Hiru migratzaile klimatikotik bat umea da, Save the Children erakundeak ohartarazi duenez
Klimak eragindako hondamendiak direla eta euren etxeak uzten dituzten hiru pertsonatik bat umeak da. Hamar milioi adingabe lekualdatu ziren 2020an, eta beste asko arrisku-guneetan "harrapatuta" daude. Hala ohartarazi du Save the Children erakundeak.
Tenperaturak areagotzea, itsas-mailaren igoera eta lurraren degradazioa izaten dira, besteak beste, klima aldaketak eragindako migrazioaren kausetako batzuk. "Errealitatea da jada, eta okerrera egingo du: 30 milioi pertsonak euren etxeak utzi dituzte 2020an, klimarekin lotutako hondamendiak direla eta". Gatazkengatik eta indarkeriagatik lekualdatutakoak "hiru aldiz" biderkatzen ditu zifra horrek.
Glasgown izatekoa den COP26 goi-bileraren testuinguruan argitaratu dute txostena, eta etorkizuna markatuko duten zenbait joera seinalatu ditu. Bilakaera geldoko lehorteen eraginpeko pertsonek bat-bateko ekaitzen eraginpekoak "bikoiztuko dituzte", eta "litekeena da" muturreko tenperaturek, itsas-mailaren igoerak eta laborantza-lurren gatzitzeak eragindako migrazioa "behin betikoa" izatea.
Txostenak azpimarratutako beste faktoreetako bat da migratzaile horien ehuneko handi bat arrisku klimatiko berdineko edo handiagoko eremuetara joaten dela.
Ikerketak arrisku klimatiko handiko inguruetan (Fiji, Irak, Mali, Mozambike eta Peru) bizi diren 230 umeren elkarrizketak jaso ditu, eta horietako batzuek klima aldaketa dela eta migratu dute. Testigantza horien ondorioetako bat da klima aldaketak eragin "suntsitzailea" izan duela euren bizitzetan, kasu askotan ihes egitera behartu dituena.
Mundu osoan, mila milioi umetik gora bizi dira uholde arrisku handiko eremuetan, lehorte larrikoetan edo beste mehatxu klimatikoen pean daudenetan, eta horrek arriskuan ipintzen ditu euren bizitzak.
Krisi klimatikoaren efektuek pobrezia-mailaren igoera dakarte, eta pobrezia horrek arrisku handiko guneetan "harrapatuta" uzten ditu umeak; otorduak saltatzera, eskolara ez joatera edo lan egitera behartuz.
Migrazioek gora
Testuinguru horretan, Steve Morgan Save the Children erakundeko Migrazio eta Lekualdatze Ekimenaren zuzendariak ohartarazi du krisiaren eskala "erraldoia" dela, eta "azkar" hazten ari dela. "Berandu baino lehen gelditu behar dugun ekaitz perfektua da".
"Lehen, klima aldaketak lekualdaketa laburrak eragiten zituen, eta familiak zikloia edo uholdea amaitutakoan itzultzen ziren. Orain, hondamendi naturalen maiztasuna eta degradazio geldoa direla eta, gero eta behin betiko migrazio gehiago ikusten ari gara, itzuli nahi ez duten edo ezin duten umeekin". Morganek azpimarratu duenez, "ezin izango dute inoiz euren etxeetara itzuli".
Salatu du egungo erantzunak ez direla migrazio-krisi horri aurre egiteko "iraunkorrak ez egokiak". Halaber, nabarmendu du lekualdaketen inguruko politika nazional gehienek ez dutela klima faktore eragile gisa ikusten, eta "hori aldatu beharra dago".
Erakundeak gobernuei eta sektore humanitarioari eskatu die migrazioarekin lotutako programetan esperientzia klimatikoa jasotzeko; baita migrazio klimatikoaren eraginpeko umeen eskubide eta beharrei lehentasuna emateko ere, klima aldaketak umeengan duen eraginari era integralean heltzea bermatuz.
Albiste gehiago gizartea
EITBk aitortza jaso du EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien fakultateko graduazio ekitaldian
Dozenaka ikaslek jaso dute diploma, eta ekitaldia aprobetxatuz EITBri saria eman diote gizarteari egiten dion ekarpenagatik. Bertan egon da Andoni Aldekoa zuzendari nagusia, Arantza Ruiz albistegietako zuzendaria eta Lontzo Sainz, etxe honetako estrategia eta ikerketa burua.
Gasteizko LEA enpresaren lantegiko sutearen aireko irudiak
Gaur arratsaldean izandako sute handia kontrolatutzat jotzen da, ez baita zabaltzerik espero, baina erabat itzaltzeko "denbora" beharko da. Suteak ez du zauriturik utzi, baina bi auzo konfinatu behar izan dituzte bi orduz, ke handia dela eta. Sutea 13:45 inguruan hasi da, eta litekeena da enpresara produktu kimikoak eramaten ari zen zisterna-kamioi batek eragitea ezbeharra.
"6 edo 7 leherketa izan dira, baina bat oso handia izan da eta eraikin osoa dardarka jarri du"
Abetxuku eta Arriaga auzoetako bizilagunek ez dakite oraindik noiz itzuli ahalko diren etxera. Gasteizko Udalak iragarri du Arriaga Gizarte Etxera eramango dituztela Aramangelu kaleko atarietan, ezbeharraren ingurutik gertu, bizi diren hainbat pertsona.
Sute bat piztu da LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea
Sute handi bat piztu da Gasteizko LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea. Langileak barrutik atera, eta suhiltzaileak bertaratu dira. Sua bertan dagoen oxigeno biltegira ez heltzeko lanean ari dira. Segurtasun Sailak etxeko lehioak itxita izateko gomendatu die inguruko bizilagunei.
LEAko langilea: "Shock egoeran gaude, eta ez dakigu zer gertatuko den gure lanpostuekin"
Ana Esther Condek ia 20 urte daramatza Lascaray-LEA enpresan lanean. EITB Mediari adierazi dionez, 13:30ean suteen aurkako alarma jotzen hasi da, eta alde egin behar izan dute, korrika. "Irtetean, sugarrak ikusi ditugu, eta beldurtu egin gara", gaineratu du.
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzagan
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzaga inguruan, Baso-suteetarako larrialdi plana (INFOBI) osatzen duten taldeen prestakuntza, koordinazioa eta erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
Yazan, gazatarra eta paziente onkologikoa Euskadin: "Handitan medikua izango naiz, beste ume batzuk artatzeko"
Gaixotasun onkologikoak dituzten Gazako 5 ume artatzen ari da Osakidetza Gurutzetako Ospitalean eta Donostiakoan. Horietako bat, Yazan, duela bi hilabete dago Donostian, amarekin, tratamendua jasotzen.
Kontrolpean dute Gasteizko LEA fabrikan piztutako sutea
Oraindik orduak edo egunak beharko dira sua erabat itzaltzeko. Ez da inor zauritu, industrialdea jendez hustu dutelako. Abetxuku eta Arriaga auzoak normaltasunera itzuli dira.
Alkolea pasaiako paumaren habia desagertu da, Donostian
Parkea Bizirik elkarteak parkearen egoera salatu du eta neurriak hartzeko biltzera gonbita egin die udal gobernuari eta oposizioari.
EAJk hautsi egin ditu lan deialdi publikoetan euskara blindatzeko PSE-EEkin abiatutako negoziazioak
Jeltzaleen iturriek aurreratu dute EAJk berak bakarrik egingo duela aurrera eta Enplegu Publikoaren Legea aldatzen saiatuko dela, euskara eskakizunak bermatzeko.