Beroarekin lotutako heriotza kopurua % 30 hazi da azken bi hamarkadetan, Europan
Europa da azkarren berotzen ari den kontinentea, mundu mailako batez bestekoaren abiadura bikoitzean, eta 2023an muturreko estres termikoko egun kopuruaren errekorra gainditu zen, Nazio Batuen Erakundeak eta Copernicusek zabaldu duten azken txostenean agertzen denez. Bertan aipatzen da beroarekin lotutako heriotza kopurua % 30 hazi dela Europan azken bi hamarkadetan.
"Milioika pertsona egon ziren muturreko gertakari klimatikoen eraginpean" Europan, bero olatuetatik hasita uholdeetara, azpimarratu du Europako klimaren egoerari buruzko txostenak, Copernicus Europar Batasuneko eta Munduko Meteorologia Erakundeko klimari buruzko zerbitzuak, NBEren mende dagoenak.
"Europan sekula ikusitako sute handiena gertatu zen (abuztuan Grezian), urte hezeenetako bat izan zen, itsasoko bero olatu larrienetako bat izan zen, eta uholde suntsitzaile zabalak", laburtu du Carlo Buontempo Copernicusen zuzendariak.
Estres termikoa, klimak gizakien osasunean eragina izan dezakeen arriskua neurtzen duena, "muturrekoa" da 46 ºC-tik gorako tenperaturak daudenean, eta iaz dozena bat aldiz gertatu zen Europan, Espainiako hego-ekialdean, Frantzia hego-ekialdean, Italia hegoaldean, Grezian eta Turkia mendebaldean.
Asko ugaritu ziren, era berean, estres termiko oso gogorreko egunak ere (38 eta 46 ºC artean), eta Copernicusek azpimarratu du Espainiako hegoaldean izan zirela gehien (80 baino gehiago).
Hilkortasuna
Txostenak gogorarazi du beroarekin lotutako heriotza kopurua % 30 inguru hazi dela azken 20 urteetan Europan. Ez dago 2023ko datu zehatzik, baina ikerketa batzuen arabera, iazko udako bero olatuek 60.000 pertsona baino gehiago hil zituzten.
Ekaitzen ondorioz 63 pertsona hil ziren, 44 uholdeengatik, eta beste hainbeste baso suteetan.
2023ko uda izan zen Europan sekula izan den beroenetakoa, erregistroak daudenetik (datu base batzuk diote beroena izan zela, beste batzuk bigarren beroena), eta inoizko hiru urte beroenak hamarkada honetan izan dira.
"Batez besteko tenperatura batez bestekoa baino beroagoa izan zen hamabi hilabeteetako hamaikatan, tartean inoizko irailik beroenarekin", azpimarratu dute txostenean.
Energia trantsizioa
"Txostenean agertzen diren datuak oso kezkagarriak dira, baina aztertzeak berebiziko garrantzia du energia alternatiboetarako trantsizioa gauzatzeko, negutegi efektuko gasak murrizteko eta 2050 ingururako lehenengo kontinente neutral izateko karbonoari dagokionez", goraipatu du Mauro Facchini Europako Batzordeko Lurra Behatzeko Unitateko buruak.
Arlo horretan, txostenak baikortasunerako zenbakiak jasotzen ditu, 2023an inoiz baino energia berriztagarri gehiago sortu baitzen (% 43), aurreko urtean baino % 7 gehiago, tartean ekaitzei eta euriteei esker energia hidroelektriko eta hidrauliko gehiago sortu ahal izan zelako.
Bigarren urtez jarraian, gainera, Eruopan energia gehiago sortu zen iturri berriztagarriekin erregai fosilekin baino.
Albiste gehiago gizartea
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.
Auroroek Gasteizko Alde Zaharrean barrena abestu dute, Andre Maria Zuriaren jaietarako deia eginez
Igande honetan izandako Arrosarioaren Prozesioak milaka gasteiztar bildu ditu, Andre Maria Zuriaren horma-hobiaren aurrean hasita eta San Migel elizan egindako meza batekin bukatuta.