Aurrekaririk gabeko muturreko beroak eta lehorte orokorrak markatu zuten Europako klima 2022an
Mundu osoan, azken zortzi urteak beroenak izan dira erregistroak daudenetik. Copernicuseko Klima Aldaketaren Zerbitzuak gaur argitaratu duen Europako Klimaren Egoerari buruzko urteroko txostenaren arabera, munduko karbono dioxidoaren eta metanoaren urteko batez besteko kontzentrazioak satelite bidez inoiz neurtu diren mailarik altuenetara iritsi ziren iaz.
Txostenak ondorioztatzen duenez, gainera, Europak udarik beroena izan zuen erregistroak daudenetik, eta muturreko hainbat fenomenok larriagotu egin zuten, hala nola bero bolada gogorrek, lehorteek eta baso sute handiek. Europako kontinenteko tenperaturak munduko batez besteko tenperaturen bikoitza igotzen ari dira, besteetan baino azkarrago.
Tenperaturak Europan: errekorrak eta eragina osasunean
Tenperaturaren igoera adierazle klimatiko garrantzitsua da, eta agerian uzten du klima-aldaketa Europan. Datuek erakusten dutenez, azken bost urteotan Europako batez besteko tenperatura industriaurreko arokoa (1850-1900) baino 2,2 ºC altuagoa izan da; hala, 2022a Kontinente Zaharreko bigarren urterik beroena izan zen.
Gainera, iazko uda Europan inoiz izan den beroena izan zen, batezbestekoa baino 1,4 °C beroagoa. Txostenak ohartarazi duenez, udaberriaren eta udaren amaierako muturreko beroak baldintza arriskutsuak eragin zituen gizakien osasunerako, eta, udako hilabeteetako bero boladen ondorioz, Europako hegoaldean "estres termiko oso gogorra" izan zuten egunen kopuruaren marka hautsi zen.
Lehortea: euririk eta elurrik eza
Europan 2022an izan zen gertaera klimatiko esanguratsuenetako bat lehorte orokortua izan zen. 2021-2022ko neguan, Europako zati handi batek ohikoa baino elur egun gutxiago izan zituen; eremu askotan, 30 egun gutxiago.
Udaberrian, prezipitazioak batezbestekotik beherakoak izan ziren kontinentearen zati handi batean, eta maiatzean prezipitaziorik txikienak erregistratu ziren hilabete horretarako erregistroak daudenetik. Uda osoan zehar izan ziren prezipitazio urriek, aparteko bero boladekin batera, lehorte orokor eta luzea eragin zuten, eta hainbat sektoreri eragin zien, hala nola nekazaritzari, ibaiko garraioari eta energiari.
Ezohiko tenperaturak Artikoan
Artikoan aldaketa zorrotzak izaten ari dira. Artikoko tenperaturak planetako gainerako leku gehienetan baino askoz azkarrago egin du gora. 2022a Artikoan erregistraturiko seigarren urterik beroena izan zen, eta laugarren urterik beroena izan zen Artikoko eremu lehorretan.
Albiste gehiago gizartea
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.