Bi ekimen martxan, Txomin Letamendiren aitortza instituzional eta judiziala lortzeko
Alde batetik, 1950ean torturatuta hil zuten EAJko militantearen familiak Eusko Jaurlaritzari eskatu dio izaera instituzionaleko biktima gisa aitortzeko. Bestetik, borondatezko jurisdikzioaren bideari ekin diote.
Imanol Pradales Alfredo Espinosa sailburuaren aitortzaren ekitaldian. Argazkia: Irekia.
Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak eta 1950ean Madrilen "torturen ondorioz hildako" EAJko militante Txomin Letamendiren senideek ekimenak sustatuko dituzte haren ohorea berrezartzeko eta gogobetetze moral justua lortzeko.
Txomin Letamendi Muruak Jose Antonio Agirre lehendakariarentzat egin zuen lan, informazio zerbitzuko agente gisa, hura erbestera joan zenean. 1946an Donostian atxilotu zuten lehen aldiz, eta urtebete geroago Bartzelonan atxiki zuten berriz ere. Bigarren atxiloketaren ondoren, gerra-kontseilua egin zioten, eta bost urteko espetxe-zigorra ezarri zioten.
GEBehatokiak azaldu duenez, "garai hartako atxiloketek, galdeketek eta torturek eta ondorengo Guadalajarako espetxeratzeak kalte fisiko eta psikiko larriak eragin zizkioten, eta aske utzi zuten”. Hala ere, 1950eko abenduaren 20an hil zen, Madrilen, Juan anaiaren zaintzapean zegoenean.
Gaur egun, Letamendik ez du inolako aitorpen ofizialik. 2024ko abenduan, haren ondorengoek prozesu judizial bat hasi zuten Donostian, galdeketetan parte hartu zuten bi polizia frankistek zer erantzukizun izan zuten zehazteko. Epaileak horietako bat hilda zegoela egiaztatu zuen, eta bestearen berririk ez zegoenez, kasua itxi egin zuen.
Orain, heriotzaren 75. urteurrenari begira, familiak, GEBehatokiaren bultzadarekin, bi ekimen jarri ditu martxan. Alde batetik, eskaera bat erregistratu du, Eusko Jaurlaritzak "izaera instituzionaleko aitorpen pertsonalizatua egin diezaion, bere ohorea babesteko eta gogobetetze moral justua lortzeko".
Aitorpen hori Euskadiko Memoria Historiko eta Demokratikoari buruzko 9/2023 Legeak babesten du. Elkarteak onartu du gaia oraindik ez dela arautu, baina gogorarazi du Imanol Pradales lehendakariak prozedura hori erabili zuela lehen Eusko Jaurlaritzako sailburu Alfredo Espinosa Orive aitortzeko, joan den apirilaren 1ean.
Bestalde, 20/2022 Memoria Demokratikoaren Legeak arautzen duen borondatezko jurisdikzioaren figuraren bidezko aitortza judizialerako izapideak ere hasi dituzte. Prozedura horrek ez ditu egileak zigortzen, "egitateen egiaztapen judiziala” soilik egiten du.
GEBehatokiaren hitzetan, "hau da Borondatezko Jurisdikzioaren bidea zabaltzen den lehen aldia Euskal Herrian, eta bide hori ireki nahi dugu, gaur egun erreakzio judizialik gabe dirauten beste hainbat gertakariri atea irekitzeko helburuarekin".
Albiste gehiago politika
Etxanobe: "Guggenheim Urdaibairen bideragarritasuna epe motz-ertainean baldintzatzen duten elementuak daude"
Bizkaiko Ahaldun Nagusiak lurraldeko Batzar Nagusietan erantzun die oposizioko kideei, esanez bere gobernuak gardentasunez jokatu duela proiektu honi dagokionean. Bideragarritasuna landu den arren, epea baldintzatzen duten elementuak ere badaudela jakinarazi du, besteak beste, prozesu judizialak, deskontaminazio-lanak eta hirigintza-izapideak.
