'Falciani zerrenda'ren gakoak
Zer da?
Herve Falciani 2008n HSBC banku britainiarreko Suitzako filialean informatikari lanak egiten zituenak filtratutako dokumentua da 'Falciani zerrenda'. Munduko 203 herrialdeetako 106.000 bezerok, tartean pertsona ezagunak, 100.000 milioi dolar ezkutatu zituzten banketxe honetan. Falcianik 2008an jakinarazi zizkion datuak Frantziako Gobernuari, eta honek herrialdeko aginte fiskalaren esku utzi zituen, ikerketa egin zezan.
Zergatik izan dugu orain bere berri?
Le Monde Frantziako egunkariak dokumentuen kopia eskuratu eta Ikerketa Kazetarien Nazioarteko Partzuergoarekin (ingelesez, ICIJ) partekatu du. Bien artean ikerketa egin dute.
Aurrez, Frantziako ogasun arduradunek Espainiako Gobernuari jakinarazi zizkiten datuok kapital-ihesaren inguruko ikerketa egiteko, baina orduko hartan, bezeroen izen-abizenak kaleratzaren kontra agertu zen Espainiako Ogasuna.
Datuak epe ezberdineei dagozkion hiru artxibo mota ezberdinetatik daude aterata. Horietako batean, bezeroak eta zegozkien konu pribatuak ageri dira, gehienak 1988tik 2007ra doan epeari dagozkionak. Bigarrenean, 2006-2007 urteen artean kontuen kopuru maximoa dago. Hirugarrena 2005ean bezeroek bankuko langileekin izandako harremanen bilduma da.
Nortzuk ageri dira?
Zerrendan ageri diren pertsona ezagunetako batzuk hauek dira: Emilio Botin Santander Bankuko presidentea zena, Fernando Alonso 1 Formulako pilotua, Jordi Pujol Kataluniako presidente ohiaren familia, ABC egunkaria sortu zuen Luca de Tena familia eta Alfons Godall FC Barcelona futbol-taldeko presidenteordea, Joan Laportaren garaian.
Nazioartean oso ezagunak diren beste izen batzuk ere daude zerrendan: Mohammed VI. Marokoko erregea, Abdala II.a Jordaniako erregea, Michael Schumacher pilotua, Valentino Rossi pilotua, Elle MacPherson modeloa, Marat Safin tenis-jokalaria, Heikki Kovalainen pilotua, David Bowie eta Tina Turner abeslariak, Flavio Briatore enpresaburua, Christian Slater aktorea eta Valentino diseinatzailea.
Enpresa, noblezia, politika eta ikuskizunen munduko lagunak ez ezik, droga eta diamante trafikatzaileak eta 'gerraren gizonak' ere ageri dira zerrendan.
Espainiari dagokionez, Cristobal Montoro Ogasun eta Administrazio Publikoen ministroak jakinarazi duenez, zerrendan dauden Espainiako herritarren kontura "egin beharrekoak egin ditu aurreko legegintzaldian" Zerga Administrazioko Estatu Agentziak.
Are, Estatu Agentziak legegintzaldi honetan egiten ari denarekin alderatuta, zerrenda hau "aperitiboa baino ez" dela nabarmendu du. Izan ere, aurreratu duenez, "hamarnaka mila izen daude Agentziaren ordenagailuetan".
Zerrendan agertzeagatik, delitua egin dute HSBCko bezero horiek?
Ikerketa Kazetarien Nazioarteko Partzuergoaren (ICIJ) arabera, Suitzan kontua edukitzeak ez du esan nahi dirutzaren legez kanpoko erabilera egin denik, beraz, zerrendan ageri diren guztiek ez dute zertan Legea urratu behar izan.
Marcos Garcia Rey ICIJeko kideak Radio Euskadiri azaldu dionez, Suitzan kontua dutenek bi arrazoirengatik egiten dute: "dirua zuritzeko edo zergak ez ordaintzeko. Kontrakoa dioena, gezurretan ari da", erantsi du.
Nongoak dira Suitzan kontu gehien dituzten bezeroak?
HSBC banketxearen Suitzako filialean Suitzako herritarrek dituzte kontu gehien (11.235 bezerok), ondoren Frantzia (9.187), Erresuma Batuak (8.844), Brasil (8.667) eta Italia (7.499) ageri dira.
Espainia 12. postuan dago, 2.694 bezerorekin.
Zeintzuk herrialde dituzte kontu gehien?
Suitza da denetan buru (31.200 milioi dolar), Erresuma Batua (21.700 milioi dolar), Venezuela (14,8 milioi dolar), AEB (13,4 milioi dolar) eta Frantzia (12,5 milioi dolar).
Espainian, El Confidencial egunkariak emandako datuen arabera, Espainiarekin nolabaiteko harremana duten 4.000 lagun daude. 2006-2007 urteen artean 2.317 milioi dolar gorde zituzten HSBCko banketxean.
