Myanmarko Armadak estatu-kolpea eman du
Armadak estatu-kolpea eman du astelehen honetan Myanmarren, hamar urteko aro demokratikoari amaiera emanez. Militarrek Gobernuko hainbat kide atxilotu dituzte, tartean Aung San Suu Kyi buruzagia eta Bakearen Nobel sariduna, eta larrialdi-egoera ezarri du.
Myanmarko Armadak 1962 eta 2011. urteen artean gobernatu zuen herrialdea, demokraziarako trantsizioa hasi zen arte. Hala ere, militarrek botere handia izaten jarraitu zuten eta gaur estatu-kolpea eman dute, joan den azaroko hauteskundeetan iruzurra izan zela argudiatuta.
2020ko azaroaren 8an egindako hauteskundeen ondotik, astelehen honetan egitekoa zen legegintzaldiko lehendabiziko osoko bilkura Parlamentuan. Bozetan, Suu Kyiren Demokraziarako Liga Nazionala alderdiak garaipen argia lortu zuen.
Balizko estatu-kolpearen inguruko zurrumurrua bolo-bolo zebilen, Zaw Min Tun militarren bozeramaileak asteartean egindako adierazpenen ostean. Izan ere, hauteskundeetan irregulartasunak izan zirela iritzita, ez zuen baztertu boterea hartzeko saiakera egitea.
Estatu-kolpea goizean abiatu dute, hainbat atxiloketa eginez. Suu Kyi buruzagiaz gain, Win Myint Gobernuko presidentea eta beste hainbat ministro atzeman dituzte. Lurralde ezberdinetako gobernuburuak ere atxilotu dituzte.
EFE agentziak eskuratutako informazioaren arabera, ekintzaileak, idazleak, abeslariak edota zinemagileak daude atxilotuen artean.
Militarrek orain arte herrialdeko presidenteorde zen Myint Swe jarduneko presidente izendatu dute eta, ondoren, azken horrek Min Aung Hlaing Armadako buruaren esku utzi du aginte osoa. Myawaddy News militarren gertuko telebista kateak eman du albistea.
Estatu-kolpearen jatorria
Azaroko hauteskundeetan iruzurra izan zela eta harrezkero Hauteskunde Batzordeak neurririk hartu ez duela esanez justifikatu dute estatu-kolpea.
Armadak azpimarratu du larrialdi-egoera urtebeteren buruan amaituko dela "hauteskunde libreak eta justuak" deituta. Herrialdearen agintea hauteskunde horietan gailentzen den alderdiaren esku utziko dutela agindu dute.
Demokraziarako Liga Nazionalak, berriz, oharra argitaratu du Facebooken herritarrei militarren estatu-kolpea ez onartzeko eta mobilizatzeko dei eginez.
"Militarrek berriro diktadurara eramango gaituzte. Herritarrei kolpe militarraren aurka egiteko eta horren aurka irmo egiteko eskatzen zaie", idatzi dute Suu Kyiren izenean.
Komunikazioa moztuta eta atxiloketa gehiagoren mehatxua
Internet eta telefono konexioak hainbat orduz moztuta egon dira, eta telebista-kate bakarra ikusi ahal izan da: militarrena. Halaber, datozen orduetan kazetariak atxilotzeko operazioak izan daitezkeenaren zurrumurruak zabaldu dira.
Myanmarko hiririk handienean, Rangunen, erdigunean poliziak hartuta dago. Hala ere, dendak irekita egon dira eta nolabaiteko normaltasuna izan da.
Goizean, ilara handiak izan dira kutxazainetan, eta asko diru gabe geratu dira. Myanmarreko Banketxeen Elkarteak esan du ixtea erabaki dutela, sisteman arazoak dituztelako eta Internet konexiorik gabe geratu direlako.
Aireportua ere itxi egin dute, eta maiatzaren 31 arte hegaldiak bertan behera egongo direla esan dute.
Azaroko hauteskundeak
Joan den azaroaren 8an izandako hauteskundeetan Suu Kiyren alderdiak garaipen nabarmena lortu zuen, rohingyen aurka bideratutako jazarpenagatik irudi txarra badu ere.
Demokraziarako Liga Nazionalak Parlamentuko 476 eserlekuen % 83 lortu zituen. Militarrek sortutako USDP Batasunaren, Elkartasunaren eta Garapenaren Alderdiak 33 eserleku baino ez zituen eskuratu.
Harrezkero, militarrek iruzurra izan zela salatu izan dute. Alabaina, Hauteskunde Batzordeak irregulartasunak izan zirela ukatu du beti.
Edonola ere, Armadak botere handia izan du beti Myanmarren: Parlamentuko eserlekuen % 25 dauka eta Barne, Muga eta Defentsa ministerioak kontrolatzen ditu.
Nazioartearen erreakzioa
Nazionarteak gaitzetsi egin du estatu-kolpea, eta atxilotuak askatzeko eskatu du. Europar Batasunak, esaterako, estatu-kolpea kondenatu egin du eta Suu Kyi aske uztea galdegin du, herrialdean gobernu zibila berrezartzeko eskatzearekin batera.
Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiak "gogor" arbuiatu ditu atxiloketak, eta "benetako kezka" agertu du "botere legegilea, betearazlea eta judiziala militarren" esku gelditu delako.
