Irango programa nuklearrari buruzko akordioaren gakoak
Akordio historikoa adostu dute gaur Iranek eta munduko sei potentzia handiek. Horrela, programa nuklearraren inguruan izan duten 13 urteko tirabirari amaiera eman diote.
25 urtera arteko programa nuklearra nabarmen mugatzen du itunak. Trukean nazioarteko zigorrak kenduko dizkiote Teherani. Akordioak 100 orrialde baino gehiago ditu eta NBEko Segurtasun Kontseiluaren babesa jaso ondoren indarrean sartuko da.
Akordioaren funtsezko puntuak:
URANIOA ABERASTEKO MUGAK
- Datozen 15 urteetan uranioa % 3,67ren gainetik ez aberasteko konpromisoa hartu du Iranek.
- Zentrifugagailuen kopurua bi heren murrizteko konpromisoa hartu du Iranek. 19.000 zentrifugagailu izatetik 6.104 izatera pasako da, horietatik 5.060k bakarrik uranioa aberastuko dute datozen 10 urteetan. Era berean, datozen 15 urteetan uranio erreserbak murriztuko ditu Teheranek, 12.000 kilo izatetik 300 kilo izatera pasako da. Bestalde, uranioa aberasteko instalazio berririk ez du eraikiko denbora tarte horretan.
- Fordoko lantegia aldatuko du Iranek, datozen 15 urteetan uraniorik ez aberasteko bertan. Natanzgo lantegian soilik uranioa aberasteko aukera izango du erregimenak.
ARMEN BLOKEOA
- Beste bost urtez armak esportatzeko eta inportatzeko debekua izango du Iranek. Bien bitartean, misil balistikoen programarako osagaien blokeoa beste zortzi urtez luzatuko da.
ZIGORRAK ARINTZEA
- Konpromisoak betetzen baldin baditu, nazioarteko zigorrak arinduko dizkiote Teherani, Irango ekonomia zigortzen ari baitira.
GARDENTASUN NEURRIAK
- Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziak Irango instalazio nuklear guztietan sartzeko baimena izango du.
- Arma Nuklearrak Ez Ugaltzeko Ituna aplikatzeko konpromisoa hartu du Teheranek. Horrela, NBEko ikuskatzaileek informazio gehiago eta askatasun handiagoa izango dute Iranen.
ARAKEKO ERREAKTOREAREN BIRMOLDAKETA
- Arakeko ikerketa erreaktorea birmoldatzea eta birdiseinatzea adostu du Iranek, arma nuklearrak hornitzeko plutoniorik ez ekoizteko.
Albiste gehiago mundua
Segurtasun Kontseiluko Europako herrialdeek Gaza okupatzeko plana alde batera uzteko eskatu diote Israeli
Bahituentzat arriskutsua dela ohartarazi dute Erresuma Batuak, Frantziak, Danimarkak, Greziak eta Esloveniak, eta Gazako egoera humanitarioak okerrera egingo lukeela azpimarratu dute.
Gaza Hiriaren aurkako erasoaldia erdialdeko kostaldeko desplazatuen eremuetara zabaldu du Netanyahuk
"Gerra honen amaiera azkartzeko modurik onena da", adierazi du Israelgo lehen ministroak. Gainera, Gazan goseterik ez dagoela eta guztia "distortsio kanpaina bat" dela esan du.
Chikungunya agerraldia Txinan: 7.000 kasutik gora hego-ekialdean
Chikungunya kasuek gora egin dute nabarmen Txinan, eta 7.000 baino gehiago dira jada. Agintariek berehala hartu dituzte neurriak, eta Foshan hiria fumigatu dute. Covid-19aren pandemia garaia ekarri dute gogora.
Gutxienez 200 pertsona atxilotu dituzte Londresen, Palestine Action taldearen aldeko manifestazio batean
Palestine Action taldea legez "erakunde terrorista" gisa sailkatuta dago Erresuma Batuan uztailetik, bertako aireko armadaren base militar batean bi hegazkin bandalizatu ondoren.
Nagasakik minutu bateko isilunearekin gogoratu ditu bonba atomikoaren biktimak, 80 urte geroago
Minutu bateko isilunea egin dute Nagasakin, AEBk bonba nuklearra jaurti zuenetik 80 urte bete direla gogora ekartzeko. 74.000 hildako utzi zituen, Hiroshiman 140.000 pertsona hil eta hiru egunera. Agintari nipondarrek eta bizirik atera zirenek izugarrikerietatik ikasteko eta 1945eko abuztuaren 9ko oroitzapen tragikoa gogoan izateko eskatu dute.
Kiev aintzat izan gabe hartutako erabakiak jaiotzerako "hilda" daudela esan du Zelenskik
Trumpek eta Putinek Ukrainako gerraren amaierari buruz hitz egiteko iragarritako goi-bileran egotea eskatu du Zelenskik, baita Europaren parte-hartzea ere.
Trump eta Putin abuztuaren 15ean bilduko dira, Alaskan, Ukrainako gerrari buruz hitz egiteko
Oraindik ez dago argi Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteak ordezkaritzarik izango ote duen akordio bat lortzen saiatzeko hitzordu honetan. Datozen orduetan xehetasun gehiago emango dituztela iradoki du AEBko presidenteak.
Mendi bat erditik moztu dute Txinan 600 metroko altueran dagoen autobide bat eraikitzeko
Guizhou probintzian, ingeniariek mendia zatitu dute autobide moderno bat eraikitzeko. Lehergaiak eta zulatzeko teknika aurreratuak erabili dituzte korridore zabal bat sortzeko.
Alemaniak iragarri du Israel helmuga duen arma esportazioen zati bat eten egingo duela "oraingoz"
Aurrekaririk gabeko erabakia da Alemanian. Bestalde, Herbehereetan atzera bota dituzte ontzi militarren piezak Israelera esportatzeko hiru lizentzia, eta Norvegiak esan du Israelgo inbertsioetan egingo dituzten aldaketak iragarriko dituztela datorren astean.
Hamasek Israeli ohartarazi dio erasoaldia hedatzeak bahituak "sakrifikatzea" esan nahi duela
Israelgo kabineteak Gazako Zerrendan bere erasoaldi militarra zabaltzea erabaki ostean iritsi da talde islamistaren komunikatua. Hamasek ohartarazi duenez, "zibilen aurkako krimen basatiagatik duen erantzukizun legala saihesteko ahalegin zakarra da".