Trumpek zergatik egiten dio entzungor nazioarteari Golanen auzian?
Golango gainak, Siria, Libano, Israel eta Jordania artean daudenak, leku pribilegiatua dira, eta garrantzia estrategiko handia dute eskualdean. Donald Trump AEBetako presidenteak, baina, esan du Israelen jabetza aitortuko duela Siriak 1967tik bere esku duen zatian.
Israelek lurraldearen bi heren ditu kontrolpean Sei Eguneko Gerratetik, eta gainerakoa Siriako Gobernuaren esku egon da 2011n herrialdean gerra piztu zen arte. Ordutik eskuz aldatu dute Bashar al Asaden aurkako taldeek eta Gobernuko indarrek.
Nazioarteak ez dio Israeli ematen lurralde zati horren jabetza, nahiz eta 1981etik aldebakarrez, nazioartearen aitortzarik gabe, erabaki zuen berea zela. Gainera, goi-lautada Siriarena dela esaten dute nazioarteko erakundeek.
1974tik Nazio Batuen Erakundea arduratzen da mugako 266 kilometroko koadroko eremuaren segurtasunaz, Siria eta Israel artean, Lerro Purpura izeneko armagabetze itunak hala aginduta.
NBEren Segurtasun Kontseiluaren 242 eta 497 ebazpenak argiak dira eremu horrekiko, baina Trumpek hankaz gora jarri zuen atzo Twitterren zabaldu zuen mezuarekin.
Gainera, Washingtongo administrazioek ere kontrako jarrera izan dute orain arte, hau da, NBEren ebazpenen alde agertu izan dira.
Biztanleria
Gaur egun lau herri arabiar daude okupaziopean dagoen Golanen zatian: Majdel Shams, Ein Qiniyye, Masade eta Buqata. Guztira 27.000 siriar bizi dira bertan, gehienak drusoak.
Horiekin batera 30 bat asentamendu judu daude, gerraren ostean altxatzen hasi zirenak, eta 20.000 israeldar daude guztira, gehienak nekazaritzatik bizi direnak.
Garrantzia estrategikoa
Golango gainek garrantzia estrategiko handia dute lau herrialderen lur eremu zabala ikusteko aukera ematen dutelako (Damasco ikus daiteke 60 kilometro iparraldera), baina ur baliabideengatik ere garrantzitsua da.
Eskualde horretan inguruan baino euri gehiago egiten du, eremu bolkaniko emankorra du, eta neguan zuritzen diren mendiek ibaiak eta lur azpiko kobak ureztatzen dituzte. Hala, Israelek ur kontsumoaren herena handik jasotzen du.
Zure interesekoa izan daiteke
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dira isuriak murrizteko helburuaren betetzeko (% 5). Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.