DNAren analisiak Siberiako familia neandertal bat nolakoa zen erakutsi du
Chagyrskaia eta Okladnikov neandertalek (Siberia) basahuntzak, zaldiak, bisonteak eta haitzuloetako ibai-haranetatik migratzen zuten beste animalia batzuk ehizatzen zituzten. Gainera, harrizko tresnetarako lehengaiak biltzen zituzten leizeetatik dozenaka kilometrora.
Siberiako bi kobazulotako 13 gizabanakoren DNA analisiak neandertal familia baten, aita eta alaba nerabe baten eta bi ahaideren argazki bat eta euren gizarte-antolamenduaren lehenengo zertzeladak eman ditu.
Max Planck Antropologia Ebolutiboko Institutuko ikertzaileen gidaritzapean, Chagyrskaia eta Okladnikov kobazuloetako neandertalen aztarnak aztertu dituzte, Denisova leize-zulotik 100 kilometro baino gutxiagora. Emaitzen arabera, neandertalek duela 55.000 urte inguru hartu zituzten bi bizileku horiek.
Egileek ohartarazi dutenez, lan horretarako erabilitako laginaren tamaina txikia da, eta baliteke Neandertalgo biztanleria osoaren gizarte-bizitzaren adierazgarri ez izatea. Hori dela eta, etorkizuneko ikerketek beste komunitateetako pertsona gehiago bildu beharko dituzte, "gure hurbileko lehengusuen" gizartearen inguruan argi gehiago emateko.
Ikertzaileek, tartean azken Medikuntzako Nobel saridunak, Svante Pääbok, 17 hondakin neandertalen DNA berreskuratzea lortu zuten, ikerketa bakar batean inoiz sekuentziatu den kopuru handiena, Alemaniako zentroak ohar batean azpimarratu duenez.
Konkretuki, 17 DNA hondakinak 13 norbanakorenak dira (11 Chagyrskaiakoak eta 2 Okladnikovekoak): 7 gizon eta 6 emakume, horietatik 8 heldu eta 5 haur eta nerabe.
Arrasto horien artean, aita batenak eta haren alaba nerabearenak zeuden. Egileek Nature aldizkarian azaldu dutenez, bigarren mailako ahaide bikote bat ere aurkitu zuten: gazte bat eta emakume heldu bat, lehengusina, izeba edo amona bat beharbada. Analisiaren arabera, batzuk garai berean bizi izan ziren.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.