Eskubide sozialen alde eta pobretzearen kontra, Hego Euskal Herriko hiriburuak hartu dituzte milaka lagunek
Milaka lagun kalera atera dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan aberastasunaren banaketa bidezkoa eskatzeko, langile klasearen "pobretzearen" aurrean. Pentsiodunen eta soldatapekoen erosahalmena berreskuratzea ere eskatu dute, baita hezkuntza, osasuna edo zaintza sistema bezalako zerbitzu publikoen hobekuntza ere,.
Pentsiodunen Mugimenduak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta osatzen duten beste 34 kolektibok deitu dituzte manifestazioak, tartean, ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek.
Eguerdian Gasteizen izan da hitzordua eta 17:30ean hasi dira Bilbo, Donostia eta Iruñeko martxak. "Pobretzearen aurrean, aberastasuna banatu", edo "Pobretzeari STOP! Bizi baldintza duinak eta prezioan kontrola" izan dira manifestazioetan ikusi diren askotariko leloetako batzuk.
Erakunde deitzaileek deitoratu egin dute egungo krisi sistemikoaren aurrean botere publikoen aukera "langile klasea pobretzea, zerbitzu publikoak murriztea, emakumeak zainketa lan ikusezin eta aitortu gabeak egitera kondenatzea" izatea, bai eta "planetako ekosistemak eta biodibertsitatea suntsitzea" ere "pertsona gutxi batzuek gero eta aberastasun gehiago biltzearen kontura".
Ildo horretan, manifestariek 1.400 euroko gutxieneko soldata eta 1.080 euroko gutxieneko pentsioak aldarrikatu dituzte, bai eta soldata eta pentsioetako arrakalak amaitzea, zaintza eta arreta zerbitzu soziosanitarioen sare publiko unibertsala bermatzea eta Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren murrizketak berehala amaitzea ere.
Eusko Jaurlaritzari eskatu diote "egin behar duena egiteko" pertsona guztiei bizitza duin bat ahalbidetuko dizkieten zerbitzu publikoak, pentsioak eta soldatak bermatzeko.
Manifestu batean, etxebizitzaren eta alokairuaren prezio "neurrigabeak" ere izan dituzte hizpide deitzaileek, gazte asko emantzipatu ezinik egotea dakartzatenak.
Era berean, "oligopolio energetikoaren" aurka egin dute, oinarrizko produktuen (energia eta elikagaiak) prezioak igotzea eragiten ari baita.
Bien bitartean, "Ibex 35eko enpresek etekinen errekorra" lortu dutela salatu dute. "2021ean irabaziak % 83 handitu dira 2019arekin alderatuta, eta enpresen iruzur fiskala handitu da", salatu dute.
Sindikatuen eskaerak
Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusiak kritikatu duenez, Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua "Europan fiskalitateaz hitz egiten ez duten bakarrenetakoak dira", eta aurrekontu "eskasak eta defendaezinak" aurkeztu dituzte. Hori dela eta, Iñigo Urkullu lehendakariari eta Maria Chivite Nafarroako presidenteari eskatu die "botere ekonomikoetatik urrundu eta jendearen alde jartzeko".
Garbiñe Aranburu LABeko koordinatzaile nagusiak ere enpresen onurak gehiago zergapetzeko erreforma fiskala errefusatzea kritikatu du, "pobrezia urtetik urtera areagotzen ari denean". Lakuntzak egin gisan, Aranburuk ere adierazi du "gobernuek eta alderdi sistemikoek" ez dutela "herritarren bizitza duina erdigunean jarriko duten politika publikoak bultzatzeko erabakirik edo borondaterik".
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.