Ameriketako Estatu Batuek ere kezka agertu dute, eta Joe Biden presidenteak, Jen Psaki prentsa idazkaritzaren bitartez, eta Antony Blinken Estatu idazkariak, "gobernuko funtzionario eta gizarte zibileko buruzagi guztiak askatzeko eta Myanmarko herriaren borondatea errespetatzeko" eskatu dute.
Txinak, bere aldetik, "bakea" eta "egonkortasuna" aldarrikatu ditu, "atzerriko esku-hartzerik" izan gabe.
Albiste gehiago mundua
Ayestaran: "Asteazkenean AEBko bitartekariak batuko dira bake negoziazioetara, eta egun garrantzitsua izango da"
Israelen eta Hamasen arteko zeharkako elkarrizketen lehen bi egunetako giroa "positiboa" izan dela azaldu dute gertuko iturriek. Bihar, asteazkena, AEBko eta Turkiako bitartekariak batuko dira negoziazioetara, eta egun "garrantzitsua" izango dela diote adituek. Hainbat hedabideren arabera, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean, eta hori, Donald Trump presidente estatubatuarrak iragarriko luke. Bideoan, Mikel Ayestaran kazetariaren kronika.
AEBko eta Turkiako bitartekariak asteazken honetan batuko dira Gazako bake negoziazioetara
Orain arteko elkarrizketen diskrezioa erabatekoa bada ere, gertuko iturriek baieztatu dute giroa "positiboa" dela. Egiptoko hainbat hedabidek zabaldu dutenez, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean.
Aitor Zabalgogeaskoa: "Egoera antzekoa da Gazan, baina janari gehiago sartzen ari da azken egunetan"
Oso gutxi dira Gazan sartu daitezkeen atzerritarrak. Aitor Zabalgogeaskoa Getxoko medikua da horietako bat. Mugarik Gabeko Medikuak elkarteko koordinatzailea da eta bigarren aldiz laguntza ematera joan da Gazara. Ospitaleetan bizi duten egoera kontatu dio EITBri.
"Loratu egin behar gara, orain arte egindakoak, bestela, ez du ezertarako balioko"
Kissufim kibbutzean Hamasek hildako Ivan Illarramendi zarauztarraren aita-amaginarrebekin bildu gara, haren hilketaren bigarren urteurrenean. "Zauria ez da inoiz itxiko", adierazi du Dani Garcovich Illarramendiren aitaginarrebak.
Hamasek dioenez, U-7ko erasoa egin eta Israelek Gazan erasoaldia abiatu eta bi urtera, "borrokak jarraitu" egiten du
Adierazi duenez, erasoek "itzalak proiektatzen jarraitzen dute maila politikoan eta militarrean, eskualdean eta munduan". "Bi urteko samina, bidegabekeria, zapalkuntza, sufrimendu handia eta kostu handiak; erresistentziaren begiek, berriz, Jerusalemen, Al Aksako meskitaren eta Palestina osoaren askatasunari begira jarraitzen dute", azpimarratu du, eta "atzerriko okupatzaileei aurre egiteko orduan herrialdeko seme-alaben ausardia" goraipatu du.
Gisele Pelicotek auzitegira itzuli behar izan du, bortxatzaileetako batek helegitea aurkeztu baitu
Dominique Pelicoten eta dozenaka akusaturen aurkako epaiketa hasi zenetik urtebete baino gehiago igaro denean, akusatuetako baten apelazioa ebatzi beharko du Nimes hiriko epaile batek. Akusatuak bederatzi urteko espetxe-zigorra jaso zuen eta helegitea aurkeztu duen bakarra izan da.
Greta Thunberg "aztoratzailea" dela esan du Trumpek, eta ekintzaileak, ironiaz, haserrea kontrolatzeko aholkuak eskatu dizkio AEBko presidenteari
Thunbergi "medikuarenera joatea" gomendatu dio AEBko presidenteak. Ekintzailea Israeletik atera dute, Gazarako flotillan parte hartu ostean.
Israelen eta Hamasen arteko lehen negozioazioak "positiboak" izan dira
Bilerak astelehenean hasi ziren, Egiptoko Xarm el-Xeikh bainuetxean, Itsaso Gorrian, Trumpen proposamenaren lehen fasea ezartzeko mekanismoak eta xehetasunak adosteko. Proposamenaren arabera, Hamasek bahitu guztiak askatuko ditu, Israelek ehunka palestinar aske uztearen truke.
Albiste izango dira: Gaza bi urteren ondoren, Gobernu Irekirako Aliantzaren goi-bilera eta aurreakordioa Gasteizko lorezainen gatazkan
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Rock kontzertua eman du Mileik Argentinan, ekaitz politikoaren erdian
Euforia nagusi, Argentinako presidente Javier Mileik rock kontzertu bat eskaini du Buenos Airesen, bere gertukoekin eta jende gazte askorekin batera. Bere Gobernuak eta bere alderdiak agertoki politiko eta ekonomiko konplexu bati egin behar diote aurre urriaren 26ko hauteskunde legegileen atarian. Ikuskizuna, artista ezagunen kantuak jo dituzte, Mileik idatzitako liburu bat aurkeztu aurretik, 'La Construcción del Milagro' izenekoa. Movistar Arenan izan da, Argentinako hiriburuko espazio ezagunean, bertako eta nazioarteko artista garrantzitsuak hartzen dituena.