M-11ko biktimak: 10 urteren ostean, irekita jarraitzen duen zauria
M-11ko 200 biktimak, atentatuan zauritutakoak eta hildakoen senideak, laguntza psikologikoa jasotzen dute oraindik. 10 urte igaro dira atentatuak izan zirenetik, eta askok ez dira tren batera igo ordutik edota ikaratu egiten dira anbulantzia hotsak entzuten dituztenean.
Guztira 191 pertsona hil ziren eta 2.000 zauritu ziren. Europan izandako atentatu hilgarrien artean, 1988an Lockerbien (Eskozia) izandakoan bakarrik hil ziren pertsona gehiago. 270 hil ziren bertan.
10 urteren ostean, biktima batek ospitalean jarraitzen du, egoera begetatiboan. Laura Vega da: orduan 26 urte zituen eta lanera zihoan Madrilgo Atocha auzoko geltokian leherketa batek harrapatu zuenean, M-11ko biktimen elkarteak emandako datuen arabera.
Gaurko egunez, 200 pertsonak laguntza psikologikoa jasotzen jarraitzen dute depresioa, antsietatea edota amesgaiztoak dituztelako; batzuek bere garaian zuten tratamendua utzi ostean eta beste batzuek ezin izan dutelako gertatu zena laguntzarik gabe gainditu.
Batzuen sintomak gero eta nabariagoak izan dira eta, kasu batzuetan, berriz agertu dira Galiziako trenaren istripuaren ostean (79 lagun hil ziren eta 150 zauritu).
"M-11ko biktima zoratuta daudela uste dute askok, eta ez dute ulertzen 10 urteren ostean amesgaiztoak izaten jarraitzea", azaldu du Natalia Moreno psikologoak. Biktima horietako askok astero horren kontsultara joaten jarraitzen dute.
"Askok haluzinazioak dituzte", adierazi du psikologoak. Kasu askotan ezin izan dira Atochako geltokira bueltatu edota antsietate krisialdiak izaten dituzte anbulantzia baten soinua entzunez gero.
"Atentatuak segurtasun falta sortu die biktima askori. Atzetik inor segika duten begiratzen dute, eta taberna batean inoiz ez diote ateari bizkarra ematen. Berriz ere gertaera tragiko bat biziko dutela uste dute", psikologoaren esanetan.
Hildakoen senideen arteko sentimendua ezberdina da. Askoren artean errua da nagusi; "ekidin nezakeen", pentsatzen dute eta, batez ere, "borrokatu beharra dute, seme-alaba, anai-arreba edo gurasoak ez zirelako etxera bueltatu" eta hori "oso gogorra" delako.
Psikologoaren arabera, pentsamendu horiek oso ohikoak dira atentatuen biktimengan. Ezbehar natural bat (lurrikara bat, tsunami bat...) izaten denean ez bezala, azalpen erlijiosoa edo menturazkoa aurkitu dezakete.
"M-11ko atentatu erraldoi baten kasuan, inork ezin du ulertu pertsona bakar batek zergatik hil ditzakeen horrenbeste pertsona", azaldu du Morenok. Halere, pertsona horiek psikologikoki sendatzeko aukera dagoela aitortu du. Sendatze prozesu horretan ezin da gertatutakoa ahaztu, barneratu eta integratu egin behar dela azaldu du.
"Min gutxiagorekin gogoratu eta egun hartan bizitza aldatu zitzaiela onartu behar dute, eta ordutik esperientzia onak ere bizi izan dituztela ikusi behar dute". Azken finean, ezbeharraren narrazio positiboa sortu behar dute: "Pertsona horrek barneratu behar du bere bizitza ez dela bera, baina jendea baloratzeko, gutxiago haserretzeko eta kontu askori garrantzia kentzeko ere" balio behar die, "bizitzeko gogo handiagoa izateko".
Zure interesekoa izan daiteke
Erorien Monumentua eraisteko eskatu dute berriz ere Iruñean
Elkarte memorialistak kalera atera dira berriro larunbat honetan, Erorien Monumentua eraistea eskatzeko, eta PSNk, EH Bilduk eta Geroa Baik adostutako proiektua atzera botatzea eskatzeko.
