Animaliak
Abenduaren amaiera aldera Edward Osborne Wilson hil zen. Wilson entomologoa eta biologoa zen, inurrietan aditua. 92 urte zituen hil zenean eta esan genezake hil arte lanean aritu zela, ikertzen eta aztertutakoa idazten. Edward Wilsonek zioen, besteak beste, gizakia munduak eta gizateriak duen arrisku handiena dela, bioaniztasuna desegiteko bidean garela eta, ondorioz, gure etorkizuna ukatzen.
Heriotza hau iritsi zaigu, Espainian eta Europan, makroabeltegiei buruzko eztabaida suspertu denean, Alberto Garzon ministroak egindako adierazpenen ondorioz. Bai biologoaren tesiek, baita ministroaren hitzek sortutako eztabaidak leku berera garamatzate, naturarekiko eta batez ere animaliekiko ditugun harremanetara. Wilsonek zioen gizakiok ez dugula eskubiderik, gurekin batera lurrean bizi diren espezie guztien bizia eta etorkizuna arriskuan jartzeko, gure behar eta interes egoistengatik.
Animaliekiko harremana beti izan da eztabaida eragile, beti erabili izan ditugulako gure premiak asetzeko, lanerako, jaki gisa edo beste gizaki batzuek betetzen ez duten zulo afektiboan kokatzeko. Animaliekiko, eta batez ere abereekiko harremanei buruzko eztabaida sortzen denean, bizidun horien izaeraz azaltzen dira adostasunerako zailtasunak. Sentitzeko edo inguruan gertatzen denaz jabetzeko duten ala ez duten ahalmenaz. Baina animaliek adimena izan edo ez izan, sentitzeko gaitasuna erakutsi edo euren kabuz ingurua aldatzeko abilezia eduki, arazoa ez litzateke beraien izaera edo izateko modua, gure portaera baizik. Animaliekiko dugun portaerak adierazten baitu gure benetako izatasuna, gure etika eta inguruarekiko dugun jarrera. Animaliak eskubideen jabe direla pentsatu edo gauzen parean jartzen baditugu, ez dira beraiek gure ekintzen neurria ezarriko dutenak, gu baizik.
Abeltegi erraldoien helburua , behi, txerri eta hegaztien okela, arraultzak eta bertatik atera dezakegun guztia era merkean ekoiztea da, edozeinek jan edo erabili ahal ditzan, mundu guztiak ezin dituelako, beste abeltzaintza motek merkaturatzen dituzten gaiak ordaindu. Jarduera honetan, helburuak eta emaitzak bitartekoen gainetik jarri ditugu. Globalizazioak eta diru goseak areagotu egin dituzte aspaldikoak diren animalien ustiaketa sistema hauek, baina eragiten ari diren ondorioak gero eta larriagoak dira, kutsadura handia sortzen dutelako eta betiko abeltzaintza orekatua suntsitzen ari direlako.
Makroabeltegietan, animaliak neurri gabe sortu eta pilatzen ditugu; naturan berriz ugalketa murrizten ari gara eta animali kopuruak urritzen. Eztabaida genezake jokaera bakoitzaren egokitasunaz, eta gizaki gisa dugun erantzukizunaz, baina sakoneko portaera aldatzen ez badugu, ezta Noeren Arkak ere ez digu balio izango, utziko dugun basamortuaren azken biztanleak babesteko.
Albiste gehiago mundua
Trumpek eta Zelenskik Putinekin hiru aldeko bilera egitea babestu dute, bake akordioa ixteko
"Dena ondo ateratzen bada, hiru aldeko bilera bat izango dugula uste dut, eta horrekin gerra amaitzeko zentzuzko aukera egongo dela pentsatzen dut", azpimarratu du Trumpek Zelenskiren aurrean. Horrela, Zelenskik esan du Ukraina "prest" dagoela hiru aldeko bilera bat egiteko. "Uste dut erakutsi dugula jende indartsua garela eta AEBk eta Trump presidenteak berak gerra gelditzeko duen ideia babesten dugula", adierazi du.
