Erdipurdiko filmen balio ezin ukatuzkoa
Maiz estreinatzen dira gurean antza baliorik gabekoak diren filmak. Sarri inori interesatzen zaizkiola ematen du. Inori ez. Ez erosi dituzten banatzaileei, ez beren aretoetan txoko txiki-txiki-txiki batean usteltzen uzten dituzten programatzaileei. Ezta kasurik egingo ez diegun balizko ikusleei ere.
Askotan, zer pentsatu handiagoa ematen du egoera horrek, eta zure buruari galdetzen diozu, harridura osoz, egin zutenek ere ilusioz, gogoz eta diru/sarrera leihatila konkistatzeko anbizio zilegiz asmatu eta burutu zuten eta ez, ematen duen legez, ganoragabe, axola gutxiz, jende fin askoren lana kasik mespretxatuz.
Baina ez pentsa, balio urrikoak diruditen filmetan ere bada zer aurkitu, zer gozatu, zertan hartu axola. Hori bai, ausarta izan behar, presto izan behar. Hautu zehatza egin behar. Film horietan ez baituzu bilatuko Indiana Jonesik, ezta ezinezkoak izan arren heroiek bete egiten dituzten misio horietakorik. Are, hemen ez da izango goi mailako eztabaidarik eragingo duen zeluloidezko erronkarik.
Alta, ausardiaz jokatuz gero, zin degizut saririk, golardorik, jasoko duzula.
Adibiderik nahi? Ba, jar dezagun The Portable Door/La puerta mágica. Klase handiko sortzaile makina batek egina da. Ekoizpen lanetan, Jim Hensonen ondorengoak. Ez ahaztu Jim Henson maisu handia txotxongilolari markaz kanpokoa izan zela, The Muppets-en asmatzailea, David Bowierentzat Labyrinth hartako kreaturak eta ezkutuko pasabide guztiak irudikatu zituena….
Ez, gainbegirada batez, ez zirudien The Portable Door/La puerta mágica horrek huskeria izan behar zuenik. Maite eta errespetu handia diegun aktorez gainezka zen aktoreen zerrenda, hala nola Christophe Waltz eta Sam Neill. Kamera atzean, berriz, gure gogoko-gogokoa den Modern Family telesailean trebatu zen Jeffrey Walker australiarra. Pelikularen estiloari buruz, zer esango dizut? Bada, Harry Potter bera baino lehenago existitzen ziren fantasiazko kontakizunetan behin baino gehiagotan aurkitu izan ditugun manerak daudela pantailan. Gehi hain ero, hain ganberro, hain azti moduan jokatzen dakien Terry Gilliamen hainbat filmetan inspiraturiko uneak. Terry Gilliam? Bai, Monty Python kuadrillakoa, Brianen bizitza-ren gidoia idatzi zuena, Brazil atrebentzia haren zuzendaria….
Majo ematen zuen, paper gainean pelikulak. Paperean, bai. Pantailan, berriz, ez hanka, ez buru, ez buztan, ez bihotz ezin genion aurkitu. Bilatzen gogor saiatu arren, gutako askori Britainia Handia fantasiazko lurraldetzat jotzen baitugu. Lewis Carrollen garaietatik gaurko eta biharko egunetaraino.
Alta, goian esandakoa, idatzitakoari helduko diot: gure esfortzuak ordaina izan zuen, ordain gozoa. Inor gutxik erreparatu ez zion pelikula honi erreparatzegatik, Tom Holt idazlearen berri izan genuen. Eta berri baliotsua izan zen, zinez.
Tomen lanak ez dira ez euskarara ez frantsesera ez espainolera ekarriak; beraz, ingelesez irakurri behar. Baina ingelesez jakinez gero, ez galdu aukera egundokoak baitira, pelikularen iturri eta oinarria izan zen The Portable Door barne. Pena da: gidoia idatzi zuenak eta filma sortu zutenek ez zuten asmatu liburuari darion ironia nagikoa zineman islatzen.
Baina guk jasotako saria ez zen bakarrik Tom Holten liburua, baizik eta Tom Holt bera. Gizakume berezia. Bitxia. Xelebrea. Ingeles makina bat izan ohi diren, diren eta izango diren bezain eszentriko eta harrigarria. Aipaturiko Lewis Carrollem, Tolkienen, Edith Sitwell eta Sir Arthur Conan Doyleren enbor eta tribu berekoa.
