Abortuaren legearen erreforma onartu du Espainiako Gobernuak, emakumeei sexu eskubide gehiago aitortuta
Osasun Sexualaren Legea —abortuaren legea bezala ezagutzen dena— erreformatzeko aurreproiektua onartu du gaur Espainiako Gobernuaren ministroen kontseiluak. Erreformarekin sexu eskubide gehiago izango dituzte emakumezkoek. Besteak beste, haurdunaldia eten nahi dutenek oztopo gutxiago izango dituzte. Eskubideak zabaltzeaz gain, berriak ere aitortuko dituzte. Hala nola, hileko mingarriak dituzten pertsonek baja eskatuko ahalko dute eta haurdunek erditu aurreko baimena izango dute 39. astetik aurrera.
Nolanahi ere, hasierako asmo batzuetan atzera egin behar izan du Berdintasun Ministerioak (Unidas Podemos), PSOErekin egindako negozioen ostean. Hala, hileko produktuen (konpresak, tanpoiak eta halakoek) BEZak bere horretan jarraituko du, hots, % 10ean. 'Tasa arrosa' deitu izan dena % 4ra jaisteko edo guztiz kentzeko proposamena zuen Berdintasun Ministerioak, baina oraingoz, ez da adostasunik izan. Horrez gain, erditu aurreko baimena haurdunaldiaren 39. astetik aurrera izango da, eta ez 36. aurrera. Azkenik, haurdunaldi subrogatuak legez kanpokoa izaten jarraituko du, baina ez dituzte zigortuko atzerrian praktika hori erabiltzen dituztenak.
Irene Montero Berdintasun ministroak agerraldia eskaini du kontseiluaren ondotik. Iragarri duenez, erreforman jasotako aldaketek 104 milioi euroko kostua izango dute. Nabarmendu duenez, emakumeei "hobeto bizitzeko" aukera emango die, "euren gorputzen gaineko erabakitzeko" gaitasuna emango dielako edota "hileko osasuna bermatuko" dielako. "Amaitu da lanera pilulen eraginpean joatearena", gaineratu du. Mugimendu feministarentzat "esker oneko" hitzak izan ditu Unidas Podemoseko buruzagiak. "Lege hau ez litzateke posible izango feministen lana gabe", azpimarratu du.
Ondoren, erreformaren punturik garrantzitsuenak laburbildu ditu:
Abortua
Bibiana Aido Berdintasun ministro ohiaren abortuaren legean jasotako eskubide bat errekuperatu du zirriborroak: 16 eta 17 urteko adingabeek ez dute gurasoen baimenik beharko haurdunaldia eteteko. 2010 eta 2015 urteen artean, eskubide hori bazuten emakume gazteek, baina Rajoyren Gobernuak ezinbesteko egin zuen legezko tutoreen baiezkoa, 2015eko erreforman.
Horrez gain, desgaitasunen bat duten emakumeei eskatzen zitzaien tutoretza ere kenduko da. Halaber, haurdunaldia eten baino lehen andreei galdegiten zitzaien hiru eguneko gogoeta ezabatuko du legeak.
Azkenik, abortua zentro publikoetan egiteko eskubidea aitortuko du legeak: emakumeei etxetik gertuen duten erietxean haurdunaldia eteteko eskubidea bermatuko zaie. Gaur-gaurkoz, abortuen % 20 baino ez dira egiten osasun publikoaren sarean.
Ildo horretan, aurreproiektuak kontzientzia eragozpena argudiatzen duten profesionalen erregistroa (Eutanasia Legearekin egin den bezala) osatzea proposatuko du. Erregistro horrek bateragarria izan beharko du ospitale publikoetan abortuak egiteko profesional nahikoa egotearekin. Abortatzeko bi modu eskainiko dituzte: botiken bidezkoa eta ebakuntza bidezkoa.
Hileko mingarriengatik, baja
Eskubide berriei dagokienez ("iraultzailea", Montero ministroaren esanetan), hilerokoan min handiekin ibiltzen diren pertsonei baja eskubidea aitortuko die aurreproiektuak. Eskubide hori jasotzen duen EBko lehen estatua izango da, horrenbestez, Espainia.
Bajak lehen egunetik Gizarte Segurantzak ordainduko ditu, ez enpresak; eta ez dute gutxieneko kotizaziorik eskatuko. Horrez gain, lanera ez joateko egun kopuru zehatzik ez du aurreikusi zirriborroak. Hartara, bakoitzak behar dituenak esleituko dizkio medikuak.
Hilekorako produktuen BEZa ukituko ez badute ere, ikastetxe eta espetxeetan doan banatzeko konpromisoa hartu du Gobernuak.
Sexu hezkuntza haurtzaroan eta nerabezaroan
Ikastetxeetan sexu hezkuntza eskaintzea derrigorrezkoa izango da, eta institutuetan musutruk banatuko dituzte antisorgailuak.
Ugalketa indarkeria
Behartutako abortuak, behartutako antzutzeak eta haurdunaldi subrogatua emakumeen kontrako indarkeriatzat jo ditu erreformak. Azken horri dagokionez, praktika hori egiten duten nazioarteko agentzia bitartekarien iragarkiak debekatuko dituzte, baina ez dituzte zigortuko atzerrian praktika hori erabiltzen duten pertsonak (legez kontrakoa da Espainian).
Espainiako Gobernuak urgentziaz izapidetuko du proiektua, baina oraindik Gobernuko ministerio ezberdinek, Estatu Kontseiluak, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eta Fiskaltzak oniritzia eman behar diote testuari. Ondoren, ministroen kontseilura eramango dute berriro, Kongresuak eztabaida dezan.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.