Benedikto XVI.a, Vatikanoa garbitzea lortu ez zuen aita santua
Benedikto XVI.a 600 urtean zereginari uko egin zion lehen aita santua izan zen. Fisikoki eta psikologikoki nekatuta utzi zuen aitasantutza, Vatikanoa azken eskandaluek azaleratutako aginte-borroketatik garbitzeko indar nahikoa falta zitzaiolako.
Joseph Ratzinger (Bavaria, Alemania, 1927 – Vatikanoa 2022) Joan Paulo II.a hil eta gero izendatu zuten aita santu, 2005. urteko apirilaren 19an, XXI. mendeko lehen konklabean.
Aitasantutzara iritsi zenean, inkisidore eta ortodoxiaren zaintzaile ospea zuen. Izan ere, 23 urtez Fedearen Irakasbiderako Kongregazioaren (Inkisizio ohia) burua izan zen. Kargu horretan, zigor zorrotzak ezarri zizkien askapenaren teologia sustatzen zuten apaizei.
Dena dela, Benedikto XVI.ak jarrera adeitsua erakutsi zuen aita santu gisa, eta Vatikanoaren estoldak garbitzen saiatu zen, porrot egin bazuen ere. Ahalegin horren adibide, apaiz pederasten biktimei barkamena eskatu ziela (Joan Paulo II.a auzia ezkutatzen saiatu zen hainbat urtez), eta aita santu gazteago batek Vatikanoaren azpijokoak garbitzeko helburuz egin ziola uko zereginari.
Ratzingerren aitasantutza Vatileaks auzia (hainbat txosten sekretu ostu zituzten Vatikanoan) dela-eta ere gogoratuko du Historiak.
Hiru kardinalek auzia ikertu zuten, eta Vatikanoan sexu harremanak, agintea lortzeko borrokak eta iruzur fiskalak daudela azaleratu zuten.
La Repubblica egunkariaren arabera, aita santuak ikerketaren emaitzak ezagutu zituen egun berean erabaki zuen zereginari uko egitea, abenduaren 17an.
BIOGRAFÍA
Joseph Ratzinger Bavarian, Alemanian, jaio zen 1927. urteko apirilaren 16an.
1946tik 1951ra Filosofia eta Teologia ikasketak egin zituen Freisingeko eta Municheko unibertsitateetan.
Jarduera zientifiko biziarengatik, Alemaniako Gotzainen Biltzarrean eta Nazioarteko Batzorde Teologikoan kargu garrantzitsuak izan zituen.
Bonn, Munster, Tubingen eta Regensburg hirietako unibertsitateetako Teologia irakasle izan zen eta Vatikanoaren II.Kontzilioan Koloniako Frings kardinalaren laguntzailea izan zen.
1977. urtean, Municheko artzapezpiku izendatu zuen Pablo VI.ak, eta klaseak utzi behar izan zituen. Hilabete batzuk geroago, kardinal bilakatu zen. Joan Paulo I.a eta Joan Paulo II.a aita santuak izendatzeko kardinal batzarretan parte hartu zuen.
Lan intelektual handia egin zuen, bereziki 80ko eta 90eko hamarkadetan, hainbat liburu kaleratuta. Bere teoriek elizako aurreratuenen kritikak eragin zituzten, baina Joan Paulo II.a aita santuaren konfiantza irabazi zuen. Azken horrek Fedearen Irakasbiderako Kongregazioaren prefektu izendatu zuen, eta, geroago, Velletri-Segniko kardinal-artzapezpiku.
Doctor honoris causa izendatu dute zortzi aldiz, besteak beste, Nafarroako Unibertsitatean, 1998an.
2005eko apirilaren 19an, Joseph Ratzinger aukeratu zuten Eliza katolikoko buru izateko, Joan Paulo II.a ordezkatzeko, hain zuzen ere.
Laugarren bozketan, Konklabearen bigarren egunean, hautatu zuten aita santu. Birritan atera zen ke beltza tximiniatik, eta azkenean, 17:50ean, ke zuria ikusi zuten San Petri plazan bildutakoek.
Izendapenak kritika ugari eragin zituen, profil neokontserbadorea zuelakoan. Vatikanoaren II. Kontzilioaren aurretik Elizak zuen doktrina eta antolakuntzara bueltatu nahi izatea egotzi zioten. Batzuek iragarri zutenez, hainbat gaiekiko Elizaren jarrerak muturrera eramango zituen, besteak beste, abortuaren, homosexualitatearen, eutanasiaren eta antisorgailuen inguruan.
Kargua hartu eta hurrengo egunean lehen polemikari aurre egin behar izan zion; izan ere, Armadaren III. Reich-an parte hartu zuen. Aita santuaren "iragan naziak" hautsak harrotu zituen eta Ratzingerrek berak bere biografian esan zuen "bere belaunaldian ohikoa zela".
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 herrialdetako 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak kudeatzen du zentroa. Plataformak salatu du Atzerritarrei buruzko Araudiaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak “zigortzen” dituela. Euskadin, 3.633 pertsonak eskatu dute nazioarteko babesa 2025ean.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.