EAJk formatu berriz ospatuko du Alderdi Eguna igandean, 'Batzen gaituzten hariak' lelopean
Aurten, eszenatokia zelaiaren erdian egongo da, biribila izango da, eta lau pantaila erraldoi jarriko dituzte, afiliatuek bertan gertatutako guztiaren berri izan dezaten. EBBk adierazi duenez, formatu berritzaile horrekin, EAJ, alderdi gisa erdian dagoela, herriaren eraikuntzan funtsezkoa dela eta gizartearekin batera eboluzionatzen duen alderdi dinamikoa dela irudikatu nahi dute.
Etxanobek adingabeen harrera ereduari buruz "sakon hausnartzea" eskatu du
"Inplikazio sozial eta instituzional handiagoa eskatzen dugu, bereziki gertakari larrien aurka egin behar denean, hala nola adingabeen nazioarteko fluxua eta gure lurralderako sarbidea kontrolatzen duten mafiak egiten dituztenean, eta identifikazio agiri ofizialak faltsutzen dituztenean", ohartarazi du.
Gazara bidean den Global Sumud flotillari laguntzeko ontzi bat bidaliko duela iragarri du Pedro Sanchezek
"Kideek zailtasunen bat izanez gero erreskatatu ahal izateko bidaliko dugu, horrelakorik ez gertatzea espero dugun arren", gaineratu du Sanchezek, eta flotilla horretan dauden espainiarrak "munduko milioika lagunen elkartasunaren adierazgarri" direla adierazi du.
Albiste izango da: 40 urte Monbar Hoteleko atentatua izan zela, Pentsiodunen herri-ekimena eta Zinemaldia
Orainek gaur landuko dituen albiste nagusien laburpena.
Pedro Sanchezek adierazi du emaztea eta anaia errugabeak direla eta egia gailenduko dela
Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak adierazi du ziur dagoela Begoña Gomez emaztea eta David Sanchez anaia errugabeak direla, eta "denborak gauzak bere lekuan jarriko" dituela, eta egia gailenduko dela. Sanchezek emaztearen eta anaiaren egoera judizialari buruz hitz egin du New Yorken emandako prentsaurrekoan, NBEren goi-bilera dela eta.
40 urte igaro dira Baionako Monbar hoteleko atentatutik, GALek egindako odoltsuena
Lau pertsona hil zituzten, tirokatuta, eta bostgarren bat zauritu zuten. Urte batzuk geroago hilketaren autore materialak epaitu zituzten: Marseillako bi mertzenario. Epaiketan zehar, Espainiako Estatuko zerbitzu sekretuek kontratatu zituztela aitortu zuten, baina ikerketa itxi zuten, froga faltagatik.
Pentsioei buruzko eztabaidari "bizkarra ez emateko" eskatu die EH Bilduk EAJri eta PSEri
EH Bilduk pentsioen inguruko eztabaidari bide emateko eskatu die EAJri eta PSEri. Akats larritzat eta kezkagarritzat jo dute 145.000tik gora lagunek egindako eskaerari bizkarra ematea.
PPk "autogobernuari buruz" hausnartzea eskatu du, "ondo kudeatu" behar baita, "ongizatea ekarri ekartzen duen arren"
Laura Garridok EAEk dituen eskumenei eta horiek kudeatzeko moduari buruzko "hausnarketa" egiteko eskatu du, "arazoak" ditugulako eskumenak ditugun eremuetan. Legebiltzarreko PPren bozeramailearen ustez, "oso argia" da etxebizitzaren auzian, besteak beste. "40 urte daramatzagu EAJrekin eta PSErekin Jaurlaritzan, eta jarraitu dituzten politikek ez dute etxebizitzaren arazoa konpondu, haien legeek tenkarazi dute merkatua", gaineratu du.
Begoña Gomez herri epaimahai batek epaitzea proposatu du Peinado epaileak, diru publikoa bidegabe erabiltzea egotzita
Datorren larunbatean epaitegira joateko dei egin dio, 18:00etan, aurretiazko agerraldia egin dezan. Espainiako Gobernuak Peinadoren erabakia kritikatu du, "surrealista" dela iritzita, eta epaimahai inpartzial batek "gauzak dagokien tokian" jarriko dituela espero du.