Abortuaren legearen erreforma onartu du Espainiako Gobernuak, emakumeei sexu eskubide gehiago aitortuta
Osasun Sexualaren Legea —abortuaren legea bezala ezagutzen dena— erreformatzeko aurreproiektua onartu du gaur Espainiako Gobernuaren ministroen kontseiluak. Erreformarekin sexu eskubide gehiago izango dituzte emakumezkoek. Besteak beste, haurdunaldia eten nahi dutenek oztopo gutxiago izango dituzte. Eskubideak zabaltzeaz gain, berriak ere aitortuko dituzte. Hala nola, hileko mingarriak dituzten pertsonek baja eskatuko ahalko dute eta haurdunek erditu aurreko baimena izango dute 39. astetik aurrera.
Nolanahi ere, hasierako asmo batzuetan atzera egin behar izan du Berdintasun Ministerioak (Unidas Podemos), PSOErekin egindako negozioen ostean. Hala, hileko produktuen (konpresak, tanpoiak eta halakoek) BEZak bere horretan jarraituko du, hots, % 10ean. 'Tasa arrosa' deitu izan dena % 4ra jaisteko edo guztiz kentzeko proposamena zuen Berdintasun Ministerioak, baina oraingoz, ez da adostasunik izan. Horrez gain, erditu aurreko baimena haurdunaldiaren 39. astetik aurrera izango da, eta ez 36. aurrera. Azkenik, haurdunaldi subrogatuak legez kanpokoa izaten jarraituko du, baina ez dituzte zigortuko atzerrian praktika hori erabiltzen dituztenak.
Irene Montero Berdintasun ministroak agerraldia eskaini du kontseiluaren ondotik. Iragarri duenez, erreforman jasotako aldaketek 104 milioi euroko kostua izango dute. Nabarmendu duenez, emakumeei "hobeto bizitzeko" aukera emango die, "euren gorputzen gaineko erabakitzeko" gaitasuna emango dielako edota "hileko osasuna bermatuko" dielako. "Amaitu da lanera pilulen eraginpean joatearena", gaineratu du. Mugimendu feministarentzat "esker oneko" hitzak izan ditu Unidas Podemoseko buruzagiak. "Lege hau ez litzateke posible izango feministen lana gabe", azpimarratu du.
Ondoren, erreformaren punturik garrantzitsuenak laburbildu ditu:
Abortua
Bibiana Aido Berdintasun ministro ohiaren abortuaren legean jasotako eskubide bat errekuperatu du zirriborroak: 16 eta 17 urteko adingabeek ez dute gurasoen baimenik beharko haurdunaldia eteteko. 2010 eta 2015 urteen artean, eskubide hori bazuten emakume gazteek, baina Rajoyren Gobernuak ezinbesteko egin zuen legezko tutoreen baiezkoa, 2015eko erreforman.
Horrez gain, desgaitasunen bat duten emakumeei eskatzen zitzaien tutoretza ere kenduko da. Halaber, haurdunaldia eten baino lehen andreei galdegiten zitzaien hiru eguneko gogoeta ezabatuko du legeak.
Azkenik, abortua zentro publikoetan egiteko eskubidea aitortuko du legeak: emakumeei etxetik gertuen duten erietxean haurdunaldia eteteko eskubidea bermatuko zaie. Gaur-gaurkoz, abortuen % 20 baino ez dira egiten osasun publikoaren sarean.
Ildo horretan, aurreproiektuak kontzientzia eragozpena argudiatzen duten profesionalen erregistroa (Eutanasia Legearekin egin den bezala) osatzea proposatuko du. Erregistro horrek bateragarria izan beharko du ospitale publikoetan abortuak egiteko profesional nahikoa egotearekin. Abortatzeko bi modu eskainiko dituzte: botiken bidezkoa eta ebakuntza bidezkoa.
Hileko mingarriengatik, baja
Eskubide berriei dagokienez ("iraultzailea", Montero ministroaren esanetan), hilerokoan min handiekin ibiltzen diren pertsonei baja eskubidea aitortuko die aurreproiektuak. Eskubide hori jasotzen duen EBko lehen estatua izango da, horrenbestez, Espainia.
Bajak lehen egunetik Gizarte Segurantzak ordainduko ditu, ez enpresak; eta ez dute gutxieneko kotizaziorik eskatuko. Horrez gain, lanera ez joateko egun kopuru zehatzik ez du aurreikusi zirriborroak. Hartara, bakoitzak behar dituenak esleituko dizkio medikuak.
Hilekorako produktuen BEZa ukituko ez badute ere, ikastetxe eta espetxeetan doan banatzeko konpromisoa hartu du Gobernuak.
Sexu hezkuntza haurtzaroan eta nerabezaroan
Ikastetxeetan sexu hezkuntza eskaintzea derrigorrezkoa izango da, eta institutuetan musutruk banatuko dituzte antisorgailuak.
Ugalketa indarkeria
Behartutako abortuak, behartutako antzutzeak eta haurdunaldi subrogatua emakumeen kontrako indarkeriatzat jo ditu erreformak. Azken horri dagokionez, praktika hori egiten duten nazioarteko agentzia bitartekarien iragarkiak debekatuko dituzte, baina ez dituzte zigortuko atzerrian praktika hori erabiltzen duten pertsonak (legez kontrakoa da Espainian).
Espainiako Gobernuak urgentziaz izapidetuko du proiektua, baina oraindik Gobernuko ministerio ezberdinek, Estatu Kontseiluak, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eta Fiskaltzak oniritzia eman behar diote testuari. Ondoren, ministroen kontseilura eramango dute berriro, Kongresuak eztabaida dezan.
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.