M-11ko biktimak: 10 urteren ostean, irekita jarraitzen duen zauria
M-11ko 200 biktimak, atentatuan zauritutakoak eta hildakoen senideak, laguntza psikologikoa jasotzen dute oraindik. 10 urte igaro dira atentatuak izan zirenetik, eta askok ez dira tren batera igo ordutik edota ikaratu egiten dira anbulantzia hotsak entzuten dituztenean.
Guztira 191 pertsona hil ziren eta 2.000 zauritu ziren. Europan izandako atentatu hilgarrien artean, 1988an Lockerbien (Eskozia) izandakoan bakarrik hil ziren pertsona gehiago. 270 hil ziren bertan.
10 urteren ostean, biktima batek ospitalean jarraitzen du, egoera begetatiboan. Laura Vega da: orduan 26 urte zituen eta lanera zihoan Madrilgo Atocha auzoko geltokian leherketa batek harrapatu zuenean, M-11ko biktimen elkarteak emandako datuen arabera.
Gaurko egunez, 200 pertsonak laguntza psikologikoa jasotzen jarraitzen dute depresioa, antsietatea edota amesgaiztoak dituztelako; batzuek bere garaian zuten tratamendua utzi ostean eta beste batzuek ezin izan dutelako gertatu zena laguntzarik gabe gainditu.
Batzuen sintomak gero eta nabariagoak izan dira eta, kasu batzuetan, berriz agertu dira Galiziako trenaren istripuaren ostean (79 lagun hil ziren eta 150 zauritu).
"M-11ko biktima zoratuta daudela uste dute askok, eta ez dute ulertzen 10 urteren ostean amesgaiztoak izaten jarraitzea", azaldu du Natalia Moreno psikologoak. Biktima horietako askok astero horren kontsultara joaten jarraitzen dute.
"Askok haluzinazioak dituzte", adierazi du psikologoak. Kasu askotan ezin izan dira Atochako geltokira bueltatu edota antsietate krisialdiak izaten dituzte anbulantzia baten soinua entzunez gero.
"Atentatuak segurtasun falta sortu die biktima askori. Atzetik inor segika duten begiratzen dute, eta taberna batean inoiz ez diote ateari bizkarra ematen. Berriz ere gertaera tragiko bat biziko dutela uste dute", psikologoaren esanetan.
Hildakoen senideen arteko sentimendua ezberdina da. Askoren artean errua da nagusi; "ekidin nezakeen", pentsatzen dute eta, batez ere, "borrokatu beharra dute, seme-alaba, anai-arreba edo gurasoak ez zirelako etxera bueltatu" eta hori "oso gogorra" delako.
Psikologoaren arabera, pentsamendu horiek oso ohikoak dira atentatuen biktimengan. Ezbehar natural bat (lurrikara bat, tsunami bat...) izaten denean ez bezala, azalpen erlijiosoa edo menturazkoa aurkitu dezakete.
"M-11ko atentatu erraldoi baten kasuan, inork ezin du ulertu pertsona bakar batek zergatik hil ditzakeen horrenbeste pertsona", azaldu du Morenok. Halere, pertsona horiek psikologikoki sendatzeko aukera dagoela aitortu du. Sendatze prozesu horretan ezin da gertatutakoa ahaztu, barneratu eta integratu egin behar dela azaldu du.
"Min gutxiagorekin gogoratu eta egun hartan bizitza aldatu zitzaiela onartu behar dute, eta ordutik esperientzia onak ere bizi izan dituztela ikusi behar dute". Azken finean, ezbeharraren narrazio positiboa sortu behar dute: "Pertsona horrek barneratu behar du bere bizitza ez dela bera, baina jendea baloratzeko, gutxiago haserretzeko eta kontu askori garrantzia kentzeko ere" balio behar die, "bizitzeko gogo handiagoa izateko".
Albiste gehiago politika
Autobus batek Nafarroa eta Gipuzkoa zeharkatuko ditu, Mikel Zabalzaren oroimenez
Gazte nafarra hilik agertu zen Bidasoa ibaian 1985ean, Guardia Zibilak atxilotu eta 20 egunera.
