Agur, estralurtarrak; denok gire auskalo zerk eginak… eta Orfeoia Goya sarietan.
Baditugu datak. Baditugu lekuak. Berlinalekoak. Berlin aldean lehia eta gozamen osoan ibiliko diren Estibaliz Urresola Solagurenen eta Amat Vallmajor del Pozoren pelikulak non eta noiz badakigu, dagoeneko.
Badakigu oraintxe arte ez genekien kontu bat ere, Donostiako Orfeoia presente izango da larunbat honetan banatuko diren Goya sarien zeremonian.
Sevillako agertoki gainean? Ez, presente musikaren norgehiagokan. Izan ere, egunotan gure lurralde historikoetatik kanpoan diren irratietan behin eta berriro entzuten eta goraipatzen dira zinemarako musika sortzen duten Euskal Herriko hainbat egileren lanak. Esaterako, asteazkenaren gauerdian luze mintzatu ziren Aranzazu Callejak Iratin eginiko soinu eta doinu ikerketaz. Ordu txiki horietan esna geundenok zera deskubritu genuen musikari eskainitako irrati berean, Joseba Beristainen Unicorn Warseko soinu bandan, haize-tresnez eta elektronikaz beteriko horretan, Donostiako Orfeoia aditzen da kantari, basoko espirituei ahotsa emanez…
Sevillatik bueltan Berlin aldera joko dugu. Bertan, larunbatean, hilak 18, usadiozko zinemaren mugak onartzen ez dituen Amaten Mision a Marte ikusgai izango da bera bezalako beste frankotiratzaile hainbatek sorturiko Woche der Kritik (Kritikarien astea) proposamen basa eta independentean. Bere soinu bandan Hertzainak taldearen aspaldiko maketak dituen zuri-beltzezko atrebentzia martziano hau Gauerdiko Metabolismoa izen kurioso eta arras egokia duen zine espazioan kokatu dute aukeratzaileek. Berezi-berezia, espezial-espeziala, inoren aurrean amore ematen ez duen Hackesche Höfe Kino aretoan izango du nazioarteko estreinaldia okina eta Elias Querejeta Zine Eskolako ikaslea den Amaten lehen luzeak. Berlinen bazaudete, jakin ezazue bertaratzeko Postdamer Platzen hartu beharko duzuela metroko U2 linea eta Alexander Platzen aldatu Hackescher Markterako noranzkoan.
Cuerdas bere laburragatik non eta Clermont-Ferranden Aipamen Berezia jaso berri duela, Estibaliz Urresola Berlinaleko Sail Nagusian da lehian. Hilaren 22an ikusiko da lehenbizikoz munduan bere 20.000 especies de abejas. Non? Zoo Palast zinema jauregian. Hamarkadetan zehar areto hori izan zen Berlingo zinemaldiaren egoitza. Budapester Strasserekin bat egiten duen Ku´dam hiribidearen puntan dago. Hurbilean, tren geltoki nagusia, zoologiko sona handikoa eta Bigarren Mundu Gerrak suntsituriko Gedächtnis-Kirche (Memoriaren Eliza, hots) horren hondakinak. Hurbilean, plaza maitatua, non 2016ko Gabonetako merkatuan terrorista batek giza sarraskia eragin zuen…
Horiexek Berlinale gurearen datak eta lekuak, baina bitartean… presta zaitezte estralurtarren bisitaldirako.
Antza, Euskal Herriko Iparraldetik sartuko dira gurean, Kanaldude izeneko eta izaneko kultur, ikuskizun eta arte eragile eta suspertzaileeK bitarteko elektronikoak eta AAkoak maisuki erabiliz. Burutik batere sano (eskerrak) ez den Jokin Etcheverriaren gonbita onartu bide dute. Jokinen berri ez baduzue, ez zaudete multibertsoan.. Ekoizle moduan ibili da Irati, Akelarre, Nora eta Agur, Etxebeste! pelikuletan. Parisen estreinatu zuen Eugène Greenen Atarrabi eta Mikelats zehaztezin suertatzen den zine mirari deabruzkoa eta gauza da Lapurdiko soro batean Aita Noel eta Olentzeroren arteko borrokaldia antolatzeko eta horren inguruan festa, aldarrikapena eta filmaketa uztartzen.
MUAK E.T du izenburu hamaika kanaletan eta Sarean barna bihurri/ganberro/metafisiko/politiko eta sozial dabilen sei/zortzi ataleko websail honek, Bilboko Media Attack estudioan, Donostiako lorategi ederretan eta Filadelfiako kale estu eta kutre batean filmatu izan zenak.
Konplize du ekimenak kategoria altuko zein majo baxuko jendea, hala nola Camille Chopin argazkilaria, Ziomara Ormaetxe koreografoa, Ane Abarrategi, ekintzailea. Ekintzailea izateaz aparte, futuristatzat azaltzen du Anek bere burua. 'Futuristatzat'?! Jakina, nola bestela? Estralurtarren bisitaren zain baldin bagaude, etorkizunaz kezkatzeaz gain, aipaturiko multibertsoan biziak har ditzakeen forma, itxura, testura desberdinen inguruko hausnarketa egin beharko genuke, ez duzue uste? Bada, horretan dabil Ane, maiz konpainia ederrean, sarri bakardadean ere.
Are, etorkizunaz ari bagara, maite ditugun literaturak eta zinemak proposatu dizkiguten begiratzeko moduetatik haratago jo beharko genukeela uste du futurista horrek… Baina horretaz zuen iritzia osatzeko, sail osoa, nire irudiko, ikusi behar. Bertan, rapeko, hip-hopeko bertsotan, Muzker musikaria…
Berlinen zein Sevillan, multibertsoko zulo beltzetan nola, euskal jendea builaka, bazterrak nahasten, pantailak okupatuz, estralurtarren esperoan. Eta Donostiako Orfeoia kantari non eta Adarbakarreko gerratan. Agur t´erdi, Unibertsoko izaki guztiak.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.