Itsasoaren mailaren igoera 'geldiezina' da, NBEko adituek ohartarazi dutenez
Itsasoaren mailaren igoera asko azkartu da azken urteotan, eta jada "geldiezina" da. Horrela, gordin, azaldu du Nazio Batuen Erakundeko (NBE) klima aldaketari buruzko gobernu arteko aditu taldeak (IPCC) ozeanoei eta kriosferari buruzko egin duen lehen txosten zehatzean. Neurririk hartu ezean, itsasoaren maila metro bat baino gehiago igoko da 2100ean.
Ikerketak jasotzen duenez, klima aldaketak uholde gogorrak, itsasoaren mailaren igoera, glaziarren galera eta permafrosta txikitzea ekarri ditu, besteak beste. Ozeanoen tenperatura ere igo da, eta ura beroagoa eta azidoagoa da. El Niño moduko fenomeno klimatikoak gero eta ohikoagoak eta gogorragoak izango dira, ohartarazi dute.
IPCC aditu taldeak ez du zalantzarik: klima aldaketaren kontrako neurriak hartuta ere, itsasoaren maila igo egingo da. Egoerarik onenean, berotegi efektua eragiten duten gasen isurtzea nabarmen jaisten bada (tenperaturaren igoera bi gradura mugatuta), itsasoaren maila 30-60 zentimetro artean igoko da 2100 urtean.
Txarrenean jarrita, 110 zentimetrora irits daiteke igoera hori.
Panorama horren aurrean, gobernuei deia egin die IPCCk: berotegi efektua eragiten duten gasen isurtzea geldiarazteko "premiazko eta anbizio handiko" neurriak hartzeko, halabeharrez hartu ere.
Lekualdatze masiboak eragingo ditu
Itsasoaren mailaren igoera horrek ondorio larriak izango ditu kostaldetik gertu bizi diren herritarrengan. Gaur egun, itsasoak 100 urtean behin kolpatzen dituen megahiri eta uharte txikiak; 2050ean, ordea, ohikoak izango dira triskantzak, gasen isurtzeak behera egitea lortuta ere.
Adituek ohartarazi dutenez, "ozeanoak eta poloak urrutiko kontua dela uste dezake jendeak, baina guztioi eragiten digu: elikagaiak eta ura lortzeko, garraioa, merkataritza, osasuna...".
Izan ere, itsasoaren maila igotzeak uraren kalitateari eragiten dio, baita horren hornidurari ere. Horrek ondorioak izango ditu nekazaritzan, turismoan edo argindarraren sorkuntzan.
Europako glaziar txikiek, Afrikako ekialdeak, Ande Tropikalek eta Indonesiak euren izotz masaren % 80 baino gehiago galduko dute 2100erako, aurreikuspenen arabera. Artikoko izotz geruza gero eta finagoa dela ere ohartarazi dute adituek.
Munduko tenperaturaren igoera bi gradutara mugatuko balitz ere, permafrostak (udan izoztuta mantentzen den lurzorua) bere azaleraren % 25 galduko luke. Egoerarik txarrenean, ordea, % 70koa izango litzateke galera.
Bada gehiago: kostaldea itsasoaren kolpetik babesten dituzten hezeguneen erdia desagertu egin dira azken 100 urteetan.
Itsasoaren maila igotzeak milioika lagunen lekualdatzea ekarriko du, gainera. IPCCk gogora ekarri duenez, 670 milioi goi mendiko guneetan bizi da; 680 milioi, altitude baxuko kostaldeko guneetan; lau milioi, Artikoan, eta 65 milioi, uharte txikietan. Horrez gain, animalia espezie asko desagertzeko bidean geratuko dira.
