Nola bozkatu zuten estatubatuarrek Trumpi garaipena emateko?
AEBko presidente berria izendatzeko hauteskundeak egin zituzten asteartean, eta horietan aise irabazi du Donald Trump hautagai errepublikanoak. Hala, herritarrek bigarren aukera bat eman diote, duela lau urte bere porrota onartzeari uko egin, kargu kriminalengatik zigortu eta bi hilketa saiakeretatik bizirik atera ondoren.
Zenbaketak aurrera jarraitzen duen arren, estatubatuarrek Trumpi Presidentetza itzultzeko nola bozkatu zuten zehazten hasi dira dagoeneko.
Ekonomia, lehentasuna boto-emaileentzat
Associated Press hedabideak 110.000 boto-emaileri baino gehiagori egindako inkestaren arabera, hamar herritarretik lauk uste dute ekonomia dela herrialdeko arazo nagusia.
Faktore horrek bere horretan jarraitu zuen edo garrantzi handiagoa hartu zuen Trumpen garaipenerako giltzarri izan ziren zenbait estatutan: Georgiako boto-emaileen % 44rentzat kezkarik handiena izan zen, % 42rentzat Ipar Carolinan eta Pennsylvanian eta % 39rentzat Wisconsinen, berrautaketa ziurtatu zion estatuan.
Immigrazioa izan zen bigarren gai garrantzitsuena hautesleen % 20rentzat, eta ondoren abortua; estatubatuarren % 11k soilik aipatu zuten azken hori haien kezka nagusitzat, nahiz eta Kamala Harris presidenteordearen kanpainaren ardatza izan.
Datuek erakusten dutenez, Trumpen lehentasunezko gaiak, hala nola inflazio handia eta immigrazioa, funtsezkoak izan ziren boto-emaileentzat.
Genero-arrakala
Hauteskunde horiek AEBko historia berriko "genero-arrakala" handienekoak izatea espero zen, hau da, gizonen eta emakumeen botoen arteko aldea nabarmena izatea aurreikusten zen.
Hala ere, behin betiko datuak falta diren arren, atariko emaitzen arabera, Harrisen aldeko emakumeen eta Trumpen aldeko gizonen arteko banaketa uste baino txikiagoa izan zen.
ABC kateko hauteslekuetan egindako inkestek erakusten dutenez, Harrisek 10 puntuko aldea izan zuen Trumpekiko, eta boto-emaile emakumeen babesaren % 54 lortu zuen, aurkariaren % 44aren aldean.
Emakume gehienek demokrataren alde egin zuten arren, haren abantaila ez zen Joe Biden presidenteak 2020an lortutakora iritsi, Trump 15 puntuz gainditu baitzuen, ezta Hillary Clinton Estatu idazkari ohiak 2016an lortutakora ere, 13 puntuko aldea lortu baitzuen.
ABCren arabera, Trumpek bere abantaila mantendu zuen gizonezkoen boto-emaileen artean, % 54ko babesarekin; eta Harrisek gizonezkoen % 44en botoa jaso zuen.
Herritar hispaniarrek eta afroamerikarrek babes handiagoa eman diote Trumpi
Boto-emaile hispaniarren eta afroamerikarren babesa areagotu du Trumpek 2020arekin alderatuta, eta hori funtsezkoa izan zitekeen garaipena lortzeko, Associated Pressen arabera.
Bere oinarri nagusia biztanleria zuria den arren ( % 55), % 15eko babesa lortu zuen afroamerikarren artean, eta % 41ekoa latinoen artean; igoera esanguratsua da 2020arekiko, urte hartan talde horietan lortu zuen babesa % 8koa eta % 32koa izan baitzen, hurrenez hurren.
2016tik, boto-emaile latinoek, batez ere gizonezkoek, Trumpekiko hurbilketa erakutsi dute. CNNren inkesta baten arabera, lehen aldiz, gizonezko latino gehienek (% 54k) babestu zuten Trump, eta % 45ek, berriz, Harris. 2020an, Bidenek irabazi zuen talde horretan, % 59rekin, eta Trumpek, % 36rekin.
Ikasketa-mailaren arabera
Trumpen garaipenean funtsezko faktorea izan zen unibertsitateko titulurik gabeko boto-emaileen etengabeko babesa. APren arabera, boto-emaile horien erdiek baino gehiagok Trumpen alde egin zuten, eta unibertsitate ikasketak dituztenen erdiek Harrisen alde bozkatu zuten.
Hala ere, CNNren aurretiazko datuek aldaketa nabarmena iradokitzen dute unibertsitateko titulua duten boto-emaile zurien artean, 2016an Trumpen alde egin baitzuten tarte estu batean. Hauteskunde hauetan, Harrisek % 54ko babesa lortu zuen, Trump 10 puntuz gaindituta.
Abantaila hori azal daiteke Harrisek unibertsitateko titulua duten emakume zurien artean lortu zuen babesagatik, % 59, Trumpen % 39ren aldean. Hala ere, boto-emaile arrazializatuen artean babesa galdu zuen, bere hezkuntza-maila edozein izanda ere.
Trumpek babesa berreskuratu du landa eremuetan
Trumpen garaipena azaltzen duen azken faktore bat izan da landa-eremuetan 2020an galdutako babesaren zati bat berreskuratzeko izan duen gaitasuna, tradizionalki errepublikanoen aldekoak direnak, hiriguneekin alderatuta, demokratak babesteko joera baitute.
CNNren inkestaren arabera, landa eremuetako boto-emaileen % 63k Trumpen alde bozkatu zuten, eta % 36k Harrisen alde. Hiriguneetan, aldiz, Harrisek % 60 lortu zuen, eta Trumpek, berriz, % 37.
Aldiriak, hirien kanpoaldeko bizitegi-eremu horiek, banatuta mantendu ziren: Trumpek babesaren % 50 lortu zuen, eta Harrisek, berriz, % 48.
Albiste gehiago mundua
AEBko hedabideen arabera, Trumpek dagoeneko onartu ditu Irani eraso egiteko egitasmoak
CBSren arabera, Trumpek oniritzia eman dio aireko erasoekin Israeli laguntzeari. 'The Wall Street Journal' egunkariaren arabera, astearteko azken orduan, Trumpek goi aholkulariei esan zien azken erabakia atzeratzen ari zela, Teheranek programa nuklearra uzteko erabakiaren zain.
Sanchezek NATOri jakinarazi dio ez duela defentsako gastua gehiago igoko, eta % 5eko igoera "irrazionaltzat" jo du
Espainiako Gobernuko presidenteak aldarrikatu du gobernu bakoitzak "sakrifizio" jakin batzuk egin zein ez egin erabakitzea zilegi dela, hala nola zergak igotzea eta zerbitzu publikoak eta gizarte-prestazioak murriztea.
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.