Inoiz ikusitako zulo beltz zaharrena atzeman dute, James Webb teleskopioaren bitartez
Ikerketa talde batek inoiz ikusitako zulo beltz zaharrena aurkitu du, NASAren, Europako espazio agentziaren (ESA) eta Kanadako agentziaren (CSA) James Webb teleskopioari esker.
Zulo beltza unibertsoaren hastapenetakoa da, Big Bangetik 400 milioi urtera, hau da, duela 13.000 milioi urtekoa da. Bere galaxia "irensten" ari da, desagerrarazi arte.
Nature aldizkarian argitaratu dute artikulua. Roberto Maiolino egile nagusiaren arabera, emaitzak "aurrerapauso handia" dira. Zulo beltz masibo hori hain goiztiarra izateak zulo beltzak nola sortzen eta hazten diren jakiteko lagunduko die ikertzaileei.
Astronomoek uste dute Esne Bidea bezalako galaxien erdian dauden zulo beltz supermasiboak egungo tamainaraino hazi zirela milaka milioi urtetan zehar. Baina aurkitutako zulo beltzaren tamainak iradokitzen du beste modu batzuez sor litezkeela: agian tamaina handian jaio ziren, edo, bestela, materia uste zena baino erritmo handiagoan jan dezakete.
Izan ere, orain arte ezagutzen zen erritmoan haziko balitz, detektatu berri den zulo beltzak mila milioi urte inguru beharko lituzke behatutako tamaina lortu arte. Baina unibertsoa askoz gazteagoa zen jaso duten irudian.
Maiolinok azaldu duenez, teleskopioaren sentsibilitatearen ondorioz, zulo beltz zaharragoak ikusi ahal izango dira.
Zure interesekoa izan daiteke
Zarauzko AP-8ko sarrera bost gauez itxiko dute, ordainlekuetan lanak egiteko
Mozketak hurrengo astelehenetik ostiralera egingo dira, 22:00etatik 06:00etara.
Ertzaintzak dagoeneko identifikatu eta salatu du Zumarragan kontrol batetik ihes egin duen gidaria
Ikerketak lehen emaitzak eman ditu, agenteek 48 urteko gizonezkoa identifikatzea lortu baitute. Dena den, ez dute oraindik aurkitu, ezta atxilotu ere.
Hegoaldeko haizearekin eta 20 gradu inguruko tenperaturekin hasiko da astea
Asteazkenera arte, behintzat, ez da aldaketa handirik espero. Eguzkia eta udaberriko tenperatutak izango dira jaun eta jabe Euskal Herri osoan.
Zerbitzua etengo dute Bizkaia Zubian astelehenetik hilaren 22ra, ontziaren kableak aldatzeko
Zerbitzuak funtzionatzen ez duen bitartean, itsasadarra zeharkatzen duen txalupa-zerbitzua indartu egingo da, eta bi ontzi aldi berean ibiliko dira 06:00etatik 22:00etara, astelehenetik ostiralera.
"Niño Juan" askatu dute, ostiralean Madrilen bahitu ostean
Juan Maria Gordillo Plaza bizirik agertu da Madrilen, jipoia jaso izanaren zantzuak zituela.
Gizon bat atxilotu dute Sarrigurenen bere bikotekidearen alabari sexu-erasoa egitea egotzita
Eguesibarreko Udaltzaingoak atxilotu du ustezko erasotzailea.
"Niño Juan" bahitu dute Madrilen, 10 ertzain zauritu zituen lapur talde baten burua
Poliziaren esanetan, kontu-garbitze bat medio bahitu dute "Niño Juan", nahiz eta ez duten baztertu beste arrazoi batzuk ere egotea. Iaz, Garbera merkataritza-gunean lapur talde batek egindako lapurretaren buru izan zen bera.
Eguzkilorea, gure etxeetatik espiritu eta izaki gaiztoak usatzen dituen lorea
Eguzkiloreak sinbologiaz beterik daude Euskal Herrian, eta askoren etxe atarian egon ohi dira. Eguzkiloreak babestuta daude eta, horregatik, ezin ditugu mendietatik hartu. Debekuaren aurrean, badira eguzkiloreak ekoizten eta saltzen dituztenak. Erraz eta modu seguruan eskuratu dezakegu babesaren sinbolo bilakatu den lore hau.
Milaka pertsona joan dira hilerrietara, Santu Guztien Eguna dela eta
Bilboko hilerriaren ordutegia luzatu dute, eta Donostian eta Gasteizen autobus-zerbitzuak indartu dituzte. Iruñean aurten ez dute San Jose hilerrirako sarbidea itxi.
Gizon bat atxilotu dute Gasteizen, auto batzuen artean pixa egiten ari zen neska adingabe bat mugikorrarekin grabatzeagatik
32 urteko gizona hainbat pertsonak atxiki dute Ertzaintza iritsi arte. Komisariako eginbideen ostean, atxilotua aske utzi dute, epailearen aurrean agertzeko zain.