Abortuaren legearen aurreproiektuak ez du hileko produktuen BEZa murrizteko neurririk jasoko
Hainbat ika-mikaren ostean, bihar onartuko du Espainiako Gobernuaren ministroen kontseiluak Osasun Sexualaren Legea —abortuaren legea bezala ezagutzen dena— erreformatzeko aurreproiektua. Gobernuaren baitan izandako eztabaidak "amaituta" daudela azpimarratu du gaur Irene Montero Berdintasun ministroak, eta horren harira, iragarri du hileko produktuen (konpresak, tanpoiak eta halakoek) BEZak bere horretan jarraituko duela, hots, % 10ean. 'Tasa larrosa' deitu izan dena % 4ra jaisteko edo guztiz kentzeko proposamena zuen Berdintasun Ministerioak, baina azkenean, koalizio gobernuak ez du neurria adostu.
Dena dela, arauaren berrikuntza behinena hileko mingarria duten emakumeei baja aitortzea izango da, eta hala, Europar Batasunean (EB) eskubide hori legez onartzen duen lehen estatua izango da Espainia. Bestalde, emakumeek erditu aurreko bajarako eskubidea izango dute haurdunaldiko 39. astetik aurrera.
Testuak jasotzen duenez, gainera, 16 eta 17 urteko adingabeek ez dute gurasoen baimenik beharko haurdunaldia eteteko. Aurrez, 2010 eta 2015 urteen artean, eskubide hori bazuten emakume gazteek, baina Rajoyren Gobernuak ezinbesteko egin zuen legezko tutoreen baiezkoa, 2015eko erreforman. Horrez gain, desgaitasunen bat duten emakumeei eskatzen zitzaien tutoretza ere kenduko da.
Halaber, haurdunaldia eten baino lehen andreei galdegiten zitzaien hiru eguneko gogoeta ezabatuko du legeak. Azkenik, abortua zentro publikoetan egiteko eskubidea aitortuko du legeak: emakumeei etxetik gertuen duten erietxean haurdunaldia eteteko eskubidea bermatuko zaie. Gaur-gaurkoz, abortuen % 20 baino ez dira egiten osasun publikoaren sarean. Ildo horretan, aurreproiektuak kontzientzia eragozpena argudiatzen duten profesionalen erregistroa (Eutanasia Legearekin egin den bezala) osatzea proposatuko du.
Hileko mingarriengatik, baja
Irene Monterok Ser irrati katean egin dioten elkarrizketa batean aitortu duenez, hileko mingarriengatik baja hartzeko eskubidea onartzen duen EBko lehen estatua izango da Espainia, eta neurria "iraultzailea" dela azpimarratu du. Azaldu duenez, bajak lehen egunetik Gizarte Segurantzak ordainduko ditu, ez enpresak; eta ez dute gutxieneko kotizaziorik eskatuko. Horrez gain, lanera ez joateko egun kopuru zehatzik ez du aurreikusi zirriborroak. Hartara, emakume bakoitzak behar dituenak esleituko dizkio medikuak.
Monteroren aburuz, bazen garaia jendartearen erdia baino gehiagok "lotsarekin, tabuekin eta estigmarekin" bizi zuen gai bati -hilekoa— buruz hitz egitekoa, eta erakundeek euren ardurapean hartzekoa.
Halaber, haurdunaldiaren 39. astetik aurrera erditu aurreko baja aitortuko zaie emakumeei (hori ere Gizarte Segurantzak hartuko du bere gain). Ministerioaren asmoa zen 36. astetik aurrera eskaintzea, baina azkenean murriztaileagoa izango da neurria.
Hileko produktuen BEZa, bere horretan
Monterok deitoratu du hileko produktuen BEZa murrizteko akordiorik lortu ez dutela (koalizio gobernuaren akordio programan jasota egon arren), baina iragarri du hori lortzeko "borrokatzen" jarraituko dutela, aurreproiektu horretan ez bada, Aurrekontu Orokorretan sartzeko.
Dena dela, iragarri du produktuok eskoletan eta espetxeetan doan banatzeko akordioa erdietsi dutela.
Helegitea Auzitegi Konstituzionalean
Behin zirriborroa onartuta, Gobernuko ministerio ezberdinek, Estatu Kontseiluak, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eta Fiskaltzak oniritzia eman beharko diote testuari. Ondoren, ministroen kontseilura eramango dute berriro, Kongresuak eztabaida dezan.
PPk helegitea aurkeztu zion 2010an Zapateroren Gobernuak onartutako lehen abortuaren legeari, eta oraindik aztertzeke du Auzitegi Konstituzionalak. Monterok espero du emakumeen oinarrizko eskubideak "errespetatzearen" alde egingo duela "behingoz".
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.