Zergatik dira horren garrantzitsuak Golango Gainak Israelentzat?
Israelgo Gobernuak aurrera egin du Golango Gainak legez kanpo okupatzen jarraitzeko. Izan ere, joan den igandean plan bat onartu zuen gutxi gorabehera 50.000 biztanle bizi diren 30 kokaguneetako populazioa bikoitzeko. Horietan juduak bizi dira, baina baita arabiar druzoak ere. Israelek 1967ko Sei Eguneko Gerran hartu zuen Siriako goi-lautada estrategiko gehiena, eta 1981ean anexionatu zuen.
Orain, Al-Assadek joan den abenduaren 8an Siriatik ihes egin ondoren, tropa israeldarrak Siriaren barruko eremu desmilitarizatu batera sartu ziren, Hermon mendi estrategikoaren Siriako aldera ere. Damasko ondoan dago mendia, eta bertan dagoen Siriako postu militar abandonatu bat hartu dute.
Baina zergatik ditu hainbeste interes Israelek inguruan?
Abantaila estrategikoa. Golango Gainek 2.800 metrorainoko garaiera dute eta, ondorioz, Siriako mugimenduak kontrolatzeko puntu altua dira. Damasko hiriburua kontrolatzeko aukera ere ematen du, 60 kilometrora dago eta. Inguruaren orografia, gainera, eraso militarren aurkako hesi naturala da.
Ur-baliabideak. Ingurua Israelgo ur-iturri nagusietako bat da, guztizko kontsumoaren herena Golango arrotik baitator.
Lur emankorra. Lur bolkanikoak oso emankorrak dira, eta, beraz, leku ezin hobea dira nekazaritzarako.
Jolas- eta turismo-erabilera. Era berean, Israelek duen eski-estazio bakarra Golanen dago, zehazki, Hermon mendian.
Legez kanpoko kokaguneak
NBEk uste du Israelek Siriari okupatutako Golango kokaguneak legez kanpokoak direla, eta 1974an Siriak eta Israelek bi herrialdeen arteko 70 kilometroko banaketa eremu bat ezarri zuten, NBEren indarrek patruilatu eta zaindu dutena.
Siriak eta Israelek elkarrekin harremanak izan dituzte azken hamarkadetan, bi aldeen arteko bake-akordioa lortzeko. Horietan, besteak beste, Siriak lur horiek berreskuratzea eskatu izan du. Hala ere, elkarrizketak amaitu egin ziren 2011n Siriako gerra zibila piztu zenean, eta tentsioa areagotu egin da AEBk 2019an Israelek okupatutako lur-eremuaren subiranotasuna onartu zuenean.
Zure interesekoa izan daiteke
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dituzte isuriak murrizteko helburuaren % 5 betetzeko. Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".