.
Migratzaileak
Osasun krisiarekin larritu egin da milioika errefuxiaturen, migratzaileren eta asilo eskatzaileren egoera, bizitzeko hornidura eten delako, mugetako kontrolak gogortu direlako eta horietako asko harrera zentroetan harrapatuta geratu direlako.
Amnistia Internazionalak Ugandako egoera azpimarratu du, Afrikan errefuxiatu gehien dituen herrialdea delako (1,4 milioi). Izan ere, pandemiaren hasieran muga itxi zuen eta ez zuen salbuespenik egin herrialdean sartu nahi zuten asilo eskatzaileekin. Ondorioz, 10.000 pertsona baino gehiago blokeatuta geratu ziren Kongoko mugan.
"Gobernuak euren herritarretan zentratu dira, eta ez dituzte zaindu bertako naziotasunik ez duten eta muturreko zaurgarritasun egoeran dauden pertsonak", aipatu du Callamardek, errefuxiatu eremuak "erabat utzita" egon direla azpimarratu aurretik.
Indarkeria matxista
Amnistia Internazionalak indarkeria matxistaren eta familia barruko indarkeriaren gorakada atzeman du pandemian. Emakumeek, LGBTI pertsonekin batera, oztopo handiagoak dituztela babesa jasotzeko mugikortasunean dauden murrizketengatik, eta horrek egoera zaurgarriagoan uzten dituela.
Biktima asko erasotzailearekin isolatuta geratu ziren etxean, erasoak salatzeko eta laguntza jasotzeko inolako baliabiderik gabe.
Autoritarismoa
Erakunde humanitarioaren txostenean azaltzen denez, buruzagi politiko askok krisia aprobetxatu dute neurri autoritarioak normaltzeko, "giza-eskubideekiko erabateko mespretxua" erakutsiz.
"Gobernuek covid-19a erabili dute disidentzia, kritika eta adierazpen askatasuna deuseztatzeko", ohartarazi du Callamard.
Zure interesekoa izan daiteke
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.