Nobel astea Medikuntzako edo Fisiologiako sarituen iragarpenarekin hasiko da
Aste honetan emango diote hasiera Nobel asteari, Karolinska Institutuak Medikuntzan edo Fisiologian sarituko dituztenen iragarpenarekin. Ondoren, urriaren 10era bitartean, Kimika, Fisika, Literatura, Bakea eta Ekonomiako saridunak zeintzuk diren jakinaraziko dute; azken premio hori da Alfred Nobel asmatzailearen testamentuan ezarrita ez dagoen bakarra.
Medikuntzako sariaren ondoren, asteartean, Fisikakoa iragarriko dute; asteazkenean, Kimikakoa; ostegunean, Literaturakoa; ostiralean, Bakearena -Stockholmen eman beharrean, Olson iragarri eta ematen den bakarra-; eta astelehenean, Ekonomiakoa jakinaraziko dute. Azken sari horri Alfred Nobelen Omenezko Suediako Bankuaren Saria deitzen zaio.
Beste kategoriak dinamitaren asmatzaileak zehaztu zituen bere testamentuan, eta horrek bere aberastasuna utzi zuen zientzietan, literaturan eta bakearen bilaketan nabarmendu direnentzat esker ona emateko.
Nobelek ez zuen seme-alabarik izan, baina bai oinordekoak izan zitezkeen ahaideak, eta oinordetzan jasotako ondasunak hondamendi bat direla zioen.
Hala, testamentuan xedatu zuen bere dirua higiezin-baloreetan eta aseguruetan inbertitzea, eta interesak bost zati berdinetan banatzea, beste hainbeste eremutako pertsona ospetsuak saritzeko, nazionalitatea edozein izanda ere.
Sei hamarkada geroago, Suediako Bankuak Ekonomiako saria ezarri zuen, 1969tik ematen dena.
Nobel saridun guztiek antzeko hautaketa-prozesua darabilte: zientzialariek, akademikoek edo unibertsitateko irakasleek beren hautagaiak izendatzen dituzte, eta Nobel batzordeek hainbat baheketa ezartzen dituzte irabazlea edo irabazleak aukeratzeko, gehienez, sari bakoitzeko hiru.
Eta zuzkidura ekonomiko bera dute, aurten 10 milioi koroa suediar (916.000 euro edo 882.000 dolar).
Albiste gehiago mundua
Flotilla Sumudek "gutxienez 13 leherketa" eta komunikazio etenak salatu ditu
Nazioarteko flotillak esan du "operazio psikologikoak" direla nabigazioa geldiarazteko, eta droneen presentziak "beldurtu eta Israelentzat inteligentzia biltzeko" helburua duela.
Jimmy Kimmelen saioa bueltan da eta Trump kritikatu du "txantxak ez jasateagatik"
Jimmy Kimmelek Donald Trump AEBko presidentearen aurka egin du, programa bertan behera uzteagatik eta adierazpen askatasunaren aurka egitea nahi duelako: "Gure liderrak estatubatuarrek euren lanak galtzea ospatzen du, txantxak jasaten ez dituelako", esan du umoregileak hasierako bakarrizketan.
Estatu palestinarra onartzea Hamas "saritzea" dela salatu du Trumpek
Dagoeneko 157 herrialdek aitortzen dute Estatu palestinarra, gehiengo zabala Nazio Batuen Erakundean eserlekua duten 193 herrialdeen artean.
Laku batek gainezka egin eta uholdeak eragin ditu Taiwanen, Ragasa supertifoiak utzitako euriteen ondorioz
Gutxienez 75 pertsona harrapatuta daude, eta bi lagun agertu barik, Guangfu udalerrian, Ragasa supertifoiak eragindako euriteen ondorioz laku natural batek gainezka egin du eta. Urak herriaren erdigunea estali du, eta herritarrak teilatu eta ibilgailuetara igo behar izan dira erreskate-taldeak iritsi arte.
Parazetamola, haurdunaldia eta autismoa: ikerketa askok baztertzen duten korrelazioa
Zientzialarien esanetan, parazetamola beste edozein aukera baino hobea da haurdun dauden emakumeen mina arintzeko. Gainera, seme-alaba autistak dituzten familiak estigmatizatzeko arriskuaz ohartarazi dute, gurasoek eragin duten ustea zabal daitekeelako.
Jimmy Kimmelen programa bueltan da, Charlie Kirken hilketari buruzko iruzkinengatik bertan behera geratu ostean
"Jimmy Kimmel Live!" umorezko late night arrakastatsua ABC katera itzuliko da, saioa kendu izanak Ameriketako Estatu Batuetan sortutako polemikaren ostean.
Beste hamaika herrialdek onartu dute Palestinako Estatua
Frantzia, Belgika, Luxenburgo, Andorra, Malta, Monako eta San Marino izan dira pausoa ematen azkenak, New Yorken bi estatuen konponbidea gauzatzeko pausoak zehazteko asmoz egindako goi bileran.
Trumpek parazetamola autismoarekin lotu du, ebidentzia zientifikorik ez dagoen arren
Donald Trumpen Gobernuak lotura posible bat aurkitu omen du autismoaren eta haurdunaldian parazetamola kontsumitzearen artean. AEBko presidenteak Etxe Zurian iragarri du aurkikuntza, adituek teoria horren sendotasun zientifikoa zalantzan jartzen duten arren.
Albiste izango dira: Nazio Batuen Batzar Nagusia, Zinemaldia eta eguraldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Palestinako Estatuaren aitortza erdigunean dela abiatuko da NBEren 80. Batzar Nagusian
Erresuma Batuak, Kanadak, Australiak, Portugalek eta Frantziak aitortu dute ofizialki Palestinako Estatua, goi-bileraren bezperan. Horren aurrean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak esan du ez dela inolaz ere Palestinako Estaturik egongo, eta Bezalel Smotrich zein Itamar Ben Gvir Israelgo ministroek Zisjordania anexionatzea proposatu dute, Palestinako Estatua aitortzeko erabakiei erantzuteko.