Obszenitatea ikusi izan dut nik, eta, zinez, hau ez da obszenitatea
Bai, badakit. Euskaraz bada hitz sorta kasik amaigabea erdarazko Obscenity/Obscenidad/Obscénité /Obscenus itzuli ahal izateko. Baina, zera gertatzen zait, hain erakargarria, hain blue velvet-belusatu urdinezko testura probokatzailea sumatzen diodan lizunkeria hitzari aspaldian ezarri zioten bekatu kutsua ez dut batere gogoko.
Niretzat lizun hitzak badu (izan beharko luke, nik uste) amildegiaren ertzera hurbiltzen gaituzten desira guztien gustu tentagarria. Eta tentazioa eta pekatua ez dira gauza bera.
Niretzat, ahoskatu orduko, lizun hitzak badu letraz letra eraginiko erotismo puntu bat, irristakorra, hezea, desiragarria…
Badakit beste hitz batzuk daudela euskaraz latinezko ob caenum (zaborretik) datorren adiera azaltzeko: likiskeria, gordinkeria, haragikeria, zantarkeria, limurkeria. Alta, 'keria' atzizki madarikatuak moralezko, erlijiozko pulpituetatik (baita politika eta gizartearen prediku-aulkietatik ere) aldarrikaturiko zigor betierekoaz tindatzen du ezkutuan gorde eta gozatu beharreko testura atsegin bat, likitsa den horren gustuarena, hain zuzen ere.
Beraz, inporta ez bazaizue, Obszenitatea erabiliko dut testu honetan, Paul Schraderren Master Gardener ikusterakoan eta jatorrizko bertsioan entzuterakoan nire hautuaren zioa hobeto eta sakon ulertuko duzuelakoan.
Ezinegon, desosegu plazent bat eragiten duen film honetan adituko duzue gure lerroburuko esaldia. Bien arteko harreman estrainioa, inongo moralek onartuko ez duena, osatu dute Joel Edgertonek eta Sigourney Weaverrek antzezturiko pertsonaiek.
Zer ezkutatu franko duen gizona barruko eta kanpoko berrerosketa prozesu isil eta mingarrian da. Lorezain hartu du igualik, parekorik, berdinik ez duen sekulako etxe baten eta batean andre eta jabe den etorki, leinu argiko Norma Havervillek. Lorezain, zerbitzari leial, baita gigolo ere.
Esklabo sexuala esan nahi ote dudan? Ez. Ez dut uste. Bere bete beharreko beste eginkizun bat, lasai asko asumiturik. Narvel Roth pertsonaiaren eginbehar hori inoiz ez dugu oso era esplizituan antzematen. Andreak Narvel gonbidatzen du afaltzera jangela ederrean; kafearen ondoren zera dio, lagun nazazu ohera. Besterik ez. Baina bai biek bai guk ederki ulertzen dugu gonbitaren esanahi osoa.
Belaunaldiz belaunaldi familiarena izan den etxetzarrera neska gazte bat iritsiko da. Nor? Gizartearen justu beste muturrean bizi izan den bat, andre txit gorenaren ahizparen alabaren kumea. Ez dio Señorak inolako kariñorik. Ez du gustuko bere azal kolorea ere. 'Odol-nahasia' dela dio, letra guztiak azpimarratuz. Baina familia, beti familia eta ob caenum (zaborretik) salbatu beharrekoak badira askazi guztietan…
Ez dizuet gehiago kontatuko. Ez dizuet azalduko kontakizunean zelako garrantzi handia duen Estatu Batuetako famatuenen artean famatuena den jardinak. Ez dizkizuet gogoraraziko pelikuletako beste lorategi hainbat, hala nola, Peter Greenawayen The Draughtsman's Contract- ekoa edo Clint Eastwooden Midnight in the Garden of Good and Evil-eko hura, baina ziur naiz bat eta bestearekin akordatuko zaretela Taxi Driver filmaren gidoia idatzi zen Schraderren azkena dastatzean, hirurek badute eta lore askori darien usain hordigarri bera.
Ez dizuet aipatu gaua. Ezta tatuajeak edo pistolak ere. Baina ezinbestekoak dira pelikula honetan. Entzungo duzue bertan gure lerroburuko esaldia. Jeloskor da Andre Gorena eta lorezainari esaten dio neska etorri berriarekin hasitako erlazioa obszenoa dela. Dagoeneko, Narvelen erantzuna badakizue: Obszenitatea ikusi izan dut nik eta zinez, hau ez da obszenitatea.
Zure interesekoa izan daiteke
"Olatuaren enbatean. Emakumeak eta itsasoa XX. mendean" erakusketa Bermeoko Arrantzaleen Museoan
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
ZuNonHanDA! azoka ibiltariak Durangoko Azoka zabalduko du
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
"Hasiera bat" diskoaren birako azken kontzertua eman du Gorka Urbizuk, Victoria Eugenia Antzokian
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Eñaut Elorrieta eta Alos Quartet “Ahots kordak” prestatzen ari dira, kontzertu bakanen sorta
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Oinkari taldeak dantzan ospatuko du bere mende erdia
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Durangoko Azokaren 60. edizioaren iragarkia
Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra izango da. Iratxe Reparazen bizkar dago aurtengo Azokaren zuzendaritza kreatiboa.
Olaso Dorrea Fundazioaren funtsak handituz doaz, dohaintza baliotsuei esker
Olaso Dorrea Fundazioa bere artxiboak eta Monzon-Olaso Etxe Museoaren bilduma (Bergara) handitzeko eta aberasteko lanean ari da. XX. mendetik gaur arteko historian sakondu nahi du Fundazioak, bai eta ezagutarazi ere, eta, bide horretan, hauek jaso dituzte: Telesforo Monzonek gordetako Sabino Aranaren mikrofilmatutako obraren kopia bat, Lauaxetaren gabardina eta gurutzea, Karmele Urrestiri eta Txomin Letamendiri (Karmele filmeko protagonistak) Agirre lehendakariaren Gobernuak emandako dokumentazioa, Otaegi eta Garmendiaren aldeko pankarta, bala tiroz zulatutako Txomin Iturberen alkandora eta Txillarre baserriko lehen akordioaren originala.
“Gipúzcoa” Pio Caro Barojaren dokumentala, Tabakaleran
“Ipuscua” izena lehenbizikoz agertu zeneko milagarren urteurrenaren ospakizunei dagokie proiekzioa. Pelikula 1976 eta 1979 urteen artean filmatu zuten, eta Gipuzkoako orduko errealitate sozial eta kulturala jasotzen duen dokumentu etnografikoa da.
Frankofoniaren eremuan hizkuntza gutxituek dituzten erronkei buruzko biltzarra antolatu du Etxepare Institutuak Parisen
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, hilaren 19an eta 20an egingo den topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
"GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldia ikusgai da jada MAKUSI plataforman
Gaur goizetik, "GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldiaren lehen atala MAKUSIn da ikusgai. ETB1era, aldiz, ostiralean iritsiko da. Basakabiko gaztetxoek abentura ugari biziko dituzte oraingoan ere. Udalekua guztiz aldatuta ikusiko dugu, Maitane zuzendariaren ideia berriekin eta adingabeen zentrotik etorritako gazteekin. Aurtengo istorioekin, elkar ulertzearen eta taldean aritzearen garrantziaz ohartarazi nahi dituzte ikus-entzule gazteak.