50 urtetik beherakoen artean minbizi kasuak ia % 80 hazi dira hiru hamarkadatan
50 urtetik beherakoen artean minbizi kasuak % 79,1 hazi dira 1990 eta 2019 artean mundu osoan, eta gaitz horrek eragindako heriotza kopuruak % 27,7 egin du gora tarte horretan. Minbizi motei erreparatuta, bularrekoa eta kolonekoa igo dira gehien.
BMJ Oncology atariak gaur publikatu duen ikerketa baten emaitzak dira horiek. Txinako Zhejiang unibertsitateak koordinatu du lana, eta Ameriketako Estatu Batuetako, Erresuma Batuko eta Suediako adituek ere hartu dute parte bertan. 2019ko Munduko Heriotzen Txostena hartu dute oinarritzat.
Adituek onartzen dutenez, faktore genetikoak eragina du minbizi kasuen gorakadan, baina askoz ere gehiago bizimoduak. Hala, arrazoi nagusien artean, elikadura desegokia (haragi gorri, gatz eta azukre gehiegi eta fruta eta esne gutxiegi, besteak beste) edota alkoholaren eta tabakoaren gehiegizko kontsumoa aipatu dituzte. Ariketa fisiko gutxi egiteak eta sedentarismoak ere badute eragina minbizi kasuen gorakada horretan.
50 urtetik beherakoen artean, ia 2 milioi minbizi kasu atzeman ziren 2019an mundu osoan. Bularrekoaren eta kolonekoaren ondoren, biriketako, urdaileko eta hesteetako minbiziak dira heriotza gehien eragiten dutenak.
Era berean, ikerketan parte hartu duten adituen ustez, joerak goranzkoa izaten jarraituko du, eta 2030ean minbizi kasuak % 31 eta heriotzak % 21 haziko direla iragarri dute.
Albiste gehiago gizartea
Karabela portugesa gorabeherak eragiten ari da Euskal Herriko hondartzetan
Donostiako Zurriolan eta Kontxan, eta Bizkaian Bakioko hondartzan atzeman dituzte. Itsas korronteen eta haizearen ondorioz iritsi ohi dira bizidun horiek itsasertzera, eta zenbaitetan horien ziztadak arriskutsuak izan daitezke.
Albiste izango dira: Andre Maria Zuriaren jaiak, abisu horia beroagatik eta enpleguari buruzko datuak
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.