Frogarik nahi? Londresen jaioa, Oxforden ikasi zuen. Hizkuntzak Ingeniaritza? Filosofia? Arte Ederrak? Arkitektura? Ez. Antzinako Greziaren laborantza eta billar jokoaren artea! Gero zuzendaritzari ekin zion eta, bukatu orduko, benetan dizut, hildakoen eskubideetan espezializatu zen. Normalagoak diren zerga kontuetan ere, 1995erako hori guztia bertan behera utzi zuen eta idazteari ekin zion. Hamaika liburu ditu, ziento bat artikulu. Umorez gainezka. Umore maltzurrez gainezka. Izugarria da Tom. Margaret Thatcheren inguruko biografia ere idatzi zuen eta, diotenez, Margaretek berak algara bizian irakurri…
Ikusten? Axola barik programaturiko pelikula hutsal batean ere altxorrik bila dezakezu… ausart nahikoa bazara.
Albiste gehiago kultura
EzBerdin Berdinak esperientzia artistikoa biran, Eusko Ikaskuntzaren eskutik
Kukai Dantza Taldeak eta hainbat diziplinatako euskal sortzaileek egingo duten ikuskizunaren emanaldiak urriaren 24an Bilbon hasi, eta abendura bitartean taularatuko dituzte.
Fermin Muguruzaren "azken akelarre antifaxista"
Navarra Arenan agurtu zuen larunbatean bere nazioarteko bira abeslari irundarrak, 11.000 jarraitzaileren aurrean. Bere musika ibilbideari errepasoa egin, eta Iñigo Cabacas eta Aitor Zabaleta izan zituen gogoan atzokoan, bai eta palestinar herria ere.
Fermin Muguruza: "Bira garrantzisua izan da ikusteko non nengoen, non egon naizen eta non nago orain"
Fermin Muguruzak birako azken kontzertua eskainiko du bihar, Iruñean. Berezia izango dela dio musikariak; izan ere, familia eta ezagunak izango ditu bertan. Muguruzak errepasoa egin du azken bira honek utzitako momenturik goxoenak azalduz; horien artean, Madrilgo kontzertua eta birak utzitako irakaspenak.
Jose Ramon Soroizek irabazi du interpretazio onenaren Zilarrezko Maskorra, Zhao Xiaohong aktore txinatarrarekin batera
Jose Ramon Soroiz aktore euskaldunak irabazi du Donostiako Zinemaldiko interpretazio onenaren saria, 'Maspalomas' filmean egindako lanagatik. Ex aequo izan da saria, Zhao Xiaohong txinatarrarekin ('Her heart beats in its cage' ) batera. Soroizek filmeko zuzendariei eta bere familiari eskerrak eman dizkie, baita bere herriari, Legorretari, ere.
EITBk Jennifer Lawrence elkarrizketatu du, Zinemaldiko Donostia Saria irabazi ondoren
Aktore gazteak Die, My Love filma aurkeztu du Donostian, erditze osteko estresa duen ama bati buruzkoa. "Lynne Ramsay zuzendaria gure garaiko handienetakoa da. Bere poesiak eta zinemagintzak ikustea merezi dute", esan du. Oraindik ezin izan du hiriaren erdigunetik irten, baina prest agertu da.
Joseba Etxebarria Uriarte, Son Gokuren euskarazko ahotsa, hil da
Bikoizketa aktore, bertsozale eta musikari larrabetzuarra zendu da, gaixotasun larri batek jota, 69 urte zituela.
"Duela 20 urte sortu zen lantalde bati emango zaio Zinemira saria"
Telmo Esnal eta Asier Altuna zuzendariek Zinemira ohorezko saria jasoko dute astearte honetan, Euskal Zinemaren Galan. Duela 20 urte eta Zinemaldian estreinatu zen, hain justu, elkarrekin egindako lehen filma: "Aupa Etxebeste!". Euren ibilbidearen hastapenak gogoratu ditugu, eta film horrek euskal zinemagintzari egindako ekarpena.
Albiste izango dira: Zinemaldiaren hasiera, lehendakariaren eta Illaren arteko bilera, eta abisu horia beroagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Robert Redford hil da, 89 urte zituela
Aktore, zuzendari eta aktibista estatubatuarra bere etxean hil da, Utahn, The New York Times egunkariak jakitera eman duenez.
'The Studio', 'Adolescence' eta 'The Pitt' nagusi Emmy sarietan
"The Studio" telesailak 13 sari jaso ditu eta Emmy sarien 77. edizioko garaile nagusia izan da. Los Angelesen egindako ekitaldian "The Pitt" eta "Adolescence" telesailak ere nabarmendu dira.