Nola bozkatu zuten estatubatuarrek Trumpi garaipena emateko?
AEBko presidente berria izendatzeko hauteskundeak egin zituzten asteartean, eta horietan aise irabazi du Donald Trump hautagai errepublikanoak. Hala, herritarrek bigarren aukera bat eman diote, duela lau urte bere porrota onartzeari uko egin, kargu kriminalengatik zigortu eta bi hilketa saiakeretatik bizirik atera ondoren.
Zenbaketak aurrera jarraitzen duen arren, estatubatuarrek Trumpi Presidentetza itzultzeko nola bozkatu zuten zehazten hasi dira dagoeneko.
Ekonomia, lehentasuna boto-emaileentzat
Associated Press hedabideak 110.000 boto-emaileri baino gehiagori egindako inkestaren arabera, hamar herritarretik lauk uste dute ekonomia dela herrialdeko arazo nagusia.
Faktore horrek bere horretan jarraitu zuen edo garrantzi handiagoa hartu zuen Trumpen garaipenerako giltzarri izan ziren zenbait estatutan: Georgiako boto-emaileen % 44rentzat kezkarik handiena izan zen, % 42rentzat Ipar Carolinan eta Pennsylvanian eta % 39rentzat Wisconsinen, berrautaketa ziurtatu zion estatuan.
Immigrazioa izan zen bigarren gai garrantzitsuena hautesleen % 20rentzat, eta ondoren abortua; estatubatuarren % 11k soilik aipatu zuten azken hori haien kezka nagusitzat, nahiz eta Kamala Harris presidenteordearen kanpainaren ardatza izan.
Datuek erakusten dutenez, Trumpen lehentasunezko gaiak, hala nola inflazio handia eta immigrazioa, funtsezkoak izan ziren boto-emaileentzat.
Genero-arrakala
Hauteskunde horiek AEBko historia berriko "genero-arrakala" handienekoak izatea espero zen, hau da, gizonen eta emakumeen botoen arteko aldea nabarmena izatea aurreikusten zen.
Hala ere, behin betiko datuak falta diren arren, atariko emaitzen arabera, Harrisen aldeko emakumeen eta Trumpen aldeko gizonen arteko banaketa uste baino txikiagoa izan zen.
ABC kateko hauteslekuetan egindako inkestek erakusten dutenez, Harrisek 10 puntuko aldea izan zuen Trumpekiko, eta boto-emaile emakumeen babesaren % 54 lortu zuen, aurkariaren % 44aren aldean.
Emakume gehienek demokrataren alde egin zuten arren, haren abantaila ez zen Joe Biden presidenteak 2020an lortutakora iritsi, Trump 15 puntuz gainditu baitzuen, ezta Hillary Clinton Estatu idazkari ohiak 2016an lortutakora ere, 13 puntuko aldea lortu baitzuen.
ABCren arabera, Trumpek bere abantaila mantendu zuen gizonezkoen boto-emaileen artean, % 54ko babesarekin; eta Harrisek gizonezkoen % 44en botoa jaso zuen.
Herritar hispaniarrek eta afroamerikarrek babes handiagoa eman diote Trumpi
Boto-emaile hispaniarren eta afroamerikarren babesa areagotu du Trumpek 2020arekin alderatuta, eta hori funtsezkoa izan zitekeen garaipena lortzeko, Associated Pressen arabera.
Bere oinarri nagusia biztanleria zuria den arren ( % 55), % 15eko babesa lortu zuen afroamerikarren artean, eta % 41ekoa latinoen artean; igoera esanguratsua da 2020arekiko, urte hartan talde horietan lortu zuen babesa % 8koa eta % 32koa izan baitzen, hurrenez hurren.
2016tik, boto-emaile latinoek, batez ere gizonezkoek, Trumpekiko hurbilketa erakutsi dute. CNNren inkesta baten arabera, lehen aldiz, gizonezko latino gehienek (% 54k) babestu zuten Trump, eta % 45ek, berriz, Harris. 2020an, Bidenek irabazi zuen talde horretan, % 59rekin, eta Trumpek, % 36rekin.
Ikasketa-mailaren arabera
Trumpen garaipenean funtsezko faktorea izan zen unibertsitateko titulurik gabeko boto-emaileen etengabeko babesa. APren arabera, boto-emaile horien erdiek baino gehiagok Trumpen alde egin zuten, eta unibertsitate ikasketak dituztenen erdiek Harrisen alde bozkatu zuten.
Hala ere, CNNren aurretiazko datuek aldaketa nabarmena iradokitzen dute unibertsitateko titulua duten boto-emaile zurien artean, 2016an Trumpen alde egin baitzuten tarte estu batean. Hauteskunde hauetan, Harrisek % 54ko babesa lortu zuen, Trump 10 puntuz gaindituta.
Abantaila hori azal daiteke Harrisek unibertsitateko titulua duten emakume zurien artean lortu zuen babesagatik, % 59, Trumpen % 39ren aldean. Hala ere, boto-emaile arrazializatuen artean babesa galdu zuen, bere hezkuntza-maila edozein izanda ere.
Trumpek babesa berreskuratu du landa eremuetan
Trumpen garaipena azaltzen duen azken faktore bat izan da landa-eremuetan 2020an galdutako babesaren zati bat berreskuratzeko izan duen gaitasuna, tradizionalki errepublikanoen aldekoak direnak, hiriguneekin alderatuta, demokratak babesteko joera baitute.
CNNren inkestaren arabera, landa eremuetako boto-emaileen % 63k Trumpen alde bozkatu zuten, eta % 36k Harrisen alde. Hiriguneetan, aldiz, Harrisek % 60 lortu zuen, eta Trumpek, berriz, % 37.
Aldiriak, hirien kanpoaldeko bizitegi-eremu horiek, banatuta mantendu ziren: Trumpek babesaren % 50 lortu zuen, eta Harrisek, berriz, % 48.
Zure interesekoa izan daiteke
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen salerosketa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.