Gutxienez lau hildako eragin ditu Fukushimako lurrikarak
Gutxienez lau hildako eta 194 zauritu eragin ditu Japoniaren ipar-ekialdean atzo izandako lurrikarak. Japoniako meteorologia agentziak kostaldean metro baterainoko olatuak izan zitezkeela ohartarazi zuen. Lurrikara gertatu eta bost ordura, ordea, agintariek tsunami-alarmak bertan behera utzi dituzte, datozen egunetan jarduera sismiko handia egon daitekeela aurreikusi arren.
Atzo gauerdi aldera jazo zen lurrikara, 23:36an (14:36 GMT), Fukushimako eta Miyagiko kostaldean, 57 kilometroko sakoneran.
Itzalaldiak eta istripuak
Lurrikarak etenaldi handiak eragin zituen Japonia osoko energia horniduran. Tokion eta inguruetan bi milioi etxebizitza baino gehiago argindarrik gabe geratu ziren, eta Tohoku eskualdean (Fukushima bertan dago) 156.000 etxebizitza baino gehiago hornidura elektrikorik gabe geratu ziren, argindar konpainiek jakinarazi dutenez.
Japoniako JR East tren enpresaren arabera, tren bat errailetatik atera zen Fukushimako eta Shiroishizaoko geltokien artean. Hala ere, 75 bidaiarietako bat ere ez zen zauritu, ezta tripulazioko hiru kideak ere.
Japoniak lurrikarak sailkatzeko duen eskalak 7 maila ditu, eta atzoko lurrikarak 6. maila harrapatu zuen. Intentsitatea baino lurrazaleko eta kaltetutako eremuetako ondorioak neurtzen ditu. Japoniako ekialdeko eta erdialdeko beste toki batzuetan ere nabarmendu zen dardara, eta Tokion, esaterako, 4. mailara iritsi zen.
Fukushimako zentral nuklearra
Fukushimako zentral nuklearreko TEPCO operadoreak suteen aurkako alarma faltsu bat antzeman zuen aktibo ez dagoen erreaktore batean, eta erabilitako erregaia hozteko sistema bat eten zen. Dena den, arazo horiek konpondu dituzte jada. Oraingoz ez da erradioaktibitatearen gorakadarik antzeman ez zentraletan ezta horien inguruetan ere.
Dardaren ondorioz, desplazatu egin zen ur kutsatua (tratatutakoa) duen tanke bat, 2011ko hondamendiaren eraginez erreaktoreak hozteko erabili zuten ura duena. Operadoreak, baina, esan du ez dutela aldaketarik antzeman ontzien presioan.
Albiste gehiago mundua
Ospakizunak Gazan eta Tel Aviven, Israelek eta Hamasek hitzartutako akordioagatik
Khan Yuniseko gazatarrak kalera atera dira Israelek eta Hamasek ostegun honetan lortutako akordioaren lehen fasea ospatzera. Bestalde, akordioa lehenbailehen onartzeko eskatu diote bahitu israeldarren familiek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari, "bahituentzat eta soldaduentzat ondorio larriak" saihestu aldera.
Mikel Ayestaran: "Agian larunbatean edo igandean izango da (bahitu israeldarren eta preso palestinarren) trukea"
Mikel Ayestaran EITBren Ekialde Hurbileko berriemaileak azaldu duenez, Israelek eta Hamasek adostutako su-etena eguerdian sartuko da indarrean (11:00ak Euskal Herrian). Hortik aurrera, 72 orduko epea irekiko da Gazarako bake-planaren lehen fasean adostutakoa gauzatzeko, tartean, bahitu eta preso palestinarren trukea eta Israelgo Armadaren erretiratze partziala.
Trump, Bakearen Nobel sariaren irabazlea ezagutu atarian: "Agian aitzakia bat aurkituko dute niri ez emateko"
Israel eta Hamasen arteko akordioaren berri izan aurretik, Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak Bakearen Nobel Saria merezi duela berretsi du zazpi gerrari amaiera eman dielakoan.

