Nobel astea Medikuntzako edo Fisiologiako sarituen iragarpenarekin hasiko da
Aste honetan emango diote hasiera Nobel asteari, Karolinska Institutuak Medikuntzan edo Fisiologian sarituko dituztenen iragarpenarekin. Ondoren, urriaren 10era bitartean, Kimika, Fisika, Literatura, Bakea eta Ekonomiako saridunak zeintzuk diren jakinaraziko dute; azken premio hori da Alfred Nobel asmatzailearen testamentuan ezarrita ez dagoen bakarra.
Medikuntzako sariaren ondoren, asteartean, Fisikakoa iragarriko dute; asteazkenean, Kimikakoa; ostegunean, Literaturakoa; ostiralean, Bakearena -Stockholmen eman beharrean, Olson iragarri eta ematen den bakarra-; eta astelehenean, Ekonomiakoa jakinaraziko dute. Azken sari horri Alfred Nobelen Omenezko Suediako Bankuaren Saria deitzen zaio.
Beste kategoriak dinamitaren asmatzaileak zehaztu zituen bere testamentuan, eta horrek bere aberastasuna utzi zuen zientzietan, literaturan eta bakearen bilaketan nabarmendu direnentzat esker ona emateko.
Nobelek ez zuen seme-alabarik izan, baina bai oinordekoak izan zitezkeen ahaideak, eta oinordetzan jasotako ondasunak hondamendi bat direla zioen.
Hala, testamentuan xedatu zuen bere dirua higiezin-baloreetan eta aseguruetan inbertitzea, eta interesak bost zati berdinetan banatzea, beste hainbeste eremutako pertsona ospetsuak saritzeko, nazionalitatea edozein izanda ere.
Sei hamarkada geroago, Suediako Bankuak Ekonomiako saria ezarri zuen, 1969tik ematen dena.
Nobel saridun guztiek antzeko hautaketa-prozesua darabilte: zientzialariek, akademikoek edo unibertsitateko irakasleek beren hautagaiak izendatzen dituzte, eta Nobel batzordeek hainbat baheketa ezartzen dituzte irabazlea edo irabazleak aukeratzeko, gehienez, sari bakoitzeko hiru.
Eta zuzkidura ekonomiko bera dute, aurten 10 milioi koroa suediar (916.000 euro edo 882.000 dolar).
Zure interesekoa izan daiteke
Europako liderrek multilateralismoaren alde egin dute COP30en: "Gure erabakien eragina mundu osoan sentituko da"
Luiz Inacio Lula da Silva Brasilgo presidenteak salatu du banku handiek petrolio sektorea diruz laguntzen dutela eta Ukrainako gerrak erregai fosilen ustiaketa sustatu diuela.
Trumpek Hungarian bildu nahi du Putinekin, Orbanekin egon ostean esan duenez
Bestalde, Zelenskik esan du ez dakiela Trumpek zer esan nahi duen gatazkari amaiera emateko "urrats nabarmenak" ematen ari direla esaten duenean.
Teslaren akziodunek mila milioi dolar ordainduko dizkiote Muski. Baina, zenbat da hori?
Dirutza horrek marka guztiak hautsi ditu, eta Tesla enpresaren kontrola emango dio Muski.
Lau pertsona atxilotu dituzte Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean izandako istiluengatik
Lau pertsona atxilotu dituzte ostegun gauean Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean. Etenak, ikusleen arteko liskarrak eta bengala jaurtiketa izan dira auditoriumean.
Louvreko presidenteak artelan gehiago erosteko bere erabakia defendatu du
Laurence Des Cars Louvre museoko presidenteak adierazi duenez, Frantziako Kontu Auzitegia oker dago. Aste honetan argitaratutako txosten batean, segurtasunaren gainetik obrak erosteari lehentasuna ematea aurpegiratu dio museoari.
Pasaportean genero identitatea ezabatzea babestu du AEBko Auzitegi Gorenak
Horrela, aurrerantzean generoari dagokion laukian "X" hautatzeko aukera kendu eta jaiotzean esleitutako sexua markatu beharko da.
Frantziako Kontu Auzitegiak ebatzi du Louvrek nahiago izan duela artelanak erosi segurtasunean inbertitu baino
Louvre museoak erantzun du Kontu Auzitegiak ez dituela ezagutzen segurtasun arloan egindako ahaleginak. "Munduko museorik handiena eta bisitatuena denaren gaineko analisiak orekatua izateko epe luzekoa izan behar du", gaineratu du.
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".