Hamasek onartu egin du Qatarrek eta Egiptok Gazarako aurkeztutako su-eten proposamena
Proposamenaren arabera, talde armatuak 60 eguneko su-etena onartuko luke 10 bahitu israeldar askatzearen eta gazatarrei laguntza masiboa ematearen truke. Israelek, oraingoz, ez du horren inguruko adierazpenik eman.
AEBk ebakuazioak agindu ditu Ipar Karolinako uharte batzuetan, Erin urakan erraldoia gerturatzen ari delako
4. kategoriako Erin urakanaren tamaina asko handituko da datozen egunetan, Estatu Batuetako ekialdeko kostaldearen eta Bermudasen artean igarotzen denean. Ondorioz, Ipar Karolinan dauden uharte turistiko batzuk ebakuatzeko agindua eman dute agintariek. Estatu Batuetako Urakanen Zentro Nazionalak ohartarazi duenez, Erin urakana Karibeko Turk eta Caico uharteetatik 180 kilometro iparraldera dago, 220 kilometro orduko haize ufadak utzi ditu.
Zelenskik errusiarren eraso "zinikoak" salatu ditu Washingtonen bakeaz hitz egin behar denean
"Errusiako gerra makinak bizitzak suntsitzen jarraitzen dute. Putinek hilketa izugarriak egingo ditu Ukrainaren eta Europaren gaineko presioari eusteko, baita ahalegin diplomatikoak umiliatzeko ere", adierazi du Volodomir Zelenskik bere X sare sozialeko kontuan. Zelenskik adierazpen horiek egin ditu Jarkoven zazpi hildako eta Zaporiyan hiru hildako utzi dituzten erasoen ostean.
Bahituen bizitzak Gaza okupatzearen aurretik jartzeko eskatu diote 200.000 pertsona baino gehiagok Netanyahuri
Hamasen esku bizirik jarrai lezaketen 20 bahituen senideek Benjamin Netanyahu lehen ministroari egotzi diote 681 egun daramatzatela gatibu. Hala, Gazan beste erasoaldi bat hasi aurretik, bahituta daudenen bizitzei lehentasuna emateko eskatu diote.
Trumpek Zelenski jaso du Ukrainan bakea bilatzeko bilera erabakigarria baino lehen
Volodimir Zelenski AEBra bidaiatu duten Europako buruzagi batzuekin bildu da Etxe Zurian, Donald Trump AEBko presidentearekin elkartu aurretik.
Eskuinera biratu du Boliviak: Paz eta Quiroga presidentegaiak lehiatuko dira urriko bigarren itzulian
Ezustean, Alderdi Demokristauaren hautagaiak lortu du garaipena presidentetzarako hauteskundeen lehen itzulian, Quiroga presidente ohi kontserbadorearen aurretik. Halaber, 20 urtez gobernatu duen ezkerreko MAS alderdia bigarren itzulitik kanpo gelditu da.
Ukrainari segurtasun berme "sendoak" ematea adostu zuen Putinek, Trumpen bidali bereziaren arabera
Errusiako presidenteak beste inongo lurraldetan ez sartzeko konpromisoa hartzea ere onartuko luke. Horixe izango da Trumpek eta Zelenskik astelehenean egingo duten goi-bileran jorratuko duten gaietako bat.
Zelenskik 2022an erakutsitako batasuna mantentzeko eskatu dio Europari
"Bake justua" lortzeko fronte komun baten garrantzia azpimarratu du Ukrainako presidenteak.
Israelgo bahituen senideek borroka areagotu dute grebekin eta manifestazioekin
Milaka pertsonak hainbat autobide blokeatu dituzte bart Israelen, Bahituen eta Desagertuen Familien Foroak deitutako greba egunean. Manifestariek "su-eten akordio bat" eskatu dute, "Gazan bahitutakoak askatu eta gerrari amaiera emateko". Protestaren parte gisa, Israel eta Palestinaren arteko mugan kanpaldi bat egingo dutela iragarri dute senideek.