Israeli arma enbargoa ezartzea onartu du Espainiako Gobernuak
Edonola ere, errege dekretuak klausula bat aurreikusten du, eta, horren arabera, salbuespen kasuetan eta Estatuaren interesaren eta interes orokorraren izenean, Ministroen Kontseiluak Israelekin merkataritza harremanak baimendu ahalko ditu.
Goiak Donostiako autobus geltokiko kafetegia lekuz aldatzea proposatu du, itxarongunea handitzeko
Donostiako alkatearen arabera, "garai batean aurreikusi zen gaur egun instalazio hori erabiltzen duten autobus askok, Gasteiz eta Bilbo jatorri-helmuga dutenek, desagertuko zirela 'euskal Y' abiadura handiko trenaren zerbitzua martxan jartzean", baina "asko atzeratzen" ari da. "Ez dakigu zein urtetan erabili ahal izango dugun abiadura handiko trena", deitoratu du.
Eusko Jaurlaritzak adierazi du Txiki eta Otaegi biktimak direla, eta eskatu du urteurrena ez dezatela instrumentalizatu
"'Txiki' eta Otaegi gobernu frankistak fusilatu zituen, biktimak dira, eta giza eskubideen urraketa onartezina jaso zuten, baina urteurren hau ezin da instrumentalizazio gisa erabili", adierazi du Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea gobernu bilareraren osteko prentsaurrekoan.
Jon Goikolea, Arkautiko akademiako zuzendari berria
Goikolea Juan Mari Atutxaren eskuineko eskua izan zen Segurtasun sailburu izan zen urteetan. Miren Dobaranek abuztuan utzi zuen kargua, Amaya Angulo zuzendariordearekin batera. Biek urtebete eskas egin zuten postuan.
"Txiki eta Otaegi ez ziren heroiak ezta martiriak izan": Fernando Buesa Fundazioak eta Covitek fusilamenduen urteurrenean ETA goratzea salatu dute
Bi elkarteek, halaber, ohar bateratu bidez, erakunde publiko, lokal, autonomiko eta estatuko guztiei eskatu diete "pertsona horien omenezko ekitaldiak ez sustatzeko eta ez babesteko".
Pirinio Atlantikoetako Prefeturak Ipar Euskal Herriko lau udal auzitara eraman ditu, Palestinako bandera zabaltzeagatik
Funtzio publikoak jokatu behar duen neutraltasunaz ez jardutea leporatzen die Urruña, Ozaze, Izura eta Itsasuko udalei. Ipar Euskal Herriko beste lau herriko etxek ere zabaldu dute Palestinako bandera, eta ikusteko dago Prefeturak horien aurkako auzibidea hasten duen ala ez.
Imanol Pradales lehendakariak jarrera "irmoagoa eta batuagoa" eskatu dio Europar Batasunari Gazako sarraskiaren aurrean
Gazako sarraskiaren aurrean, Europak “jarrera irmoagoa eta batuagoa” behar duela esan du gaur goizean Imanol Pradales lehendakariak, Europar Batasunak Espainian dituen enbaxadoreei egindako harreran. Tartean, Alemania, Italia, eta Herbehereetako enbaxadoreak zeuden, Palestinako estatua aitortu ez dutenak. Lehendakariak dioenez, jarrera irmoagoa ez izateak “sinesgarritasuna kentzen dio” Europar Batasunari.
Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik Palestinako bandera eskegi dute, debekuaren gainetik
Pirinio-Atlantikoko prefekturak Palestinako bandera udaletxetik kentzera behartu zion Mauleko udalari, Frantziako Errepublikako printzipioak urratzen zituela argudiatuz. Debeku horren aurrean, Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik bandera eskegi dute elkartasunez. Horien artean daude, Urruña, Itsasu, Izura, eta Baigorri.
Arabako Aldundiak biozientzien sektorerako pizgarri fiskalak aztertuko ditu
Proposamen hori ikus-entzunezkoen industriarako indarrean dauden pizgarri fiskalen antzekoa da, eta produkzio-kostuaren gaineko kenkariak jasotzen ditu, besteak beste.