Zure interesekoa izan daiteke
GOIDIaren biktimek Mazon espetxeratzeko eskatu dute
Carlos Mazonek dimisioa eman zuenetik astebete igaro denean, goi-geruzetako depresio isolatuaren biktimek herritarren garaipentzat jo dute, baina ez dela nahikoa nabarmendu dute. Valentziako Gorteen aurrean egindako protestan, Mazon espetxeratzeko eta haren gobernu osoaren dimisioa eskatu dute, Feijooren eta Abascalen arteko negoziazioak gaitzetsi eta Valentziaren etorkizuna valentziarrek hauteskundeetan erabaki behar dutela aldarrikatzeaz gainera.
Milaka lagunek protesta egin dute Andaluzian osasun publikoaren gainbehera salatzeko
Gure biziek ezin dute itxaron. Hori da argi eta ozen oihukatu dutena bularreko minbiziaren baheketengatik kaltetutako emakumeek Andaluziako lurralde guztietan gaur egin dituzten mobilizazioetan. Milaka lagun irten dira kalera Juanma Morenoren gobernuaren kudeaketa salatzera. Egin dituen murrizketek eta pribatizazioek osasun publikoaren gainbehera ekarri dutela deitoratu dute.
3,5 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Orioko zubian izandako istripu baten ondorioz
Kamioi baten eta auto baten arteko talkak ilarak eragin ditu AP-8an, Bilboko noranzkoan.
Harresirik gabeko nazioarteko egunean, elkarretaratzeak egin dituzte Bilbon, Irunen, Iruñean eta Gasteizen
Harresirik gabeko eguna ospatzen da urtero azaroaren 9an, pertsonei eragiten dieten indarkeria salatzeko eta harresirik gabeko mundu bat aldarrikatzeko. 1989ko azaroaren 9an eraitsi zuten Berlingo harresia, eta horregatik egiten dute egun horretan. Hainbat elkarretaratze izan dira gaur Hego Euskal Herrian, Ongi Etorri Errefuxiatuak, BDZ eta beste eragile batzuek deituta. Bereziki Palestinako herria izan dute aurten gogoan.
Giro ezin hobea Donostian, Behobia-Donostia dela eta
Milaka pertsona bildu dira Donostian igande honetan, toki askotako korrikalariak erakarri dituen lasterketa herrikoian. Kirol proba hunkigarria izan da familia eta lagun talde askorentzat.
?fmt=webp-alpha&qlt=80)
Egun osoko elkartasun eguna iragarri du Gernika-Palestinak
Herri ekimenak azaldu duenez, partidak "Euskal Herriak eta Palestinak aske izateko eskubidea dutela helaraziko dio munduari".
Artxibatu egin dute Nafarroako neska adingabe bat ustez "saldu" zutenen aurkako auzia
Epaileak auzia behin-behinean artxibatzeko agindu du, instrukzioa berriro irekitzea ahalbidetzen duten elementu berriak aurkezten ez diren bitartean, adingabearen lekukotza gainerako zantzuak baino garrantzitsuagotzat jota.
Emakume bat eta bi adingabe ospitaleratu dituzte Sesman, horien etxebizitzan izandako sutearen ondorioz
46 urteko emakumeak erredurak egin ditu, eta intoxikatu egin da, kea arnastu baitu. 6 eta 2 urteko umeek, berriz, kea arnastu dute, baina pronostiko arina dute.
Ertzaintzak gizon bat atxilotu zuen atzo Bergaran, euroagindu bat betez
76 urteko gizonak istripua izan zuen GI-627 errepidean, eta identifikatzeko orduan ohartu ziren atxilotzeko euroagindua zuela indarrean.
Horrela eragingo dio Behobia-Donostia lasterketak trafikoari
Igandeko lasterketa herrikoiak eragina izango du trafikoan, autobusen ibilbide eta geltokietan, TAO zerbitzuan eta lurrazpiko aparkalekuetan. Ia 28.000 korrikalarik hartuko dute parte eta milaka izango dira ikustera hurbiltzen direnak ere. Donostiako Udalak garraio publikoa erabiltzeko gomendatu du. 09:45etik aurrera, ETB1en eta eitb.eus-en jarraitu ahal izango da zuzenean.