Zer dakigu Myanmarko lurrikaraz?
Ostiral honetan Myanmarren izandako lurrikarak, Richter eskalan 7,7 gradukoak, 200 hildako eta 700 zauritutik gora eragin ditu.
Halaber, Bangkoken (Thailandia) ere intentsitate handiz sentitu da astindua; gutxienez 10 hildako, 16 zauritu eta 100 desagertu baino gehiago zenbatu dituzte bertan, eta kalte larriak eragin ditu azpiegituretan.
Horiek dira orain arte lurrikararen inguruan ezagun diren datuak, baina hildakoak ehunka izan daitezke, AEBko Geologia Zerbitzuak (USGS) egindako kalkuluen arabera.
Zer ordutan eta non gertatu da lurrikara?
Dardara Myanmarren 12:50 zirenean gertatu da (06:20 GMT), mundu osoko jarduera sismikoa neurtzen duen USGSren arabera.
Non kokatu da epizentroa eta non sentitu da?
Lurrikara 10 kilometroko sakoneran gertatu da, eta Mandalaytik, Myanmarko bigarren hiri handienetik, 17 bat kilometrora izan du epizentroa. Mandalayk 1,2 milioi biztanle ditu, eta Naypyidaw hiriburutik 270 kilometro iparraldera dago.
Bangkoken eta inguruan ere nabaritu da, epizentrotik 600 kilometro baino gehiagora, baita Txina hegoaldeko Yunnan probintziako hainbat hiritan ere.
Erreplikarik izan al da?
7,7 graduko lurrikararen ostean, lau erreplika izan dira: 6,4 gradukoa lehena eta 4,6, 4,6 eta 4,5 gradukoak hurrengoak.
Zer kalte eragin ditu lurrikarak?
Myanmarren, Gurutze Gorriaren eta Ilargi Erdi Gorriaren Nazioarteko Federazioak jakitera eman duenez, kalte larriak izan dira azpiegituretan, eskualdean ezinbesteko komunikazio-bidea den zubi batean, besteak beste. Horrez gain, presa batean eragindako kalteen beldur dira.
Tokiko iturri humanitarioen arabera, eraikinak eta zubiak erori dira, baita montasterio bat ere, barruan gutxienez 20 ume zeudenean. Gehien kaltetutako eremuetan argindarrik gabe geratu dira.
Thailandian, hildakoez eta zaurituez gain, dozenaka pertsona desagertu dira Bangkoken, Chatuchak inguruan, eraikitzen ari ziren eraikin bat erori eta gero. 320 pertsona zeuden obretan zegoen eraikin horretan.
Txinan, kalteak txikiagoak dira, bi zauritu arin izan baitira.
USGSk ehunka hildako zenbatu ditu.
Zer lehen neurri hartu dituzte agintariek?
Myanmarko indar armatuek larrialdi egoera ezarri dute herrialdeko sei gunetan: Sagaing, Mandalay, Magway, Shan estatuko ipar-ekialdea, Naypyidaw eta Bago. Herritarrei odola eta osasun materiala premiaz emateko eskatu diete.
Gainera, Myanmarko batzorde militarrak premiazko laguntza eskatu dio nazioarteari, lurrikarak eragindako kalteen aurrean larrialdi egoera ezarri ostean.
Amnistia Internazionalak gogorarazi du Myanmarren hiru milioi desplazatu baino gehiago daudela, eta erakunde humanitario guztiei oztoporik gabe sartzen uzteko eskatu dio Armadari.
Paetongtarn Shinawatra Thailandiako lehen ministroak ere larrialdia ezarri du hiriburuan, eta hainbat etxebizitza eta bulego hustu dituzte.
Europar Batasunak adierazi du prest dagoela eragindako lurraldeetan laguntza emateko, eta Copernicus sateliteen sistema aktibatu du kalteen ebaluazioa egiten laguntzeko.
Albiste gehiago mundua
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.
Gutxienez 51 gazatar hil dituzte giza-laguntza banatzeko gune batean, Gaza hegoaldean
Agintariek adierazi dutenez, gainera, 200dik gora zauritu daude, horietatik 20 larri. Israelek berak eta Ameriketako Estatu Batuek babesten dute fundazioa janari-kaxen banaketa egiten hasi zenetik izan den kopururik handiena da.
New York Timesen ikerketa baten arabera, Leon XIV aita santuak Kantabriako sustraiak ditu
Ikerketak azaldu du hamaikagarren belaunaldiko lau herenaitonamonak Isla herriko kapareak zirela XVI. mendean.