Ertzaintzaren pilotakada bat jaso ostean hil zen Rosa Zarraren omenezko plaka jarri du Donostiako Udalak
Orain arte, 37 plaka jarri ditu Udalak, "terrorismoaren eta motibazio politikoko indarkeriaren biktima izan zirenei espazio publikoan ikusgarritasuna emateko".
Aurrekontuak adosteko proposamen "errealistak eta bideragarriak" eskatu dituzte EAJk eta PSE-EEk, "eredu aldaketarik gabe"
Datorren astean hasiko dira hurrengo urterako Euskadiko aurrekontuak negoziatzen. EH Bilduk eta Sumarrek "koherentzia" eskatu diete Eusko Jaurlaritzako bazkideei, "ezin delako guztiekin aldi berean negoziatu", eta PPk "hobekuntzak" proposatu ditu, batez ere, Osasunean eta Segurtasunean.
Istiluak Lasarte-Orian Voxen presentziaren aurkako protesta batean
Ertzaintzak segurtasun hesia jarri du Voxen mahaiaren inguruan, eta bertan bildutako antifaxisten aurka oldartu da. Lasarte-Oriako PSE-EE, EH Bildu, EAJ eta Elkarrekin Podemos alderdiek ere gaitzetsi dute Vox bertaratu izana.
Espainiako Gobernuak 2027ra arte lanean jarraituko duela ziurtatu du Sanchezek
Brasilen Nazio Batuen Erakundeak klimaren inguruan deitutako COP30 goi-bilera hasi aurretik agintariek izandako bileran parte hartu ostean emandako prentsaurrekoan, Pedro Sanchezek esan du Junts "oso serio" hartzen dutela, baina legegintzaldia amaitzearen aldeko apustua egin du, "ahaleginak merezi duelako"; izan ere, "Espainia azken 45 urteetako unerik onenetako bat igarotzen ari da". Sanchezen arabera, Gobernuak 2026rako aurrekontu-proiektua aurkeztuko du, baina, kontu berriak onartu zein onartu ez, "Espainiak aurrera egiten jarraituko du, eta Gobernuak bere bide-orriarekin jarraituko du 2027an legegintzaldi hau amaitu arte".
Jaurlaritzaren arabera, EAEko erakunde publikoen % 35ek ez dute euskarazko akreditazio-maila "benetan" betetzen
Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Ibone Bengoetxeak jakinarazi duenez, EAEko erakundeen % 35ean "ez da benetan egiaztatu" euskarazko hizkuntza-egiaztapenaren indizea. PPk "gaztelania hiztunen diskriminazioa" salatu arren, popularrak "ez daude batere kezkatuta" % 35 horrekin, eta horrek argi islatzen du PP nolakoa den, Bengoetxearen iritzian.
Euskadik eta Kanariek aldi baterako lan baimenak eskatu dituzte migratzaileentzat
Bakarrik dauden migratzaile adingabeen egoerak "nahiko trabatuta" jarraitzen duela adierazi du Kanarietako Gobernuko presidenteak, eta lurraldeen arteko lankidetza defendatu du.
Ertzaintza tiro errazeko poliziatzat azaltzea egotzi dio Estebanek Otegiri, eta segurtasun forora joateko eskatu dio
EBBko presidenteak deitoratu egin du EH Bilduko buruak euskal polizia autonomikoarekiko "gorrotoa" eragitea "arrazoi politikoengatik", eta segurtasun ereduari buruz eztabaidatzeko eskatu dio lehendakariak bultzatutako foroan.
Lehendakariak esan du ezker abertzalea sistemara hurbildu dela baina euskal gizartearekin oraindik zor etiko izugarria duela
Amaia Martinez VOXeko legebiltzarkideak "ezker erradikalak euskal politika munduan gero eta protagonismo gehiago" izatearen gainean galdetu dio lehendakariari. Pradalesek esan dio ezker abertzalea erakunde sistemara etorri dela azkenean, nahiz eta oraindik euskal gizartearekin zor etiko izugarria duen, eta PSE-EErekin duen koalizio gobernua defendatu du.
Sabino Arana Fundazioak omenaldia egin die nazismoak deportatutako EAJko militanteei
Bilboko egoitzan egin duten ekitaldian, plaka bat jarri dute nazien esku egondako, gutxienez, 13 kide jeltzaleen omenez.