Trumpek igandean joan asmo du Ekialde Hurbilera
Bakearen Nobel Saria jaso gura lukeen AEBko agintariak, Truth Social sarean zabaldu diu akordioaren berri. "Israelek bere tropak erretiratuko ditu bake sendo, iraunkor eta betiko baterako lehen urrats gisa adostutako ildo batera", esan du Trumpek, eta gaineratu du "bahitu GUZTIAK laster askatuko" dituztela.

Zer dakigu Gazako bake-planari buruz?
Israelek eta Hamasek ostegun honetan hitzartu duten bake-planaren lehen fasean, Gazako Zerrendan egindako erasoaldia bertan behera utzi beharko luke Israelek. Hamasek bizirik dauden bahitu eta hildako guztiak entregatu beharko lituzke, eta Israelek ia 2.000 preso palestinar askatu.
Trumpek Fox Newsen iragarri du Gazarako bake akordioa
Donald Trump AEBko presidenteak adierazi duenez, Hamas Erresistentzia Islamikoaren Mugimenduaren eskuetan dauden bahituak "ziurrenik" urriaren 13an askatuko dituzte, Gazako Zerrendaren etorkizunerako planaren lehen fasean, talde palestinarrak eta Israelgo agintariek akordio bat lortu dutela iragarri eta gutxira. "Ziurrenik astelehenean itzuliko dira guztiak, eta horrek hildakoen gorpuak ere hartuko ditu", adierazi du Fox News telebista-kate estatubatuarrari eskainitako elkarrizketa batean. "Une honetan bahituak askatzeko hainbat ekintza egiten ari dira", adierazi du, "egoera izugarri batean daudelako". Etxe Zuriko maizterrak hitzeman duenez, "Gaza leku seguruagoa izango da, berreraikiko da eta inguruko beste herrialde batzuek berreraikitzen lagunduko dute, aberastasun handia dutelako eta hori gertatzea nahi dutelako".
Israelek eta Hamasek akordioa lortu dute Gazarako bake-planaren lehen faseari buruz
Akordioaren arabera, Hamasek 48 bahituak aske uztearen truke Israelek 2.000 bat preso palestinar libre utziko ditu. Donald Trump AEBko presidenteak eman du akordioaren berri, eta ondoren bi aldeek eta bitartekariek baieztatu dute.
Macronek lehen ministro berri bat izendatuko du asteburua baino lehen, Lecornuren gomendioa aintzat hartuta
Frantziako jarduneko lehen ministroak bere “misioa bukatutzat” eman du, eta Macroni gomendatu dio lehen ministro berria izendatzeko. Oraindik, akordiorako aukera badela sinetsita dago, eta horregatik, hauteskundeak ez aurreratzeko aholkatu dio.
Bahituen eta preso palestinarren zerrendak trukatu dituzte Gazako su-eten planaren elkarrizketetan
Hamasek iragarri du elkartrukea elkarrizketen hirugarren egunean. AEBko Ekialde Ertainerako ordezkaria, Steve Witkoff, eta Trumpen suhia, Jared Kushner, Egiptora iritsi dira negoziazioetan parte hartzeko. Hurrengo orduetan Jihad Islamikoaren eta Palestina Askatzeko Herri Frontearen ordezkariak espero dituzte.
Susumu Kitagawak, Richard Robsonek eta Omar Yaghik irabazi dute Kimikako Nobel saria, egitura metalorganikoak garatzeagatik
2025eko Kimikako Nobel sariaren irabazleek espazio zabalak dituzten egitura molekularrak sortu dituzte, eta horietan barrena gasak eta beste substantziak kimiko batzuk jariatzen dira. Aipaturiko egitura metalorganiko horiek erabili daitezke, esaterako, basamortuko airetik ura ateratzeko, karbono dioxidoa xurgatzeko, gas toxikoak biltzeko eta erreakzio kimikoak katalizatzeko.