M-11ko biktimak: 10 urteren ostean, irekita jarraitzen duen zauria
M-11ko 200 biktimak, atentatuan zauritutakoak eta hildakoen senideak, laguntza psikologikoa jasotzen dute oraindik. 10 urte igaro dira atentatuak izan zirenetik, eta askok ez dira tren batera igo ordutik edota ikaratu egiten dira anbulantzia hotsak entzuten dituztenean.
Guztira 191 pertsona hil ziren eta 2.000 zauritu ziren. Europan izandako atentatu hilgarrien artean, 1988an Lockerbien (Eskozia) izandakoan bakarrik hil ziren pertsona gehiago. 270 hil ziren bertan.
10 urteren ostean, biktima batek ospitalean jarraitzen du, egoera begetatiboan. Laura Vega da: orduan 26 urte zituen eta lanera zihoan Madrilgo Atocha auzoko geltokian leherketa batek harrapatu zuenean, M-11ko biktimen elkarteak emandako datuen arabera.
Gaurko egunez, 200 pertsonak laguntza psikologikoa jasotzen jarraitzen dute depresioa, antsietatea edota amesgaiztoak dituztelako; batzuek bere garaian zuten tratamendua utzi ostean eta beste batzuek ezin izan dutelako gertatu zena laguntzarik gabe gainditu.
Batzuen sintomak gero eta nabariagoak izan dira eta, kasu batzuetan, berriz agertu dira Galiziako trenaren istripuaren ostean (79 lagun hil ziren eta 150 zauritu).
"M-11ko biktima zoratuta daudela uste dute askok, eta ez dute ulertzen 10 urteren ostean amesgaiztoak izaten jarraitzea", azaldu du Natalia Moreno psikologoak. Biktima horietako askok astero horren kontsultara joaten jarraitzen dute.
"Askok haluzinazioak dituzte", adierazi du psikologoak. Kasu askotan ezin izan dira Atochako geltokira bueltatu edota antsietate krisialdiak izaten dituzte anbulantzia baten soinua entzunez gero.
"Atentatuak segurtasun falta sortu die biktima askori. Atzetik inor segika duten begiratzen dute, eta taberna batean inoiz ez diote ateari bizkarra ematen. Berriz ere gertaera tragiko bat biziko dutela uste dute", psikologoaren esanetan.
Hildakoen senideen arteko sentimendua ezberdina da. Askoren artean errua da nagusi; "ekidin nezakeen", pentsatzen dute eta, batez ere, "borrokatu beharra dute, seme-alaba, anai-arreba edo gurasoak ez zirelako etxera bueltatu" eta hori "oso gogorra" delako.
Psikologoaren arabera, pentsamendu horiek oso ohikoak dira atentatuen biktimengan. Ezbehar natural bat (lurrikara bat, tsunami bat...) izaten denean ez bezala, azalpen erlijiosoa edo menturazkoa aurkitu dezakete.
"M-11ko atentatu erraldoi baten kasuan, inork ezin du ulertu pertsona bakar batek zergatik hil ditzakeen horrenbeste pertsona", azaldu du Morenok. Halere, pertsona horiek psikologikoki sendatzeko aukera dagoela aitortu du. Sendatze prozesu horretan ezin da gertatutakoa ahaztu, barneratu eta integratu egin behar dela azaldu du.
"Min gutxiagorekin gogoratu eta egun hartan bizitza aldatu zitzaiela onartu behar dute, eta ordutik esperientzia onak ere bizi izan dituztela ikusi behar dute". Azken finean, ezbeharraren narrazio positiboa sortu behar dute: "Pertsona horrek barneratu behar du bere bizitza ez dela bera, baina jendea baloratzeko, gutxiago haserretzeko eta kontu askori garrantzia kentzeko ere" balio behar die, "bizitzeko gogo handiagoa izateko".