Zure interesekoa izan daiteke
Extremadurako hauteskundeetako parte hartzea % 50,60koa izan da 18:00etan, 2023an baino 6,5 puntu txikiagoa
890.985 herritarrek dute botoa emateko eskubidea. Inkesten arabera, PPk irabaziko ditu bozak, gehiengo osorik lortuko ez badu ere, eta PSOEk zartakoa hartuko du. Voxek eta Unidasek, aldiz, gora egingo dute, inkestek iragarritakoa betez gero.
Estebanek uste du hauteskunde orokorrak izango direla Espainian 2026an
La Sexta telebista-katean egindako elkarrizketa batean, EAJko presidenteak adierazi du Espainiako hauteskunde orokorrak aurreratu egingo direla. Horren ustez, 2026an izango dira, Espainiako legegintzaldiak ezin baitio gehiago eutsi. EAJren buruaren arabera, Pedro Sanchezek "ezin du bere burua ostruka baten antzera ezkutatu, ezta VOXen atzean ere".
Ernaik eskuin-muturraren igoeraren aurka antolatzeko deia egin die gazteei
Bilbon egindako mobilizazioan, gazte erakundeak ideia erreakzionarioak eta euskararen aurkako erasoak salatu ditu. Itsas Kapitaintzaren aurrean, Espainiako bandera bat erre eta Bilbo euskalduna, antifaxista eta feminista aldarrikatu du. Era berean, ELAk eta LABek martxorako deitu duten greba orokorrarekin bat egin du, eta independentzia helburu dutela antolatzeko deia egin die gazteei.
Alderdiak mokoka berriro, Mancisidor arartekoaren izendapena eta PP-EH Bildu liskarra tarteko
Javier De Andres EAEko PPko buruzagiak aitortu duenez, "akaso exterminio hitza erabiltzea ez zen egokiena izan". Dena dela, EH Bildu "anomalia politiko bat" dela esan du PPk. Koalizio abertzaleak EAJren eta PSE-EEren "ekidistantzia" salatu du.
PSE-EEk dio EH Bilduk behin betiko aldendu behar duela ezker abertzaleko gazte batzuek egindako ekintzetatik
Urteko balantzea egin du Jose Ignacio Asensiok, eta pozik agertu da PSE-EEk Gipuzkoako Aldundian eta Jaurlaritzan egindako lanarekin eta lortutakoarekin. Hala ere, arduratua ere badagoela dio: azkenaldian ezker abertzalearen gazteek izandako jarrera aurpegiratu dio EH Bilduri, eta horrekin amaitzeko eskatu dio.
EH Bilduk politikan dauden ate birakariak salatu ditu
EH Bilduren ustez, aste honetan ikusitakoa ez da inolaz ere politika eredugarria. PPrekin izandako talkaz gain, Ararteko berriaren aukeraketa eta ate birakarien gaia jarri dituzte adibide gisa. Nerea Kortajarenak esan du horrela ez direla euskal herritarrak ordezkatzen.
Javier De Andresek onartu du "agian" ez zirela "oso egokiak" izan EH Bilduri esandako hitzak
Santiago Lopez Alderdi Popularreko legebiltzarkideak Radio Euskadiko Parlamento de las Ondas saioan parte hartu du, eta, besteak beste, ostegunean Legebiltzarrean izandako polemika izan du hizpide.
Txomin Letamendi, frankismoan torturen ondorioz hildako gudaria, omendu dute ostiral honetan Ondarroan
Gogora Institutuak frankismoaren biktimatzat aitortu berri du; izan ere, Letamendi, orain 75 urte hil zuen polizia frankistak, Madrilen, torturatua. EAJko kide eta frankismoaren kontrako erresistentziaren ikur izan zen. Haren gorpua berreskuratu ondoren, Artxandan zabaldu zituzten bere errautsak.
Sanchez: "Oso albiste ona da, herritarrengan eragina duten gaiak sustatzeko estrategia indartzen du eta"
Espainiako Gobernuko presidenteak balioan jarri du lehendakariak Makroeskualde Atlantikoa abian jartzeko egindako lana, sinergiak sustatuko baititu parte hartzen duten eskualdeen artean, hala nola azpiegiturak, konektibitatea edota komunikazioak hobetzeko.
Otegi, "harrituta" EAJren eta PSE-EEren isiltasunaren aurrean, PPk "benetako asmoak" erakutsi ostean
Koalizio abertzalearen idazkari nagusiak adierazi du harrituta jarraitzen duela "24 orduren ostean, EAJ edo PSE-EE bezalako indarren isiltasunarekin". Bere arabera, hemen "ez dago arazo bat EH Bilduren eta PPren artean: bloke atzerakoia da Euskal Herriarekin arazo bat duena".