Gaixotasun arraroen 11.000 kasu baino gehiago atzeman dituzte EAEn eta Nafarroan
Euskal Osasun Zerbitzuak eta Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak gaixotasun arraroen 11.000 kasu baino gehiago zenbatu dituzte Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) eta Nafarroan, kaleratutako azken datuen arabera.
Gaur da Gaixotasun Arraroen Nazioarteko Eguna. Oso kasu gutxi daudenez (biztanleen % 7ri eragiten diete), gizartearen zati handi batentzat oharkabean pasatzen dira eritasunok, eta otsailaren 28a baliatzen da kontzientzia handitzeko. Munduko Osasun Erakundearen arabera, 10.000 biztanleko bost pertsonak baino gutxiagok pairatzen dituzten gaitzak jotzen dira gaixotasun arrarotzat. Europar Batasunean, 30 milioi pertsonak dute eritasun arrarotzat jotzen den gaitzen bat. Batez beste, lau urte behar izaten ditu gaixoak diagnostiko bat lortzeko.
EAEko Gaixotasun Arraroen Erregistroaren arabera (RER-GAE, 2015etik 2021eko abendura arteko datuak), Osakidetzak 9.005 kasu ditu identifikatuta, 8.914 gaixoren artean. Guztira, 1.000 gaitz arraro atzeman ditu. Osasun Ministerioak gutxienez 22 gaixotasun mota erregistratzeko agindua eman zuen, baina EAEk atzemandako guztiak erregistratzen ditu. Dena dela, prebalentzia oso ezberdina da: 444 gaixotasunetan kasu bakarra atzeman dute.
Grafikoa: EITB Media
EAEn, 10.000 biztanleko 36koa da erregistro tasa. Araban eta Bizkaian, hortik apur bat behera dago (34 kasu), eta Gipuzkoan, aldiz, gorago (38).
Gaitz arraro bat duten gaixoen % 16k 15 urte baino gutxiago dituzte (adin pediatrikoa). Sexuaren arabera, tasa antzekoa da (% 50,1 emakumezkoak dira eta % 49,9 gizonezkoak). Halaber, desberdintasun handiak ikus daitezke gaixotasun jakin batzuek sexuaren arabera duten intzidentziari dagokionez. Andrazkoen artean, behazun-kolangitisa eta hepatitis autoimmune primarioa daude ohikoenen artean, eta gizonezkoen artean, A hemofilia eta X hauskorraren sindromea.
Nafarroan, Gaixotasun Arraroen Biztanleria Erregistroak (RERNA, 2013tik) 2.300 kasu eta 73 gaixotasun mota ditu identifikatuta. Osasunbideak ez ditu datuak xehe ematen, adinaren edota sexuaren arabera sailkatuta.
Grafikoa: EITB Media
Gaixotasun arraro ohikoenak
Euskal Autonomia Erkidegoan, gaixotasun neurologiko arraroak eta enbriogenesian zehar izandako garapen-akats arraroak dira kasu gehien dituzten kategoriak. Esan bezala, gizonen artean hauek dira sarrien ematen diren gaixotasunak: Steinerten distrofia miotonikoa (191 kasu), 1. motako neurofibromatosia (166), erretinosi pigmentarioa (154) eta biriketako fibrosi idiopatikoa (151); emakumeen artean, bestalde, honakoak: behazun-kolangitis primarioa (210 kasu), Steinerten distrofia miotonikoa (193), 1. motako neurofibromatosia (190) eta erretinosi pigmentarioa (183).
Nafarroan, honakoak ageri dira: Steinerten distrofia miotonikoa (329 kasu), Alboko Esklerosi Amiotrofikoa (284), A hemofilia (72), Huntingtonen gaixotasuna (62) edota Rendu-Oslerren gaixotasuna (55). Kontrara, aipagarria da Gaucherren gaixotasunaren kasu bakar bat ere ez dagoela Foru Erkidegoan (Espainiako Estatuan badaude kasuak).
Zure interesekoa izan daiteke
Ikusmin handia EITBren Bilboko egoitzan, Olentzero eta Mari Domingi agurtzeko eta azken gutunak emateko
Haurren gutunak jasotzen eta haiekin argazkiak egiten izan dira biak ostiral arratsaldean, Bilboko kaleetan zehar egingo duten kalejiraren aurretik. Abenduaren 23an izango da hori, eta zuzenean jarraitu ahal izango da streaming bidez eitb.eus-en, 18:30etik aurrera, Anabel Arrizaren eta Aritz Mendiolaren kontakizunarekin. Emanaldia asteazken arratsaldean emitituko da ETB1en.
Migrazioa delinkuentziarekin eta zerbitzu-abusuarekin lotzen dutenen kopurua jaitsi da
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak egindako azterlan baten arabera, euskal herritarren % 10ek baino gutxiagok aipatzen du immigrazioa herrialdeko arazo nagusietako gisa, eta % 2,7k baino ez dio modu pertsonalean eragiten diola.
Gipuzkoako Auzitegiak absolbitu egin ditu haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu zituzten gurasoak
Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak absolbitu egin ditu gurasoak, haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu ostean; ondorioztatu du ezin izan dela frogatu, neskatoaren lesioek jatorri traumatikoa zutenik edo kolpe baten ondorio zirenik.
3I/ATLAS kometa Lurrera ahalik eta gehien hurbildu da, eta ezustekorik gabe urruntzen ari da
Zientzialari errusiarrek baztertu egin dituzte, berriro ere, estralurtarren ustezko ontzi bat zela zioten teoriak.
Lau gaztetik batek frankismoari buruzko pertzepzio positiboa du
Egonkortasun ekonomikoa eta gizarte-ongizatea ekarri zituela iritzi diote, azken Deustobarometro Sozialaren arabera. Etxebizitza eskuratzea da euskal gizartearen arazo Nagusia.
Guardia Zibilak erietxera eraman ditu Beloradotik joandakoekin Urduñan bizi ziren mojetako bost, osasun-baldintza kaxkarretan zeudelakoan
Ostegun honetan Santa Klarako monastegitik 87 eta 101 urte arteko bost moja atera dituzte eta Basurtuko erietxera eraman dituzte azterketa egitera, epailearen aginduz. Guardia Zibilak jakitera eman duenez, emakumeak osasun-baldintza txarretan bizi zirela egiaztatu ahala izan dute. Adierazpen horiek gezurtatzeko helburuz, etxeko mojetako batek sareetan zabaldu ditu eraikin barruko irudiak.
Fiskalak erretiratu egin ditu Zestoako akusatu nagusiaren aurkako akusazio guztiak, eta gainerako bostentzat isuna eskatu du
Salatzailearen bikotekide ohiaren deklarazioa entzun ostean, fiskalak frogatutzat jo du gizonarekiko beldur gaindiezina izan zuela eta zigor eskaerak aldatu ditu. Absoluzioa eskatu du akusatu nagusiarentzat eta gainerakoentzat, berriz, espetxe zigorra beharrean isunak eskatu ditu hertsatze delituagatik.
Moto gidari bat zauritu da Donostian, GI-20an hainbat ibilgailuren artean izandako istripuan
08:00ak aurretik izan da ezbeharra eta errepidea itxita gelditu da momentuan, auto ilara luzeak eraginez. Geroxeago zabaldu ahal izan dute erreietako bat.
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.