Erdogan garaile erreferendumean, alde oso txikiarekin
Recep Tayyip Erdogan Turkiako presidenteak bultzatutako sistema presidentzialistaren aldeko joera garaile atera da igande honetan Turkian egin den erreferendumean. Horrela, botoen % 100 zenbatuta daudenean, baietzak % 51,2ko babesa eskuratu du, ezetzak berriz, % 48,8.
Baiezko bozak batez ere Anatoliako penintsulako barnealdean gailendu dira; aitzitik, kontrako botoak nagusi izan dira Mediterraneoko kostaldean eta kurduak nagusi diren Turkiako hego-ekialdean.
Aitzitik, Turkiako hiriburu nagusietan (Istanbul, Ankara eta Esmirna) ezetza gailendu da. Horrenbestez, Istanbulen, Turkiako hiri populatuenean (14,8 milioi biztanle), ezetzak % 51,22 eskuratu du; Ankaran, % 50, 97; eta Esmirnan, % 68,75.
Oposizioa, kexu
Oposizioan dagoen eta Konstituzioaren erreformaren aurkako kanpaina egin duen Herriaren Alderdi Errepublikanoa (CHP) alderdiak zalantzan jarri du erreferendumeko bozen kontaketa, eta bozen ia % 60 berriro zenbatzeko eskatuko duela aurreratu du.
Hartara, Erdal Aksünger CHP alderdiko presidenteordeetako batek kazetariei esan dienez, bere alderdiak botoen % 37tik % 60era inpugnatuko ditu. BEre aburuz, "manipulazio handia" egon da. "Goizetik ikusi dugu gutxi gorabehera 2,5 milioi botok arazoak eman zitzaketela", baieztatu du Aksüngerrek (baietzak 1,3 milioi botoren aldearekin irabazi du).
Alabaina, oposizioaren ardura handiena Hauteskundeen Biltzar Gorenak (YSK) egunaren bukaeran argitaratu duen oharra da. Izan ere, ohar horretan dioenez, onartu egingo ditu zigilu ofiziala ez duten botoak, baldin eta ez den frogatzen iruzurrezkoak direla. "Diotenez, balekoak dira zigilu ofizialik gabeko botoak eta gutun-azalak. Hori ez da legezkoa. Horrek esan nahi botoak ekar daitezkeela kanpotik", adierazi du Bülent Tezcan CHP alderdiko beste presidenteordeetako batek.
Hauteskundeen Biltzar Gorenak (YSK) ontzat eman du bozketa
Sadi Güven Turkiako Hauteskundeen Biltzar Gorenaren presidenteak ontzat eman du baietzaren garaipena. Guvenek baieztatu egin du biltzarrak behar den bezala zigilatuta ez dauden botoak onartzea erabaki duela. Oposizioak leporatu dionez, erabaki horrek "partida hasi ostean arauak aldatzea dakar", baina mota horretako bozak onartzen diren lehen aldia ez dela ihardetsiz defendatu du bere burua.
Guvenen esanetan, guztira 56.147.506 boto eman dira erreferendumean; horietatik, 24.763.516k baietza babestu dute; aldiz, 23.511.155 ezetzaren alde azaldu dira.
"Oraindik behin betikoak ez diren emaitza horien arabera, 1.252.361 botokoa da baietzaren eta ezetzaren aldea. Inpugnazioak aurkezteko epealdia kontuan hartu ostean, behin betiko emaitzak 11-12 egun barru jakinaraziko dira", azaldu du Guvenek.
Erdogan
Bere aldetik Erdoganek igande honetan onartutako erreforma konstituzionalaren balio historikoa aldarrikatu du. Horrez gain, aldaketaren izaera zibila nabarmendu du, aurreko mendean izandako estatu kolpeekin alderatuta. "Turkiak, bere historian lehen aldiz, garrantzizko aldaketa bat legebiltzarrean eta herrian erabaki du. Errepublikaren historian lehen aldiz politika zibilaren bitartez aldatuko dugu gure gobernu sistema. Horregatik da hain garrantzitsua", adierazi du Erdoganek.
Zertan datza erreforma?
Erreforma konstituzionalak planteatzen duen aldaketa nagusia lehen ministroaren figura kentzea da sistema presidentzialista bat ezartzeko. Sistema berri horretan, presidentea Estatuaren zein Gobernuaren burua izango da aldi berean. Horrez gain, Erdoganek 2029ra arte gobernatzeko aukera izango du; izan ere, Konstituzio berria ez litzateke 2019ra arte aplikatuko eta, horrenbestez, bi agintaldirako aukera izango luke.
Zure interesekoa izan daiteke
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.