DNAren analisiak Siberiako familia neandertal bat nolakoa zen erakutsi du
Chagyrskaia eta Okladnikov neandertalek (Siberia) basahuntzak, zaldiak, bisonteak eta haitzuloetako ibai-haranetatik migratzen zuten beste animalia batzuk ehizatzen zituzten. Gainera, harrizko tresnetarako lehengaiak biltzen zituzten leizeetatik dozenaka kilometrora.
Siberiako bi kobazulotako 13 gizabanakoren DNA analisiak neandertal familia baten, aita eta alaba nerabe baten eta bi ahaideren argazki bat eta euren gizarte-antolamenduaren lehenengo zertzeladak eman ditu.
Max Planck Antropologia Ebolutiboko Institutuko ikertzaileen gidaritzapean, Chagyrskaia eta Okladnikov kobazuloetako neandertalen aztarnak aztertu dituzte, Denisova leize-zulotik 100 kilometro baino gutxiagora. Emaitzen arabera, neandertalek duela 55.000 urte inguru hartu zituzten bi bizileku horiek.
Egileek ohartarazi dutenez, lan horretarako erabilitako laginaren tamaina txikia da, eta baliteke Neandertalgo biztanleria osoaren gizarte-bizitzaren adierazgarri ez izatea. Hori dela eta, etorkizuneko ikerketek beste komunitateetako pertsona gehiago bildu beharko dituzte, "gure hurbileko lehengusuen" gizartearen inguruan argi gehiago emateko.
Ikertzaileek, tartean azken Medikuntzako Nobel saridunak, Svante Pääbok, 17 hondakin neandertalen DNA berreskuratzea lortu zuten, ikerketa bakar batean inoiz sekuentziatu den kopuru handiena, Alemaniako zentroak ohar batean azpimarratu duenez.
Konkretuki, 17 DNA hondakinak 13 norbanakorenak dira (11 Chagyrskaiakoak eta 2 Okladnikovekoak): 7 gizon eta 6 emakume, horietatik 8 heldu eta 5 haur eta nerabe.
Arrasto horien artean, aita batenak eta haren alaba nerabearenak zeuden. Egileek Nature aldizkarian azaldu dutenez, bigarren mailako ahaide bikote bat ere aurkitu zuten: gazte bat eta emakume heldu bat, lehengusina, izeba edo amona bat beharbada. Analisiaren arabera, batzuk garai berean bizi izan ziren.
Albiste gehiago gizartea
700 pisu turistiko kentzeko exijitu du Eusko Jaurlaritzak Airbnb plataformari
Uztailaren 1etik aurrera, etxebizitza turistikoen erregistro bakarra sartuko da indarrean. Javier Hurtadok ohartarazi duenez, nahitaezko erregistro-zenbakiak sartu ezean, jarduera etetera behartuz zigortu ahal izango dituzte.
Pertsona bat hil da Zuian izandako trafiko istripuan
Auto bat errepidetik atera eta irauli egin da N-622an. Gidaria ibilgailuaren barruan harrapatuta geratu da, eta bertan hil da.
Gizon bat atxilotu dute Portugaleteko taberna batean beste bati aizkoraz erasotzeagatik
Atzo 20:00etan gertatu zen erasoa. Biktimak zauriak ditu eskuetan eta bizkarrean.
Albiste izango dira: Saretzen txostena, PSNren krisia eta Errefuxiatuen Mundu Eguna
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Harrera zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Atzerritarrei buruzko Legearen Erregelamenduaren azken erreformak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.