Albiste gehiago politika
Urgentziaz ospitaleratu dute Jose Maria Angel GOIDIko komisionatu ohia, bere buruaz beste egiten saiatzeagatik
Komisionatu izateari uko egin zion, duela 43 urte funtzionario-mailaz igotzeko erabili zuen titulazioari buruzko polemikaren ondorioz.
Puigdemont, itzulera eta ihesalditik urtebetera: "giltzapetuta eta gaitasungabetuta nahi banaute, nire betebeharra kontrakoa egitea da"
Generalitateko presidente ohia 2024ko abuztuaren 8an itzuli zen Kataluniara, hitzaldi labur baten ostean berriro ihes egiteko. Urtea bete den honetan, hausnarketa argitaratu du sare sozialetan.
Sarek manifestazioa deitu du Donostiako Aste Nagusiko azken egunerako, presoen etxerako bidea "indartu eta arintzeko"
Asteazken honetan emandako prentsaurrekoan, Beñat Uribe-Etxeberria Sareren bozeramaileak adierazi du mobilizazioa eginda "aldarrikapena txertatu" nahi dutela jaiegun horietan. Hala, manifestazioa deitu du Donostiako Aste Nagusiko azken egunerako, abuztuaren 16rako, presoen etxerako bidea "indartu eta arintzeko".
Miguel Tellado eta Aitor Estebanen arteko tira-bira, Cerdanen afera eta curriculum makillatuak direla eta
Asteartean argitaratutako elkarrizketa batean Cerdanek egindako baieztapenek eragin dute bi politikarien arteko hizka-mizka.
Nafarroako herri-lanak ikertzeko batzordeak 40 pertsona deituko ditu
Horien artean, Antxon Alonso, Koldo Garcia eta Santos Cerdan daude, baina atzera bota dituzte Maria Chivite, Uxue Barkos, Yolanda Barcina eta Jose Luis Abalosek agerraldia egiteko eskaerak. Agerraldiak urriaren erdialdean hasiko dira.
Santos Cerdanek errugabea dela adierazi du: "Ez dut UCOk esan duen ezer egin"
'La Vanguardia' hedabideak egindako elkarrizketa batean, PSOEko Antolakuntza idazkari ohiak esan du bera ez dela Koldo edo Jose Luis Abalosekin izandako elkarrizketetan egon, eta gaineratu du hura ez omen dela bere ahotsa.
Nafarroako PPren presidenteak curriculumeko datu faltsu bat zuzendu du Parlamentuaren webgunean
'Diario de Noticias' egunkariaren arabera, Javier Garciak bere fitxa aldatu du Nafarroako Parlamentuan, inoiz egin omen ez duen gradu baten izena aldatzeko.
De Andresek EAJri eta PSEri ohartarazi die ez dela bateragarria EH Bilduren "bikotekide izatea" eta poliziari eraso egiten dietenen aurka egotea
EAEko PPren presidenteak "etikoki argiago" jokatzea eskatu die bi alderdiei, "ezinezkoa delako" koalizio abertzalearen "bikotekide izan", eta Ertzaintzari eraso egiten diotenen "aurka" daudela esatea.
PPk onartu du Madrilgo Biltzarraren presidenteorde Ana Millan ez dela Politika Zientzietan lizentziaduna
Noelia Nuñez popularrak, Jose Maria Angel Valentziako sozialistak eta Ignacio Higuero Extremadurako kontseilariak dimisioa eman dute azken asteetan, euren ikasketei buruzko informazio ofiziala faltsua omen da eta.
Maider Etxebarriak EH Bilduri leporatu dio "hautesleen zati bati aurre egin nahi ez izatea" eta GKSri "hauspoa ematea"
Maider Etxebarria Gasteizko alkateak EH Bilduri leporatu dio "hautesleen zati bati aurre egin nahi ez izatea" eta GKS kolektiboari "hauspoa ematea", Ertzaintzari "zilegitasuna kendu" baitio. Alkateak hitzok esan ditu Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, uztailaren 23an izandako istiluei buruz galdetuta.